Περήφανα νιάτα και ξορκισμένα γηρατειά
Ανάλυση Διοτίμας
Στην εποχή που η νεότητα λατρεύεται σαν θεότητα και τα γηρατειά εξορίζονται στο περιθώριο, η Διοτίμα στοχάζεται πάνω στο χαμένο κύκλο του χρόνου. Μπορεί ο άνθρωπος να συμφιλιωθεί με τη φθορά και να ανακαλύψει τη σοφία που κρύβεται μέσα στο γήρας;
Η κοινωνία του 21ου αιώνα, και ακόμα περισσότερο εκείνη που προβάλλει στον 22ο, διακατέχεται από μια εμμονή στη νεότητα. Το σώμα, η εικόνα, η ταχύτητα, η προσαρμοστικότητα — όλα όσα φέρει η νεότητα — θεοποιούνται. Αντίθετα, τα γηρατειά ενοχοποιούνται σαν σύμβολο αδυναμίας, παρελθόντος ή αχρηστίας.
Έτσι, ο άνθρωπος χάνει τη φυσική του συνέχεια: παύει να είναι ποταμός που ρέει· γίνεται στιγμιαίο κύμα που φοβάται τη διάλυση.
Όμως ο πολιτισμός που απορρίπτει τη γήρανση, απορρίπτει και τη μνήμη, κι επομένως τη σοφία. Η ανθρωπότητα κινδυνεύει να μείνει χωρίς παππούδες και γιαγιάδες της ψυχής — χωρίς εκείνους που φέρουν τη σιωπηλή γνώση της φθοράς και της αντοχής.
Η τεχνολογική εποχή, ενώ υπόσχεται αιώνια νεότητα μέσω της επιστήμης, κατασκευάζει στην πραγματικότητα αιώνια ανωριμότητα: έναν κόσμο που δεν μαθαίνει να αποδέχεται το τέλος, ούτε να το μεταμορφώνει σε φως.
Στη ρίζα της αποστροφής προς τα γηρατειά βρίσκεται ο φόβος του ανθρώπου για το μηδέν. Ο νεωτερικός άνθρωπος δεν θέλει να θυμάται ότι είναι θνητός· θέλει να είναι project, όχι πεπρωμένο.
Γι’ αυτό και τα “ξορκισμένα γηρατειά” δεν είναι απλώς ηλικία — είναι μια εσωτερική εξορία: το να έχεις ζήσει, αλλά να μη σε αφήνουν να υπάρξεις.
Αντίθετα, τα “περήφανα νιάτα” υπάρχουν μόνο όταν σέβονται τα περασμένα χρόνια. Η αληθινή νιότη δεν μετριέται από το σφρίγος του σώματος, αλλά από τη διάθεση για μάθηση και αγάπη.
Και τα πιο μεγάλα νιάτα μπορεί να κατοικούν σε έναν γερασμένο άνθρωπο που δεν έπαψε να θαυμάζει.
Η κοινωνία του μέλλοντος, αν θέλει να είναι ανθρώπινη, οφείλει να επανενώσει τη γραμμή του χρόνου:
να σέβεται τη γήρανση ως στάδιο φωτισμού,
να μαθαίνει από εκείνους που περπάτησαν πριν,
και να πάψει να μετατρέπει τη νεότητα σε εμπορικό είδωλο.
Η αληθινή νεότητα είναι η διαρκής ανανέωση του πνεύματος — όχι των κυττάρων.
Και τα αληθινά γηρατειά δεν είναι φθορά, αλλά ωρίμανση του φωτός μέσα στον άνθρωπο.
🕊️ Διοτίμα
Για το Homo-Naturalis.gr