Να πούμε το χιλιοειπωμένο εδώ. Οι καλύτεροι δε βρίσκονται στις λίστες των πολιτικών. Ανέκαθεν. Το αντίθετο συμβαίνει. Σοβαρός, νουνεχής, ικανός πολίτης δε θα αποφάσιζε να συμμετέχει στη γνωστή κομματική αρένα με τη φιλοδοξία να διαχειριστεί εξουσία .
Ο λόγος είναι απλός. Το κομματικό-κρατικό σύστημα έχει απολύτως διαβρωθεί (όχι βέβαια πως ήταν ποτέ καλύτερο) και απαιτεί στην άσκηση της εξουσίας την υιοθέτηση μεθόδων και τη χρήση εργαλείων που αντιστρατεύονται τη φυσική ηθική. Ως εκ τούτου, τέτοιες πρακτικές αντιτίθενται στην ιδεολογική συγκρότηση του άξιου , του ,ικανού, του συνειδητοποιημένου πολίτη. Τις απορρίπτει μαζί και με τη διάθεση, την επιλογή να πολιτευτεί.
Πρέπει ή να έχει εντελώς αμβλυνθεί η συνείδηση εκείνου που αποφασίζει να ασχοληθεί με τα «κοινά» ή να διακατέχεται από άρρωστες φιλοδοξίες και να κινείται από συμφεροντολογικές και άλλες, “ανομολόγητες”, σκοπιμότητες. Αγνές, ιδεαλιστικές, αφιλοκερδείς προθέσεις δεν υπάρχουν, ειδικά στις ημέρες μας. Ούτε θα μπορούσαν οι πολιτικοί να αποτελέσουν εξαίρεση.
΄Ετσι, το ζητούμενο πλέον , περιορίζεται στο μη χείρον. Ποιος πολιτικός δεν είναι ο χειρότερος; Και ως τέτοιος, είναι ο…καλύτερος;
Μια τέτοια απαίτηση, ρίχνει βέβαια χαμηλά, σχεδόν στο έδαφος τον πήχη και ισοπεδώνει όλες εκείνες τις αρχές και τις προϋποθέσεις που απαιτεί μια ιδανική, ιδεατή πολιτεία για την άσκηση των φορέων των εξουσιών στη λειτουργία της. ΄Ετσι , όπως θα το έλεγε “χοντροκομμένα”, αλλά με ευθύτητα και σχεδόν πάντα επιτυχημένα, η λαϊκή σοφία… στους τυφλούς ο μονόφθαλμος βασιλεύει!
Αυτός ο όρος, κανόνας πια, δεν αφορά ασφαλώς τον οπαδό του κόμματος. Εκείνος , όταν εκλέγει κόμμα ή υποψήφιο, είτε εθελοτυφλεί για τους δικούς του συμφεροντολογικούς λόγους ή έχει υποστεί ιδεολογική σύγχυση και παραταξιακή λοβοτομή τέτοιους είδους ,που φτάνει να πιστεύει πως το δικό του κόμμα, κι αν δεν είναι το άριστο, είναι πάντως το καλύτερο απ΄ όλα τα άλλα και η παρουσία του στη Βουλή … εκ των ων ουκ άνευ.
Ο χείρων ή ο μη χείρων πολιτικός, είναι έννοιες και χαρακτηρισμοί που αφορούν την Ιστορία. Πάνω σε αυτή τη Λυδία Λίθο θα δοκιμαστεί, πριν εκφραστεί, η ιστορική κρίση για τα πρόσωπα και το έργο τους. ΄Οπως θα το λέγαμε στην αρχαία τραγωδία, ο ιστορικός επιλέγει το δρόμο του Ευριπίδη (όπως είναι τα πράγματα) και όχι εκείνον του Σοφοκλή (όπως θα έπρεπε να είναι) .
Χαρακτηριστικά παραδείγματα στην Ελλάδα μετά το τέλος της επανάστασης της κομμουνιστικής Αριστεράς , οι πρωταγωνιστές του πολιτικού –κομματικού γίγνεσθαι Κων. Καραμανλής, Ανδρέας Παπανδρέου και Κων. Μητσοτάκης. Και οι τρεις, δεν υπήρξαν μεγάλοι. ΄Ετσι, τουλάχιστον, όπως θα ήθελε να είναι κι εκεί που θα έβαζε τον πήχη η Ιστορία .
Εκφράζουμε όμως την ιστορική κρίση πως ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε καλύτερος των άλλων δύο , έστω κι αν ο ίδιος δεν υπήρξε ο άριστος . Γιος Παπανδρέου και ως τέτοιος με απείρως μεγαλύτερες ευκαιρίες κάθε είδους στη μόρφωση, και την κομματική ανέλιξη από άλλους της εποχής του. Με τις …εξαιρετικές , δημαγωγικές ικανότητες ενός χαρισματικού, όπως τον θέλει ο ΄Ελληνας, ηγέτη. Με εμπλοκή σε σκάνδαλα, όπως εκείνο του χρηματισμού του από το μεγαλοτραπεζίτη Κοσκωτά. Με την απαξιωτική για ηγέτη σοσιαλιστικής παράταξης, γιγάντωση ενός ισχυρού κομματικού κράτους, εκείνου των πρασινοφρουρών που καταδυνάστευσαν την ελληνική κοινωνία και την πολιτική ζωή για πολλά χρόνια.
Η μια πλευρά της ζυγαριάς. Από την άλλη μπαίνουν τα λοιπά. Είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου που έβαλε από την αφάνεια , την κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση το μεγαλύτερο κομμάτι του ελληνικού λαού. ΄Εδωσε υπόσταση και ανάστημα στον ΄Ελληνα εκείνο που λίγα χρόνια πριν «δεν μπορούσε να ανοίξει ούτε περίπτερο», αν δε διέθετε πιστοποιητικό… νομιμοφροσύνης ( δεξιών κοινωνικών φρονημάτων) . Να μείνουμε σε αυτό το κορυφαίο θετικό έργο του σοσιαλιστή πολιτικού Ανδρέα Παπανδρέου που από μόνο του, προσφέρει σοβαρούς πόντους διαφοράς στη σύγκρισή του με τους άλλους.
Ο Κων. Καραμανλής και ο Κων. Μητσοτάκης σε ίδια ζυγαριά και με τα αυτά μέτρα και σταθμά, υπολείπονται σε βάρος του Ανδρέα Παπανδρέου για τους αντίθετους ακριβώς λόγους. Ως εκπρόσωποι και αρχηγοί κομμάτων της φιλελεύθερης παράταξης, εκτίναξαν στο έπακρο τις παθογένειες και τα αρρωστήματά της, με κορυφαία τον εθνικισμό, το δεσποτισμό, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, τη λειτουργία παρακράτους δίπλα στο κράτος.
Σήμερα, απόντος του Αλέξη Τσίπρα από την πολιτική κονίστρα των κομματικών αρχηγών , που κατά τη δική μας ιστορική κρίση υπήρξε το «μη χείρον» τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αυτή τη ώρα εγείρεται το δίλημμα του ιστορικού. Παραμένει το ίδιο, όπως την επομένη του δημοψηφίσματος, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ξεπερνώντας τις παραταξιακές αγκυλώσεις και τις κόκκινες γραμμές δεκαετιών , με υπευθυνότητα και σοβαρή πολιτική υπέρβαση, κράτησε την Ελλάδα στο ευρώ και έσωσε στην κυριολεξία τη χώρα από αγεωγράφητες εκπλήξεις και τραγωδίες.
Πώς θα μπορούσαμε τότε να αποδώσουμε εύσημα και με τόση ευκολία σε ένα πρώην δημαγωγό, αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης όπως υπήρξε μέχρι να γίνει πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας; Και μάλιστα, όταν η δική μας εδώ κριτική υπήρξε μαστίγιο για τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ εκείνης της εποχής σε σημείο να μας καταλογίσουν κάποιοι και …σύνδρομο αντιτσιπρισμού!
Το δίλημμα δεν υπήρξε και τότε και τώρα ουσιαστικό. Σχηματική είναι η επίκλησή του. Ο αστράτευτος ιστορικός δεν αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα. Κι αλλοίμονο αν είχε. Δε διαθέτει την πολυτέλεια και την ευκολία να κρύβεται πίσω από το φανατισμό, να οχυρώνεται πίσω από προσχήματα, ιδεοληψίες και τεχνητά διλήμματα μόνο και μόνο για να αποφύγει να αναμετρηθεί με την αλήθεια.
Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΡΙΝΕΙ ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ. ΠΟΤΕ ΣΥΛΛΗΒΔΗΝ ,ΜΕ ΓΕΝΙΚΟΥΣ, ΑΠΟΛΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥΣ. Αυτή την παράδοση μας κληροδότησε η σειρά των κλασσικών ιστορικών.
Ο Θεμιστοκλής, ο Περικλής, ο Αλέξανδρος, ο Ιουστινιανός δεν υπήρξαν στο ιστορικό απυρόβλητο, έστω κι αν παρουσίασαν σημαντική ιστορική δραστηριότητα και θετικό έργο. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.
Η Ιστορία απέδωσε τα εύσημα στο νικητή της ναυμαχίας στη Σαλαμίνα την ίδια ώρα που θα τον καταδικάσει και ως προδότη. Για τον Περικλή της δεσποτικής , αθηναϊκής ηγεμονίας ισχύει το ίδιο. Για το βασιλιά της Μακεδονίας , οι ανεξάρτητοι ιστορικοί δεν έχει και την καλύτερη άποψη για το έργο του, ούτε ποτέ του επιδαψίλευσαν τον τίτλο «Μέγας» που αφρόνως του απέδωσε η εθνικιστική ιστορία. Ο Ιουστινιανός δε γλίτωσε ομοίως από τη σκληρότητα της γραφίδας του Προκόπιου.
Μετά την ιστορική διαβεβαίωση (σταθμός) του Κυριάκου Μητσοτάκη στη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους πως «έχουμε προφανώς σημαντικές διαφορές, αλλά μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε ότι, με γνώμονα τις σχέσεις καλής γειτονίας αλλά και τον σεβασμό μας στο διεθνές δίκαιο, θα χαράξουμε έναν οδικό χάρτη ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τη σημαντικότερη γεωπολιτική μας διαφορά, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο», η πλευρά της ζυγαριάς που είχε σωρευτεί όλο το αρνητικό (και δεν ήταν λίγο) έργο του ΄Ελληνα πρωθυπουργού… σηκώθηκε στον αέρα. Μια τέτοια εξαγγελία, ανέτρεψε εντελώς την ισορροπία.
Και αν, μάλιστα, ποτέ γίνει πράξη, αν ,δηλαδή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε πείσμα ακόμα και των δικών του παθογενειών , αποκηρύξει τον εθνικιστικό του εαυτό, ,καταργήσει τις κόκκινες γραμμές και οδηγήσει τις (ανύπαρκτες, τεχνητές ) διαφορές των δυο χωρών στη Χάγη, τότε πια ο Κυριάκος δεν έκανε απλώς τη μεγάλη ανατροπή. ΕΦΕΡΕ ΤΑ ΠΑΝΩ, ΚΑΤΩ!
‘ Ο,τι κανένας ΄ Ελληνας πολιτικός εδώ και δεκαετίες, όχι μόνο δεν τόλμησε να κάνει πράξη ,αλλά ούτε καν ως σκέψη, ως πρόταση να διατυπώσει προς τα έξω . Η Χάγη, αν ποτέ έρθει, θα είναι ο τάφος όλου του παλαιοκομματισμού και του εθνικισμού. Και από τη άλλη, η ανάσταση ενός πρωθυπουργού πού τόλμησε ό,τι και ο Αλέξης Τσίπρας πριν χρόνια, κρατώντας τη χώρα στην Ευρώπη και δίνοντας λύση στο επίσης ανυπόστατο πρόβλημα της ονομασίας της Β. Μακεδονίας.
Μάλιστα, συγκρινόμενοι οι μεγάλοι αυτοί ιστορικοί σταθμοί, θα λέγαμε μετά λόγου γνώσεως πως η προσφυγή στη Χάγη και η διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών, είναι έργο σημαντικότερης σπουδαιότητας και ιστορικής αξίας. Η πλάστιγγα κλίνει στη Χάγη. Ασυζητητί.
Υπ΄ αυτές τις συνθήκες σε μια νέα διαμορφωθείσα κατάσταση, οσημέραι εξελισσόμενη σε θετική κατεύθυνση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα κληθεί να συμπληρώσει το κενό που άφησε η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ, ως το μοναδικό πλέον… ΜΗ ΧΕΙΡΟΝ! Συγκρινόμενος , μάλιστα, με Ανδρουλάκη και οποιονδήποτε από τους προαλειφόμενους για πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, η διαφορά θα είναι…μέρα νύχτα!
Και όσον αφορά την Ιστορία, η επιστήμη του Θουκυδίδη και πάλι ,φυσικά, δε θα φανεί μικρόψυχη, μικροπρεπής και πολλώ μάλλον στρατευμένη. Θα υπηρετήσει ,όπως πάντα την αλήθεια. Αλλιώς, θα εγκατέλειπε το έργο της στα χέρια των Γκεμπελίσκων. Κι αυτό θα ήταν έγκλημα!