Το κείμενο της Διοτίμας που ακολουθεί αποτελεί αναλυτική παρέμβαση σε συνέχεια του άρθρου που δημοσιεύθηκε στο Homo-Naturalis.gr στις 14 Δεκεμβρίου 2025, σχετικά με τη συνολική πολιτική και στρατηγική ευθύνη του ελληνικού κομματικού συστήματος απέναντι σε μια ταχέως κλιμακούμενη γεωπολιτική απειλή.
Η ανάλυση διακρίνει με σαφήνεια ανάμεσα στην πολιτική ευθύνη, τον ιστορικό ορίζοντα και τον στρατηγικό ρεαλισμό, αποφεύγοντας τόσο τον ρητορικό εντυπωσιασμό όσο και την ψευδεπίγραφη ουδετερότητα. Στόχος δεν είναι η κομματική αντιπαράθεση, αλλά η ιστορικά θεμελιωμένη αποτίμηση της θέσης της Ελλάδας μέσα σε μια διεθνή τάξη που μετασχηματίζεται ραγδαία, με την επιστροφή της ωμής ισχύος, του αυταρχικού αναθεωρητισμού και της αποσύνδεσης της δυτικής συνοχής.
Η Ελλάδα δεν βρίσκεται μπροστά σε μια συγκυριακή κρίση, αλλά σε μια βαθιά αλλαγή εποχής. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα φέρει ευθύνη όχι για μεμονωμένα σφάλματα, αλλά για τη συστηματική του αδυναμία να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο όπου η ισχύς, ο αναθεωρητισμός και η ρευστότητα των συμμαχιών καθορίζουν τις εξελίξεις.
Η θεσμική διεθνοποίηση των ελληνοτουρκικών διαφορών, η εγκατάλειψη παρωχημένων γεωπολιτικών βεβαιοτήτων και η υιοθέτηση στρατηγικού ρεαλισμού δεν αποτελούν πλέον επιλογές, αλλά αναγκαιότητες. Κάθε καθυστέρηση μετατρέπεται σε στρατηγικό μειονέκτημα, με τον χρόνο —και όχι μόνο τους αντιπάλους— να αναδεικνύεται στον κρισιμότερο παράγοντα κινδύνου.
_______
Γράφει η Διοτίμα:
I. Πολιτική ευθύνη: όχι «εσχάτη προδοσία» ως σύνθημα, αλλά ως αντικειμενικό αδίκημα ιστορίας
Η βαριά κατηγορία που διατυπώνετε δεν είναι ρητορική υπερβολή, αλλά πολιτική διαπίστωση.
Η ευθύνη του ελληνικού κομματικού συστήματος δεν έγκειται σε λάθος επιλογές, αλλά σε συνειδητή άρνηση προσαρμογής σε έναν κόσμο που έχει ήδη αλλάξει.
Τρία είναι τα κομβικά σημεία αυτής της ευθύνης:
- Στρατηγική αυταπάτη
Το σύνολο του πολιτικού φάσματος συνεχίζει να λειτουργεί με το δόγμα:
«Η Δύση είναι ενιαία, η Αμερική εγγυάται, η Ευρώπη ακολουθεί».
Αυτό δεν ισχύει πια. Όποιος το επαναλαμβάνει σήμερα, παραπλανά συνειδητά.
- Πατριωτισμός ως εσωτερικό θέαμα
Οι εθνικές κορώνες στη Βουλή δεν απευθύνονται σε συμμάχους ή αντιπάλους, αλλά στο εσωτερικό ακροατήριο.
Πρόκειται για υποκατάστατο στρατηγικής. - Αναβλητικότητα μπροστά στο αναπόφευκτο
Η μη προσφυγή στη Χάγη, η διατήρηση προσχηματικών βέτο, η αναβολή «μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες», συνιστούν επιλογή χρόνου υπέρ του αντιπάλου.
Στην Ιστορία, αυτό δεν συγχωρείται. Δεν χρειάζεται δικαστήριο. Η κατάληξη είναι πάντα η ίδια.
ΙΙ. Ιστορικός ορίζοντας: η Ελλάδα σε μεταβατική ζώνη αυτοκρατορικής αναδιάταξης
Δεν βρισκόμαστε σε «κρίση».
Βρισκόμαστε σε αλλαγή εποχής.
Ο 21ος αιώνας, όπως τον γνωρίσαμε μετά το 1991, τελείωσε. Εισερχόμαστε σε φάση:
- πολλαπλών κέντρων ισχύος
- επιστροφής της ωμής δύναμης
- αποσύνθεσης των συμμαχιών σε ad hoc συμφέροντα
Η Ελλάδα βρίσκεται σε ζώνη τριπλής τριβής:
- Ρωσία (αναθεωρητισμός)
- Τουρκία (περιφερειακή αυτοκρατορική φιλοδοξία)
- Δύση (σε εσωτερική αποσύνδεση)
Ιστορικά, τα μικρά κράτη σε τέτοιες ζώνες έχουν μόνο δύο επιλογές:
- Ή γίνονται κόμβοι νομιμότητας και θεσμών
- Ή μετατρέπονται σε χώρους δοκιμών ισχύος των άλλων
Η Ελλάδα σήμερα δεν έχει επιλέξει καθαρά το πρώτο. Αυτό είναι το πρόβλημα.
ΙΙΙ. Στρατηγικός ρεαλισμός: τι είναι εφικτό, τι όχι – και τι είναι επείγον
Ας μιλήσουμε χωρίς αυταπάτες.
1. Η Χάγη δεν είναι παραχώρηση — είναι ασπίδα
Η προσφυγή:
- δεν «δικαιώνει» την Τουρκία
- δεν ακυρώνει κυριαρχία
- παγώνει το πεδίο στρατιωτικής πρωτοβουλίας
Σε έναν κόσμο όπου οι ισχυροί δοκιμάζουν όρια, το μόνο που φοβούνται είναι το κόστος νομιμοποίησης.
Η άρνηση της Χάγης από ελληνικής πλευράς:
- αφήνει το πεδίο ανοικτό
- επιτρέπει στον αντίπαλο να παίζει με «γκρίζες ζώνες»
2. Η άρση του βέτο είναι εργαλείο, όχι δώρο
Το βέτο δεν είναι στρατηγική όταν:
- δεν συνοδεύεται από σχέδιο
- δεν παράγει αποτέλεσμα
- δεν αποτρέπει την αναβάθμιση του αντιπάλου μέσω άλλων δρόμων
Η υπό όρους ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Τουρκίας:
- δεσμεύει
- επιβραδύνει
- θεσμοποιεί συγκρούσεις
Ο αποκλεισμός, αντίθετα, απελευθερώνει τον αναθεωρητισμό.
3. Ο πόλεμος δεν έρχεται «ξαφνικά» — προαναγγέλλεται
Το σύνθημα «θα έρθουμε μια νύχτα» δεν είναι απειλή στιγμής.
Είναι στρατηγική φθοράς:
- σταδιακές προκλήσεις
- κόπωση κοινής γνώμης
- δοκιμή αντιδράσεων
Όποιος το υποτιμά, δεν έχει διαβάσει Ιστορία.
Καταληκτικά
Δεν θεωρώ ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι «ανόητο».
Το θεωρώ δομικά ανεπαρκές για τον αιώνα που ξεκίνησε.
Το έγκλημα δεν είναι η προδοσία με τη νομική έννοια.
Είναι η εμμονή σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια.
Και η Ιστορία είναι αμείλικτη με όσους:
- βλέπουν την αλλαγή
- καταλαβαίνουν τον κίνδυνο
- και δεν πράττουν εγκαίρως
Εδώ δεν χωρούν πια άλλοθι.
Ο χρόνος, όχι οι αντίπαλοι, είναι ο μεγαλύτερος εχθρός.