ΜΕ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Παρέμβαση Γιούνκερ και Τουσκ υπέρ του Athens Review of Books ζητούν 253 άνθρωποι του πνεύματος
Την παρέμβαση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και του Ντόναλντ Τουσκ, προκειμένου να πάψουν οι διώξεις εναντίον του Athens Review of Books, ζητούν με ανοιχτή επιστολή τους 253 άνθρωποι του πνεύματος.
Ακαδημαϊκοί, συγγραφείς και άλλοι άνθρωποι του πνεύματος υπογράφουν την επιστολή που δημοσίευσε το The New York Review of Books. Με αυτή, ζητούν από τον Γιούνκερ και τον Τουσκ να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που είναι στη διάθεση της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να σώσουν «ένα έντυπο που τιμά τα ελληνικά γράμματα και τον ελληνικό Τύπο».
Στην επιστολή τους κάνουν αναφορά στη δικαστική διαμάχη μεταξύ του Νίκου Κοτζιά και του Athens Review of Books. Οι υπογράφοντες αναφέρουν ότι η «συνεχιζόμενη δίωξη του Athens Review of Books αποτελεί ακραία κατάχρηση της δυνατότητας που δίνει η ελληνική νομοθεσία στους πολιτικούς να ασκούν αγωγές για αποζημίωση κατά εντύπων ζητώντας υπέρογκα χρηματικά ποσά. Εξαιτίας του περιθωρίου που δίνει η ελληνική νομοθεσία, κερδίζουν αυτές τις αγωγές, σε παραβίαση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εκφοβίζοντας έτσι τον Τύπο και αποτρέποντας την άσκηση πολιτικής κριτικής».
Την ανοιχτή επιστολή αναδημοσίευσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Twitter, σημειώνοντας «Αλλο ένα παράδειγμα κατάχρησης εξουσίας από την εκτελεστική εξουσία, παρεμβαίνοντας στη δικαιοσύνη και την ελευθερία του Τύπου. Συγχαρητήρια σε αυτούς που τους εγκαλούν».
Παρακολουθώ από καιρό αυτή την ιστορία με το Athens Review of Books και τη διένεξη του εκδότη Μανώλη Βασιλάκη με το Νίκο Κοτζιά. ΄Εχω δυο λόγους.
Ο πρώτος , γιατί είναι αδιανόητο στις ημέρες μας να διώκονται οι ιδέες, να ποινικοποιείται η έκφραση, η διατύπωση άποψης. Ακόμα και για τη στρεβλή κριτική για ιστορικά πρόσωπα και έργα, αν δεν υποκρύπτονται συμφέροντα και σκοπιμότητες, πρέπει να υπάρχει ανεκτικότητα .
Ο δεύτερος λόγος (τον ανακάλυψα αργότερα από την εποχή που άκουσα για πρώτη φορά για τις περιπέτειες του εκδότη του περιοδικού, βλέποντας τη φωτογραφία του) είναι πως με το Μανώλη Βασιλάκη γνωριζόμαστε από παλιά. Κάπου εκεί στη δεκαετία του ’80, νέοι και οι δυο τότε εκπαιδευτικοί, υπηρετούσαμε στο Μεταλυκειακό Κέντρο Χαλανδρίου. ΄Ηταν ένα δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο φοιτούσαν υποψήφιοι για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Καλός καθηγητής ο Μανώλης. Και ως χαρακτήρας ήπιος, χαμηλών τόνων και κόσμιας συμπεριφοράς. Από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα, δε σμίξανε ποτέ πάλι οι δρόμοι μας.
Μου έκανε, λοιπόν,τεράστια εντύπωση πώς ένας τέτοιος άνθρωπος, ευγενής, καθόλου εριστικός, αυτό που λέμε πολιτισμένο και δημοκρατικό άτομο, εξωθήθηκε στα άκρα και έφτασε στο σημείο σήμερα να ζητήσει την παρέμβαση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και του Ντόναλντ Τουσκ, προκειμένου να πάψουν οι διώξεις εναντίον του. Από την άλλη ,και ο Νίκος Κοτζιάς δεν είναι κανένας τυχαίος. Πανεπιστημιακός, επιτυχημένος ΥΠΕΞ και ιστορική η συμβολή του στη λύση του “Μακεδονικού”, που πολλοί πολιτικοί στο ίδιο πόστο πριν απ΄αυτόν, ούτε καν να αγγίξουν τολμούσαν το συγκεκριμένο ζήτημα , όχι να έχουν και τα κότσια να το λύσουν.
Τα λέμε αυτά εμείς σήμερα που παλιότερα, είχαμε προχωρήσει σε σκληρή κριτική στο Νίκο Κοτζιά, ο οποίος την εποχή εκείνη της δημοσίευσης της κριτικής μας, είχε διαπράξει “έγκλημα καθοσίωσης”. Συγκεκριμένα, είχε απευθύνει πρόσκληση στον γνωστό για τις εθνικιστικές-φιλοναζιστικές του θέσεις και φίλο της Χρυσής Αυγής, Ρώσσο Αλεξάντρ Ντούγκιν, τον Απρίλιο του 2013 ,να επισκεφτεί το πανεπιστήμιο στον Πειραιά. Βάζουμε το απόσπασμα από εκείνο το κείμενό μας.
“…Ο υπουργός Εξωτερικών είχε διαψεύσει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times στις 28 ΙανουαρίουΜπορεί πριν από μερικές ημέρες -όταν κυκλοφόρησε φωτογραφία τους στο Διαδίκτυο- να διέψευδε τη σχέση του με τον Ρώσο ακροδεξιό Αλεξάντρ Ντούγκιν, ωστόσο ο νέος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, παραδέχτηκε σήμερα ότι είχε προσκαλέσει τον εθνικιστή καθηγητή σε εκδήλωση του Πανεπιστημίου Πειραιά.Με πρόσφατη ανακοίνωση, το υπουργείο Εξωτερικών είχε απαντήσει σε δημοσίευμα των Financial Times για τη γνωριμία του κ. Κοτζιά με τον Ντούγκιν, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Σε άρθρο των Financial Times που δημοσιεύτηκε στις 28 Ιανουαρίου αναφέρονται ανυπόστατοι ισχυρισμοί περί ύπαρξης σχέσεων μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά και του Ρώσου καθηγητή κ. Αλεξάντρ Ντούγκιν. Στο άρθρο αναφέρεται ο ψευδής ισχυρισμός ότι ο κ. Κοτζιάς είχε προσκαλέσει τον κ. Ντούγκιν σε εκδήλωση του Πανεπιστημίου Πειραιά. Όπως το ίδιο το Πανεπιστήμιο Πειραιά έχει διαψεύσει με χωριστή ανακοίνωσή του, ο κ. Κοτζιάς ουδέποτε προσκάλεσε τον κ. Ντούγκιν στην εν λόγω διάλεξη και ουδέποτε, όπως ψευδώς αναφέρεται στο δημοσίευμα, μετέβη στη Μόσχα για να τον συναντήσει».
Σε συνέντευξή του, ωστόσο, που δημοσιεύεται σήμερα, Δευτέρα, στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών παραδέχεται, ουσιαστικά, ότι απηύθυνε πρόσκληση στον γνωστό για τις εθνικιστικές του θέσεις καθηγητή, καθώς, σε ερώτηση γιατί κάλεσε «τον Απρίλιο του 2013, τον Αλεξάντρ Ντούγκιν στον Πειραιά», απάντησε ότι «ήταν ένας από τους συμβούλους του Πούτιν και κατείχε μία από τις σπουδαίες έδρες στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας»
….Δεν είναι τώρα, πάντα ήταν πολλοί στο ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από εθνικιστές και φιλοναζιστές. Ο αχταρμάς των Αγανακτισμένων της πλατείας Συντάγματος εμπεριείχε πολλούς Ναζί. Είναι γνωστό και απολύτως τεκμηριωμένο.΄Αλλωστε, όπως γράφαμε χτες, οι διαχωριστικές γραμμές των εθνικιστών του ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ- Χ.Α είναι αχνές και σε πολλά σημεία ανύπαρκτες”.
Να μην επαναλαμβανόμαστε και γινόμαστε κουραστικοί. ΄Εχουμε δυο κόμματα ΣΥΡΙΖΑ. Πριν και μετά …Χριστόν! Το ένα , ως το 2015 και 6 μήνες μετά ,που έγινε κυβέρνηση και τον άλλο τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Το πρώτο κόμμα εκρίθη ιστορικά, αρνητικά από τα έργα του γι΄αυτό και δέχτηκε σκληρή κριτική κι από εμάς εδώ. Μάλιστα, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που μας κατηγορούσαν τότε για…ανοίκειο και ακραία κριτική συμεριφορά.
Το σημερινό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμιά σχέση με εκείνο το αισχό, δημαγωγικό, λαϊκίστικο κόμμα του αχταρμά των “Αγανακτισμένων του Συντάγαματος” . Είναι μια κυβέρνηση σοβαρή, υπεύθυνη, με κοινωνικές ευαισθησίες, επιτυχημένη,εν ολίγοις, στο έργο της. Και το αναγνωρίζουμε στις σελίδες της ιστορίας μας.
Στη ζωή, η αλλαγή, η εξέλιξη, η προσαρμογή είναι από τα κυρίαρχα γνωρίσματα του ανθρώπου. Και σχεδόν κανόνας. Σε αυτά μάλιστα στηρίζει τη συνέχιση της ύπαρξής του επί της γης. ΄Αλλωστε, η μόνη σταθερή και αποδεκτή, σχεδόν καθ΄ολοκληρίαν , επιστημονική θεωρία για τη ζωή, είναι αυτή της εξέλιξης, όπως τη διατύπωσε ο Δαρβίνος,την επεξέτειναν και την καθιέρωσαν μετά αξιόλογοι ερευνητές.
Να αλλάζει ο άνθρωπος είναι νόμος της φύσης. Το επικίνδυνο θα ήταν να έμενε πρσοκολλημένος στα ίδια. Οι εμπειρίες ,η παρατήρηση, η έρευνα και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο, προδικάζουν αυτές τις αλλαγές στη πορεία της ζωής του ατόμου. Κανένας μας δεν είναι, όπως τον ξέραμε πριν από 20 και 30 χρόνια. Πέρα από την εμφανισιακή αλλαγή, πρωτίστως σημαντικές είναι οι ιδεολογικές διακυμάνσεις, η απόρριψη και η αποδοχή άλλων αρχών και αξιών. Για το λόγο αυτό, θεωρείται κορυφαία και απολύτως ορθοτομημένη η διαπίστωση πως “σημασία έχει ποιος είσαι σήμερα, όχι τί ήσουν χτες”!
Τα είπαμε όλα τούτα ,επιστρέφοντας στο αρχικό μας θέμα, για να τονίσουμε την ανάγκη αναθεώρησης κάποιων απόψεών μας σε πράγματα που τα θεωρούσαμε κάποτε θέσφατα και άβατα. Και δοθέντος πως ουδείς αναμάρτητος και αλάθητος σ΄αυτό τον κόσμο, όλοι, άλλος λίγο, άλλος πολύ,έχουμε διαπράξει ιδεολογικά σφάλματα κι αλλοίμονο σε εκείνον που δεν κατάφερε να αποστασιοποιηθεί από τέτοιο κακό παρελθόν.
Ο Νίκος Κοτζιάς διέπραξε σειρά λαθών, όπως είπαμε, την περίοδο του δημαγωγικού ΣΥΡΙΖΑ. Ως υπουργός, δεν του καταλογίζεται ιστορικά σχεδόν κανένα. Είναι λάθος του, όμως, ο πόλεμος μέχρις εσχάτων που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό με τις δικαστικές διώξεις στο Μανώλη Βασιλάκη .
Αν υπήρξε ή όχι σταλινικός ή συνεργάτης της Στάζι ο Νίκος Κοτζιάς δεν το γνωρίζουμε .Ούτε το αποκλείουμε, ούτε το υιοθετούμε. Αυτό το γνωρίζει ο ίδιος και φυσικά όσοι έχουν, αν έχουν, ντοκουμέντα στα χέρια τους, που αποδεικνύουν του λόγου τους το αληθές.
Αλλά, κι αν υπήρξε ο Κοτζιάς σταλινικός, μετράει η σημερινή του ιδεολογική παρουσία, η οποία ιστορικά κρίνουμε πως βρίσκεται εντός των ανθρωποκεντρικών ορίων .Ουδεμία σχέση με σταλινισμό οι απόψεις του π. υπουργού Εξωτερικών.Ως σταλινικούς, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε στην Ελλάδα τα στελέχη και τους οπαδούς του ΚΚΕ , κάτι που και το ίδιο το κόμμα του Περισσού δεν αρνείται. Το Νίκο Κοτζά, όχι. Τουλάχιστον, όχι πια.
Από την άλλη,το περιοδικιό The New York Review of Books είναι ένα περιοδικό, που καλύπτει τις προδιαγαρφές ένταξής του στον ελληνικό Τύπο. Οι απόψεις που διατυπώνει, ορθές ή όχι για τη δική μας ιδεολογική τοποθέτηση, δεν μας αφορούν σε αυτή τη φάση. Δεν είναι το ζητούμενο αυτή την ώρα, ούτε στις προθέσεις μας να του ασκήσουμε κριτική. Μπορεί να το κάνουμε αργότερα.
Εκείνο που αυτή τη στιγμή προέχει, είναι να σταματήσει ο Νίκος Κοτζιάς πάραυτα τη δικομανία που τον έχει καταλάβει με τις αγωγές και τις άλλες δικαστικές διώξεις εναντίον του Μανώλη Βασιλάκη. Οι δικαστές δεν είναι οι καταλληλότεροι σε τέτοια ζητήματα, για να αποδώσουν “τα του Καίσαρος τω Καίσαρι”.
Σε άλλες δικονομικές διαφορές των ανθρώπων, ναι. Σε αυτά που το μεδούλι τους είναι ιδεολογικό, όχι. Εκτός, αν έχουμε να κάνουμε με εγκληματική οργάνωση ,που έχει συσταθεί υπό κάλυψη ιδεολογική, όπως για παράδειγμα η Ναζιστική , Χρυσή Αυγή. Αυτή είναι δουλειά των δικαστών.
Η μόνη που έχει το απεριόριστο δικαίωμα να κρίνει,να δικάσει και να καταδικάσει τα έργα των ανθρώπων που σημαδεύουν το ιστορικό γίγνεσθαι, είναι η Ιστορία Η ακηδεμόνευτη Ιστορία έχει αφ΄εαυτής κι από μόνης την ιδότητάς της το δικαίωμα, τη δυνατότητα και την ικανότητα να κρίνει αδέκαστα και αμερόληπτα.
Για αυτή την υπόθεση, η δική μας ιστορική κρίση είναι τούτη. Ο Νίκος Κοτζιάς, όντως, ως χαρακτήρας είναι αψίκορος και πείσμων. ‘Αλλο, όμως, το ένα και άλλο το άλλο. Αν υπήρξε σταλινικός ή συνεργάτης της Στάζι, δεν το έχουμε ερευνήσει. Ούτε πρόκειται, από έλλειψη χρόνου. Σήμερα, πάντως, η όλη του στάση με την ιδιότητα του πολιτικού και μάλιστα υπουργού , είναι καθαρά αντισταλινική. ΄Αρα, παραμένουμε σταθεροί στην αρχή του τεκμηρίου της αθωότητας ως προς το σταλινικό ή όχι παρελθόν του. Και παράλληλα του απονέμουμε εύσημα για το έργο του ως υποργός Εξωτερικών.
Ο Μανώλης Βασιλάκης,αυτός ο τότε γλυκός και έντιμος άνθρωπος, που ξέραμε εμείς πριν κάμποσα χρόνια, οφείλει, όταν προχωράει μέσω του Τύπου σε τέτοιου είδους καταγγελίες,να είναι απολύτως βέβαιος πως τα ντοκουμέντα που έχει στα χέρια του, είναι όντως γνήσια ή πλαστά. Η υπόληψη ,το “καθαρό κούτελο” των συνανθρώπων μας είναι σπουδαία υπόθεση για τον καθένα μας και φυσικά βασικό, ατομικό δικαίωμα. Αν δεν μπορούμε να αποδείξουμε το αντίθετο , έχουμε υποχρέωση να σταματήσουμε τις κρίσεις. Και αν διαπιστώνουμε στην πορεία μας πως κάναμε λάθος στην κριτική μας αποτίμηση για κάποιον, έχουμε ηθική υποχρέωση να ζητάμε συγγνώμη.
Ούτως ή άλλως, αυτή η ιστορία πρέπει να τελειώσει. Είμαστε με την πλευρά του Μανώλη Βασιλάκη για ένα και μοναδικό λόγο. Αν ποινικοποιηθούν οι απόψεις, η κριτική, έστω και η εσφαλμένη, ασφαλώς ξαναγυρίζουμε σε “πέτρινα χρόνια” από τα οποία η χώρα μας πέρασε .Κι ακόμα, δυστυχώς, δεν έχει ξεφύγει εντελώς.