Κώστας Βαξεβάνης: Δημοσιογράφοι, πράκτορες και συμβόλαια (*)
“Την εποχή εκείνη ήµουν µε το «Κουτί της Πανδώρας» στην ΕΡΤ και ξεκίνησα έρευνα για τη δράση του Γιωτόπουλου. Πήγα στη Γαλλία για να συνθέσω τα πρώτα του βήµατα ως µέλος αντιδικτατορικής οργάνωσης στο Παρίσι”.
***************
«Ο καλύτερος δημοσιογράφος έχει σκοτώσει τη μάνα του», συνήθιζε να λέει ο Νίκος Κακαουνάκης, Από πρώτο χέρι η διαβεβαίωση! Μάλιστα , ο ίδιος, μακαρίτης πια, εκδότης εντύπων («καρφί»-«καλάμι» κ.α ) σε μια εκπομπή είχε πει επί λέξει: «παίρνω όρκο, συνάδελφε, για το ποιον του συναφιού μας. Και λέξη δεν παίρνω πίσω από αυτό που είπα»! Κι αν “παίρνει όρκο” ο πλέον κατάλληλος για να «υπογράψει» τέτοιο βαρύ χαρακτηρισμό , η δικιά μας η γνώμη περισσεύει.
Στις ανθρώπινες κοινωνίες ανέκαθεν …διέπρεπαν οι περίφημες κουτσομπόλες. Συνήθως η φαλλοκρατική τύφλα , τις θέλει γυναίκες. Και κυρίως γριές στη βυζαντινή εκδοχή της «κουρκουσούρας» (πρβλ, «Στρατηγικόν , Κεκαυμένος». Αλλά η αλήθεια είναι πως και οι άντρες, του «καφενείου» ειδικά, δεν πάνε πίσω στα κουτσομπολιά.
Στη λαϊκή αντίληψη, ο κουτσομπόλης είναι ο κακόβουλος, ο συκοφάντης, ο ρουφιάνος, ο μνησίκακος. Και συνήθως οι ιστορίες του δεν είναι μόνο που δεν εμπεριέχουν ίχνος αλήθειας ή τη σερβίρει μισή. Η πιο προσφιλής επίδοσή του είναι να «κατασκευάζει» τέτοιου είδους παραμύθια για όσους βάζει στο στόχαστρο για τους δικούς του, προσωπικούς πάντα, λόγους.
Ο «δημοσιογράφος», χωρίς πολλά -πολλά και κόντρα στο αυτονόητο, είναι η κουτσομπόλα του χωριού ή της γειτονιάς, αλλά με …δίπλωμα δημοσιογραφικής σχολής, την κονκάρδα της ΕΣΗΕΑ στο πέτο και αμοιβή! Οπότε, ούτε και ο παλιός στο ίδιο συνάφι και με τα ίδια ασφαλώς κουσούρια, Νίκος Κακαουνάκης χρειαζόταν (και το ήξερε), να δίνει περισσότερες εξηγήσεις, για τους (συν)κατοίκους του Γκεμπελιστάν.
Μπορεί να μη συμφωνώ με τη φιλοσοφία και τις μεθόδους του «αντάρτη πόλεων» στην εποχή μας, αλλά δεν θα τον καταδώσω ποτέ, αν πέσει στην αντίληψή μου. Είναι ένας από τους βασικούς κανόνες της δικής μου εντιμότητας, όπως την αντιλαμβάνομαι πως μου την υπαγορεύει η φυσική ηθική. Θα προτιμούσα να πεθάνω ,αλλά ρουφιάνος, δε θα γινόμουν ποτέ.
Ρωτήστε ένα Γκεμπελίσκο να σας πει το ίδιο. Κι αν για το προσωπικό του διάφορο αρνείται να αποκαλύψει κάτι ή κάποιον, δε θα σας πει ποτέ πως «δεν πρόκειται να γίνω ρουφιάνος». Το πιθανότερο είναι, αν σιωπήσει, να επικαλεστεί την… κόκκινη κάρτα του επαγγελματικού απόρρητου!
Ο λόγος είναι απλός και ξεκάθαρος. Οι τρεις κλασσικές εξουσίες ενός κράτους διευρύνθηκαν σε τέσσερεις με την εισβολή (περί τέτοιας πρόκειται) στο κρατικό κονκλάβιο και της εμπορικής δημοσιογραφίας που αναγορεύτηκε σε ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ, γιατί τάχα ελέγχει τις … αδερφές της. Βέβαια, η λαϊκή αγχίνοια ξέρει πολύ καλά πως «κόρακας, κοράκου μάτι δε βγάζει. Και ο Γκεμπελίσκος της βιομηχανίας παραπληροφόρησης δε διαφέρει από τον εισαγγελέα. Αμφότεροι ,δεν είναι μαζοχιστές να τρώνε τις…κρατικές τους σάρκες .
…Τούτων ούτως εχόντων, επομένως, δεν είναι καθόλου περίεργο, γιατί στα επαγγελματικά του απομνημονεύματα ο Κώστας Βαξεβάνης …σεμνύνεται πως κυνηγούσε κι αυτός να ανακαλύψει το Γιωτόπουλο και τον Κουφοντίνα, όπως, αποκάλυψε πως έκανε το ίδιο ακριβώς και ο Χρυσοχοϊδης στις δικές του «μνήμες» στο πρόσφατο πόνημά του. «Το ένα χέρι νίβει τ΄ άλλο και τα δυο το πρόσωπο», εν άλλοις, όπως πάλι θριαμβεύει σε κυριολεξία η λαϊκή ατάκα. Η διαφορά είναι πως η εξουσία έχει το πρόσωπο του …Ιανού. Αλλά τα χέρια γι΄αυτό , δεν αρνούνται να το υπηρετούν!
Υ.Γ. Κατά τα άλλα , ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος , φερόμενος ως αρχηγός της 17Ν αποστέλλει επιστολές για δημοσίευση στο διώκτη του και εκδότη του «Ντοκουμέντο».
Είναι κι αυτός ένας λόγος, που η αρχαία σοφία, εσαεί αξεπέραστη, έχει κι εδώ το λόγο της να μας θυμίσει ότι «προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται» (Δημοσθένης). Εμείς στην περίπτωση του φερόμενου ως αρχηγού της 17Ν, θα παραφράζαμε τη ρήση του ρήτορα, ως εξής. Ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος μπορεί να είναι έξυπνος, αλλά συνετός, όχι.
(*) Ας πάµε πίσω, στην αρχή της προσωπικής και όχι µόνο ιστορίας. Ηταν Ιούλιος του 2002 όταν συνελήφθη ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος ως αρχηγός της 17 Νοέµβρη και αφού εξερράγη η βόµβα στα χέρια του Σάββα Ξηρού (29 Ιουνίου 2002). Το δηµοσιογραφικό σύµπαν επιχείρησε να φωτίσει τις πλευρές της ζωής του Γιωτόπουλου. Οι προθέσεις όλων των δηµοσιογράφων δεν ήταν οι ίδιες, αλλά όλοι έκαναν το ίδιο πράγµα: µιλούσαν για τον άγνωστο Αλέξανδρο Γιωτόπουλο.
Την εποχή εκείνη ήµουν µε το «Κουτί της Πανδώρας» στην ΕΡΤ και ξεκίνησα έρευνα για τη δράση του Γιωτόπουλου. Πήγα στη Γαλλία για να συνθέσω τα πρώτα του βήµατα ως µέλος αντιδικτατορικής οργάνωσης στο Παρίσι.
Ο δικηγόρος της ΕΡΤ Βασίλης Κωστόπουλος (τώρα που έχει πεθάνει µπορώ πλέον να αποκαλύψω την πηγή) γνωρίζοντας πού στοχεύει η έρευνα µε πληροφόρησε ότι υπήρχαν στην Αθήνα τρία πρόσωπα τα οποία γνώριζαν τον Γιωτόπουλο από εκείνη την εποχή. Ο ένας ήταν θεατρικός συγγραφέας, ο άλλος καθηγητής πανεπιστηµίου και ο τρίτος είχε κατάστηµα παπουτσιών στο Χαλάνδρι. Μου συνέστησε να τους συναντήσω και να µαζέψω στοιχεία.
Αποφάσισα να ξεκινήσω από αυτόν που θεωρούσα πιο εύκολα προσπελάσιµο, τον καταστηµατάρχη στο Χαλάνδρι. Πολύ πρωί έφτασα απροειδοποίητα στο κατάστηµά του, αλλά, µόλις µπήκα µέσα, σηκώθηκε από την καρέκλα και µου ζήτησε επίµονα να φύγω. Ξεπέρασα την έκπληξή µου και τον ρώτησα αν έχει κλείσει γιατί ήθελα να αγοράσω παπούτσια. Ο άνθρωπος µάλλον ντράπηκε για την αντίδρασή του, ένιωσε αµήχανα και προτού προλάβει να καταλάβει τι γίνεται του εξήγησα πολύ ειλικρινά για ποιο λόγο είχα πάει. Του είπα ότι κάνω µια σοβαρή έρευνα και δεν σκόπευα να τον εκθέσω, απλώς αναζητούσα κάποια στοιχεία και ήθελα βοήθεια. Τελικώς συζητήσαµε επί ώρες και φεύγοντας τον ρώτησα γιατί µε έδιωξε µόλις µπήκα. Εξοµολογήθηκε τότε ότι είχε φοβηθεί γιατί, έξι µήνες προτού σκάσει η βόµβα Ξηρού και αποκαλυφθεί ο Γιωτόπουλος, ένας πολύ γνωστός δηµοσιογράφος τον είχε επισκεφθεί και ζητούσε πληροφορίες για τον Γιωτόπουλο. Οταν άρχισε η εξάρθρωση της 17Ν και διάβασε ότι ο Γιωτόπουλος ήταν αρχηγός, θεώρησε πολύ ύποπτη και µη δηµοσιογραφική την επίσκεψη του συναδέλφου µου.
Τις επόµενες µέρες συνάντησα και έκανα επίσηµες συνεντεύξεις µαζί τους, µε τον καθηγητή πανεπιστηµίου και τον θεατρικό συγγραφέα, που µου διηγήθηκαν το ξεκίνηµα της δράσης του Γιωτόπουλου τη δεκαετία του 1960. Μετά τις συνεντεύξεις και οι δύο µου εξοµολογήθηκαν ότι έξι µήνες πριν από την εξάρθρωση της 17Ν πρόσωπα που εµφανίστηκαν αρχικώς ως επαγγελµατίες του τοµέα τους και απέκτησαν επαφή µαζί τους στη συνέχεια τους αποκάλυψαν ότι είναι πράκτορες των µυστικών υπηρεσιών της Βρετανίας και άρχισαν να τους ρωτάνε για τον Γιωτόπουλο προτείνοντάς τους συνεργασία. Η πρόταση δεν είχε αποτέλεσµα.