Ο χρησμός της Πυθίας (ή, ίσως, μιας Σίβυλλας) « ἥξεις ἀφήξεις οὐκ ἐν πολέμῳ θνήξεις» (ibis redibis nunquam per bella peribis», δόθηκε σε ένα πολεμιστή που ρώτησε, αν θα πεθάνει στον πόλεμο. Η απάντηση ήταν: «Θα πας θα γυρίσεις δε θα σκοτωθείς στον πόλεμο». Μόνο που μια τέτοια απάντηση ήταν διφορούμενη, αλλάζει η σημασία της με την τοποθέτηση του κόμματος. Αν, δηλαδή, το κόμμα στη φράση είναι πριν το «ουκ εν πολέμω θνήξεις», τότε σημαίνει πως ΔΕ θα σκοτωθείς στον πόλεμο. Αν ,όμως , το κόμμα μπαίνει μετά το ουκ, σημαίνει το αντίθετο: Θα πας και ΔΕ θα γυρίσεις, θα σκοτωθείς στον πόλεμο.
Εν άλλοις , πάλι αρχαιοπρεπώς «“ωόν τίλλεις» ή, κοινώς και νεοελληνικοπρεπώς… “πιάσ’ το αυγό και κούρεφ’ το», αν δώσεις βάση σε όσα αυτές τις ημέρες με τον ασταμάτητο χορό στεριάς και θάλασσας στις Κυκλάδες, μας διαβεβαιώνουν στα αδηφάγα για τηλεθέαση παράθυρα των καναλιών με περίσσεια… επιστημονική εμβρίθεια οι σεισμολόγοι, ηφαιστειολόγοι, εδαφολόγοι, γεωλόγοι, μεταλλειολόγοι και ουκ ολίγοι απ΄ αυτούς … μπαρουροφολόγοι.
Το σίγουρο, πάντως, είναι άλλο. Και όχι αν θα έχουμε σεισμό 6 ή 7 ρίχτερ ή αν θα δούμε το ηφαίστειο να ξερνάει προσεχώς φωτιά και λάβα.
Και ποιο είναι το σίγουρο; ΄Ενα: Για άλλη μια φορά, απο-ανα-δεικνύεται η βραδύτητα (για να μην πούμε η γυμνότητα) πολλών θετικών και πρακτικών επιστημών ,όπως είναι το μέγα παράπονο ημών των θεραπόντων των θεωρητικών ( στην πραγματικότητα, μόνο τέτοιες δεν είναι). Χρόνια επισημαίνουμε εδώ με συχνές αναφορές το μέγα ζήτημα της βραδείας, σερνάμενης κίνησης των μη θεωρητικών επιστημών , ειδικά της τεχνολογίας, που συμπυκνούται κι αυτό στις εύστοχες , σκωπτικές, λαϊκές ατάκες … με “τα ζώα τους αργά…καλοκαρτέρει και έρχεται”! Σεισμός θα είναι τώρα ή ηφαιστεικαή έκρηξη , μη ρωτάτε να σας πουν. Ψιλά γράμματα!
Γράφαμε εδώ στις 27 Οκτώβρη 2019:
ΑΠΟ ΤΟΝ “HOMO SAPIENS” ΣΤΟΝ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΦΙΑΤ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 1899!
Είναι 120 χρόνων αυτό το αμάξι. Και για να κατασκευαστεί χρειάστηκαν να περάσουν κάποια… εκατομμύρια χρόνια! Αν είναι λιγότερα ή περισσότερα, κανείς δεν είναι σε θέση να απαντήσει. Το σίγουρο είναι πως ένα τόσο χρήσιμο εργαλείο-μέσο στον άνθρωπο ,κατασκευάστηκε μόλις στις αρχές και λίγο πιο μπροστά του προηγούμενου αιώνα. Τόσο…νωρίς, δηλαδή!
Το έχουμε αναλύσει το ίδιο ζήτημα ουκ ολίγες φορές εδώ. Η τεχνολογία πάει σαν χελώνα. Τα μυαλά των ανθρώπων που έχουν επωμιστεί το βάρος της εξέλιξης το τεχνολογικού πολιτισμού, δουλεύουν στο ρελαντί. Δε φορτσάρουν . Τα ζώα μου αργά , δυσκίνητα.
Βασική αιτία η έλλειψη πλούσιας φαντασίας . Περιορισμένη η ικανότητά τους να συλλάβουν εικόνες με τη φαντασία, πέρα από την πραγματικότητά τους και να τις φέρουν στο σχεδιαστήριο, το εργαστήριο, το μηχανουργείο στους χώρους δουλειά τους , για να τις μεταμορφώσουν σε πρακτικές κατασκευές ,σε μηχανές.
΄Ετσι, μετά από συναπτούς αιώνες έλλειψης βασικών τεχνολογικών μέσων, όπως το αυτοκίνητο, το αεροπλάνο, το τηλέφωνο, το ιντερνέτ, το ρομπότ ,τα ιατρικά μηχανήματα ,ακόμα και σήμερα βρισκόμαστε στα σπάργανα. Κάντε μια σύγκριση ενός σημερινού αυτοκινήτου, 120 χρόνια μετά με αυτό της Fiat στην εικόνα και θα διαπιστώσετε του λόγου το αληθές. Αν εξαιρέσεις τη φιγούρα των τροχοφόρων της δικής μας εποχής, η βασική ιδέα κατασκευής , ο σχεδιασμός ,το σασί, η μηχανή, οι ρόδες, τα άλλα εξαρτήματα έμειναν τραγικά ίδια και απαράλλαχτα ,Ούτε ένα βήμα παραπάνω, πέραν της φιγούρας.΄Αντε, για να μη φανούμε υπερβολικοί, και με περισσότερη ιπποδύναμη που εξασφάλισαν στη μηχανή τα δυνατά καύσιμα. Τα σύγχρονα αυτοκίνητα πιάνουν μεν υψηλότερες ταχύτητες, οι οποίες, όμως , σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες (π.χ τους δρόμους), δύσκολο να αποδώσουν επωφελή αποτελέσματα, μια και πάνω από 120-150 το αμάξι το οδηγεί συνήθως ο…χάρος! Οπότε…”μία ή άλλη”.
Ο τεχνολογικός πολιτισμός (δε λέμε συλλήβδην οι θετικές επιστήμες) καταδίκασε τις παλιότερες κοινωνίες ,άγνωστο πόσους αιώνες πίσω, σε εγκληματική στασιμότητα και καθήλωση, σε ανυπαρξία ευκαιριών στα μέλη τους για καλύτερη, ευκολότερη και αποδοτικότερη ζωή. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως από τη χαραυγή της ανθρώπινης ιστορίας μέχρι “χτες”, βασικά και αναντικατάστατα μέσα μεταφοράς, ήταν τα γαϊδουράκια ,τα άλογα και τα κάρα! Οπότε, ας μη μιλάμε για άλλες πιο δύσκολες εφευρέσεις και εφαρμογές.
Αλλά και στις μέρες μας δεν είναι όσο δείχνουν πολύ καλύτερες οι συνθήκες. Σε όλο το εύρος της τεχνολογίας παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις και “πρωτόγονη” σοδειά. Για παράδειγμα. Ανυπαρξία μόνιμης και σταθερής ενέργειας. Ούτε το κινητό του μπορεί κανείς να φορτίσει, αν δεν είναι σε πρίζα σταθερή. Ελλιπής και δύσκολη πρόσβαση για σύνδεση στο ιντερνέτ, πέρα από το γεγονός πως σέρνεται τις περισσότερες φορές. Δεμένους χειροπόδαρα μας έχουν καταδικάσει τα…ευφυή μυαλά των κατασκευαστών. Τυλιγμένους στα καλώδια…σαρανταποδαρούσες, μπερδεμένα στα πόδια μας, σωριασμένα σε πατώματα, γραφεία και τοίχους. Αστεία εικόνα για 21οαιώνα.
Δεν έχουν φαντασία αυτοί οι άνθρωποι. ΄Οταν, ας πούμε, επινοήθηκε ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, για σκληρό δίσκο, χρησιμοποίησαν λυχνίες. Και χρειαζόταν ένα ολόκληρο σπίτι να εγκατασταθεί το κομπιούτερ. Πέρασαν χρόνια για να σκεφτούν τα τρανζίστορ, που το έφεραν στα …γόνατά μας.
Αντίθετα. Δείτε τις θεωρητικές επιστήμες. Πετάνε. Από αιώνες πριν .Και η τέχνη το ίδιο. Η φιλοσοφία, για παράδειγμα. Σύμφυτη με τον άνθρωπο. Σχεδόν ειπώθηκαν τα πάντα χιλιάδες χρόνια μπροστά. Μπήκαν ερωτήματα, δόθηκαν απαντήσεις. Χτίσανε όλες οι άλλες επιστήμες πάνω στη φιλοσοφία.
Γράφω αυτές τις λέξεις, κοιτάζω δίπλα μου τα καλώδια, πασκίζω να τα μετρήσω, κάποια να τα ξετυλίξω. Και θλίβεται η ψυχή μου έτσι όπως τα βλέπω σωριασμένα να καταλαμβάνουν και να ασχημίζουν το χώρο μου. Και σκέφτομαι πως άλλα 120 χρόνια μετά , ακόμα δε θα βρουν τρόπο να απαλλαγούμε από τη χρήση τους, να πάρουν ενέργεια από τον ήλιο, να δέσουν την άτρακτο του αεροπλάνου με αερόστατο, που θα την κατεβάζει σε περίπτωση σοβαρής βλάβης, σιγά και σταθερά και θα την εναποθέτει στο έδαφος με σώο το πολύτιμο ζωντανό …περιεχόμενό της .
Ακόμα πιο αστείο . Το Φίατ της φωτογραφίας, θα μείνει ίδιο και απαράλλαχτο. Το πολύ -πολύ να του έχουν προσθέσει τίποτα άλλα φιγουρατζίδικα εξαρτήματα εντυπωσιασμού και γκλαμουριάς. ΄Αντε, και οι ταχύτητά του να ανέβει καμιά εκατοστή χιλιόμετρα την ώρα παραπάνω. Κατά τα άλλα θλιβερή ομοιομορφία.
Και μετά από τέτοια θλιβερή διαπίστωση …τί γίνεται τώρα ; Θα μείνει ο κόσμος έτσι; Θα έχει και ο “Homo Sapiens” τη μοίρα και την κατάληξη του Νεάντερταλ; Θα εξαφανιστεί, χωρίς να προφτάσει να ξεφύγει από τη χαύνη, να ξεκινήσει μια νέα “Μετανάστευση”;
Η νέα “Μετανάστευση” θα γίνει. Και θα μοιάζει περισσότερο με επανάσταση. Θα την κάνει Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΟΣΥΝΗ. Το ΡΟΜΠΟΤ.
Και όσο πιο νωρίς έρθουν εκείνα , τόσο πιο γρήγορα θα απομακρύνεται ο πολιτισμός από τη σημερνή μας ανικανότητα και τη μιζέρια της αδράνειας. ΄Οπου δεν μπορεί το δικό μας μυαλό να έχει πρόσβαση, θα το πετύχει η τεχνητή νοημοσύνη. Θα έχει και φαντασία, αλλά και ικανότητα εφαρμογής. Τυχερές οι γενιές που έρχονται.
Βέβαια, αργήσαμε εγκληματικά. Την πάθαμε, όπως την “πάτησαν” οι Νεάντερταλ. Μείναμε χιλιάδες χρόνια πίσω πολιτισμικά και τεχνολογικά. Οι λόγοι πολλοί και δεν είναι της παρούσης η ανάπτυξή τους. Σε παλιότερα κείμενά μας ,βέβαια, έχουμε επισημάνει τους σπουδαιότερους.
Φανερή η αδράνεια του Νου του “Homo Sapiens” που έχει καταντήσει πλέον πλαδαρότητα, επικίνδυνη ανικανότητα (πρβλ με την πρόσφατη πανδημία και τρόπο αντιμετώπισής της) . Κι αυτή η διαπίστωση, αφορά όλους τους τομείς του πολιτισμού (κοινωνικός, πολιτικός, δικαιικός-νομικός, τεχνολογικός κ.λπ).
Φοβίζει τους περισσότερους αυτή η ….νεαντερτάλειος στασιμότητα, η άργητα της σκέψης . Η οποία, βέβαια, περισσότερο μεταφράζεται σε αργοπορία πράξης και όχι τόσο σύλληψης και φαντασίας.
Αλλά, μήπως, τελικά, δεν είναι αυτό αρνητικό ; Μήπως “ουδέν κακόν αμιγές καλού”; Τί απαντά σε αυτό η Ιστορία; Η επιστήμη του Θουκυδίδη έχει τους δικούς της κανόνες, εμπειρία πολύχρονη, για να μπορεί να τοποθετηθεί ευκρινώς και σε αυτό το ζήτημα.
Αρχής γενομένης από το συλλογισμό μας για τους Νεάντερταλ και το “σοφό”, τον “έμφρονα” άνθρωπο, τον “Homo sapiens” που είναι και ο πρόγονός μας, είναι φανερό πως και πάλι το ιστορικό αυτό φαινόμενο, θα επαναληφθεί. Κι αυτό σημαίνει πως το “Νέο” θα καθυποτάξει και θα εξαφανίσει για άλλη μια φορά το “Παλιό”.
Και όπως “νέο κρασί δεν μπαίνει σε παλιό ασκί”, έτσι και τώρα ο νέος Homo Sapiens που θα ξεπηδήσει, φαίνεται πως θα εξαφανίσει τον τωρινό “Νεάντερταλ” της πολιτισμικής και τεχνολογικής νωθρότητας και της απραξίας. Και θα μπει πια και το δικό του κρανίο στα μουσεία ως “απολίθωμα” , δίπλα σε εκείνο του Νεάντερταλ.
Και ποιος θα είναι ο νέο “Μετανάστης”; Ο καινούριος Homo Sapiens που θα αντικαταστήσει τον απόγονο του “Homo Sapiens”, με εισαγωγικά;
΄Οπως είπαμε, εύκολο να τον φωτογραφίσουμε, να τον ταυτοποιήσουμε. Μια και μας έχει δώσει πολλά σημάδια της παρουσίας του, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΜΟΣΥΝΗ θα είναι εκείνη που θα γεννήσει τα νέα “πλάσματα”. Αυτή που θα γράψει τη νέα, αλλά αληθινή αυτή τη φορά, ΓΕΝΕΣΗ στη ΒΙΒΛΟ της ανθρώπινης ζωής.
Το ΡΟΜΠΟΤ! Με τις ανεπανάληπτες , τις ασύλληπτες ικανότητες, που δεν τις έχει σήμερα ο άνθρωπος ούτε στο ελάχιστο. Με τις τρομερές ταχύτητες στις “στροφές” του Νου. Τέτοιες και τόσες ,που οι δικές μας σήμερα θα μοιάζουν σαν αυτές της παλιάς μυλόπετρας ,που αγκομαχούσε να τη γυρίσει ο “καταρράχτης”, όσο δυνατά κι αν έπεφτε πάνω της.
Θα σπάσει το “φράγμα του χρόνου” στις νέες εφευρέσεις και τις ανακαλύψεις. Αν μετά από χιλιάδες χρόνια καταφέραμε μόλις πριν 30, να ανακαλύψουμε το ιντερνέτ, για το μελλοντικό ρομπότ-κατασκευαστή, αυτό θα ήταν ζήτημα κάποιων εβδομάδων. Αν χρειαστήκαμε έναν ολόκληρο χρόνο υπό τρομερή πίεση και ανάγκη να κάνουμε ένα εμβόλιο ανοσίας για τον COVID-19 κι ακόμα δεν είμαστε βέβαιοι αν τελικά τα καταφέραμε, η κατασκευή του αποτελεσματικού εμβολίου στο εργαστήριο του μέλλοντος ,θα είναι ζήτημα …ωρών!
Κι το σημαντικότερο. Το ρομπότ θα επινοήσει το νέο μας πολίτευμα, όπως λέγαμε στα πρόσφατα θέματά μας. Εκείνο που θα αντικαταστήσει την “ανάπηρη” σήμερα Δημοκρατία και ανίκανη να ανταποκριθεί στο έργο της. Μαζί και τις αλλόκοτες κυβερνήσεις και τις εξουσίες τους. Θα είναι ο πρωθυπουργός, ο δικαστής, ο δάσκαλος, ο παραγωγός, ο εργάτης. ΄Ολα θα περνούν από τους δικούς του εγκεφαλικούς και μυικούς “νευρίτες”.
Και το πρόγραμμά του θα είναι αυστηρά προσαρμοσμένο στις ανθρωποκεντρικές ,αναλλοίωτες, διαχρονικές και απαράγραπτες αξίες της ζωής . Τα σύγχρονα κι ακόμα περισσότερο αύριο βελτιωμένα Συντάγματα, οι νόμοι, οι ανθρωπιστικές αξίες , θα περαστούν ανεξίτηλα στη μνήμη του, ως “δεδομένα” και μάλιστα “εκ των ων ουκ άνευ”.
Και δε θα έχουν, όπως σήμερα, διακοσμητικό ρόλο. ΘΑ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ με θρησκευτική ευλάβεια για τα μέλη των κοινωνιών που θα είναι πια αντιεξουσιαστικές, αταξικές, αντικαπιταλιστικές, άφυλες και άθρησκες. Αυτό ακριβώς που λείπει το δικόν μας πολιτικό πολιτισμό σήμερα.
Το έλεγε ο αρχαίος ΄Ελληνας σοφός.΄Οχι μόνο ως εύηχο στίχο της ποίησής του , αλλά ως πίστη ,παρατήρηση, εμπειρία. “Θαρσείν χρη, τάχ’ αύριον έσσετ’ άμεινον”= Μην το βάζετε κάτω, ο κόσμος αύριο θα είναι καλύτερος. (Θεόκριτος, Εἰδύλλια).
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΌχι
