Τα “ζόμπι”, οι “ζωντανοί νεκροί” των κοινωνιών που οι παμπόνηρες εξουσίες αποκαλούν πολίτες, δεν είναι τίποτα περισσότερο από υπήκοοι. ΄Οπως ακριβώς το αποδίδει η λέξη. Είναι αυτοί που υπακούουν, εκτελούν εντολές, συμμορφώνονται με τους νόμους, τις επιθυμίες και τα συμφέροντα κάποιου ισχυρού.
Στην ουσία οι υπήκοοι είναι νεκροί από ιδιότητες που συνθέτουν την έννοια “΄Ανθρωπος”. Και οι πλέον κυρίαρχες τέτοιες ιδιότητες δεν είναι ούτε η όρθια στάση ενός ζώου ούτε ό,τιδήποτε άλλο ορίζει τη ζωή στα έμβια όντα.
Κυρίαρχες και μοναδικές τέτοιες ιδιότητες είναι η ελευθερία, η ανεξαρτησία, η αξιοπρέπεια, η γενναιότητα του όντος που αποκαλούμε άνθρωπο. Αν λείπουν, το άτομο παραμένει μεν έμβιο ον,όπως ,ας πούμε, η μαϊμού, υποβιβάζεται,όμως στα επίπεδα συμπεριφοράς ζώου ,άλογο και ενστικτωδώς λειτουργούντος.
Ανέκαθεν υπήρξε ελλειμματική, ως προς το διαχρονικό ερώτημα, η απάντηση ποιος είναι ή δε είναι ολοκληρωμένος ΄Ανθρωπος. Πιστεύουμε πως η όποια απάντηση βρίσκεται σε αποκλειστική συνάρτηση με τη στάση ζωής του ατόμου σε ό,τι αποκαλούμε κυρίαρχη,ανεξάρτητη, “ανυπάκουη” συμπεριφορά μιας προσωπικότητας.
Στη χαραυγή της ζωής,δε γνωρίζουμε τις συμπεριφορές των ατόμων και των κοινωνιών. Μπορεί να ήταν, μπορεί και όχι ,όπως στις γνωστές ιστορικές περιόδους μέχρι σήμερα.
Oι ιστορικές συλλογικότητες των ανθρώπων,όμως, ανέκαθεν γνωρίζουμε πως υπήρξαν και είναι κοινότητες υπηκόων. Σε όλες τις εποχές και τα εξουσιαστικά συστήματα. Και στις περισσότερες, ούτε καν υπηκόων, αλλά δούλων. “Κιμάς” για κατανάλωση.
Με “ψευδεπίγραφα” τις περισσότερες φορές συνθήματα,με τεχνητές αξίες και αρχές,εντελώς ξένες προς τη φύση και τη ζωή, αλλά προπαντός με το φόβο,την απειλή και τη βία οι “άρχοντες” εκμεταλλεύονταν ασύστολα και προς το δικό τους συμφέρον τα “σώματα” και τις ζωές των υπηκόων τους- δούλων στα πεδία των μαχών στη γη , στις επιχειρήσεις και τις λοιπές υπηρεσίες στις οποίες οι αφέντες τους χρειάζονταν.
Από αυτές τις απώτερες εποχές και τις σχέσεις αρχόντων και αρχομένων,δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα. Και όσα άλλαξαν, χρειάστηκε το αίμα και οι αγώνες των εκάστοτε ακτιβιστών κάθε εποχής. Δεν έγιναν από την καλή διάθεση και πρόθεση των αφεντικών, ας πούμε, οι 15 ώρες υποχρεωτικής εργασίας, 12 και 8. Χύθηκε αίμα για να αποκτηθούν και να κατοχυρωθούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. ΄Ομως, οφείλουμε να προσέξουμε κάτι.
Κάτω από την πίεση και την πιθανότητα να τα χάσουν όλα οι εξουσίες με την πάροδο το χρόνου , παραχώρησαν κάποιες ελευθερίες και βασικά δικαιώματα .Για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Δεν έγινε από τις καλές τους και τις…δημοκρατικές και ανθρωπιστικές τους προθέσεις. Ο μακιαβελικός τους κανόνες ναι, μεν ήταν πάντα “καλύτερα να σε φοβούνται” παρά να σε αγαπούν,αλλά γνώριζαν οι περισσότεροι πως “δε χτυπάς το μαχαίρι αν δεν έχεις σιδερένια γροθιά”,ούτε “πριονίζεις το κλαρί πάνω στο οποίος κάθεσαι”. Είχαν πάντα διπλωματία και πονηριά οι εξουσίες.
Γι΄αυτό,επειδή, δεν έχουν πίστη στα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε σεβασμό στα εκάστοτε “Bill of Rights” είναι πάντα έτοιμοι οι φορείς τους να αναστείλουν όσα έδωσαν με τα συντάγματα και τους νόμους, αν κρίνουν πως είναι για το δικό τους συμφέρον. Και για να αποφύγουν τα “χειρότερα”επινοούν υπέρτατες ανάγκες, υπαρκτές ή όχι, δικαιολογίες, αφορμές, και προσχήματα.
Και τα πλήθη των υπηκόων που στερούνται αξιοπρέπειας, αυτοσυνειδησίας και συνειδητοποίησης πολίτη, αποχαυνωμένα,αναίσθητα, παρατημένα και με συνεχή και αδιάλειπτη θητεία στην ψυχολογία του “κοπαδιού”, έρμαια στο φόβο,την απειλή και την παραπληροφόρηση, όχι μόνο αρνούνται να “σηκώσουν κεφάλι”,αλλά αφήνονται να δεθούν χειροπόδαρα , Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές που εκφράζουν και την ευγνωμοσύνη γι΄αυτό στους θύτες τους.
Και όχι μόνο αυτό. Αν χρειαστεί είναι ικανοί πέρα από τη υποταγή, να μεταμορφωθούν σε επικίνδυνα “ζόμπι”, σε θύτες οι ίδιοι. Να διαπράξουν κάθε είδους αισχρότητα,προδοσία, έγκλημα,αν η προπαγάνδα των εξουσιών τους πείσει πως αυτό είναι προς το συμφέρον για τη ζωή τη δική τους και των “αγαπημένων” τους.
Χαρακτηριστικό,ιστορικό , σημερινό παράδειγμα η στάση των υπηκόων απέναντι στην εξουσία των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του Κορόνα. (Θα μιλήσουμε αύριο γι΄αυτό). Αλλά και πάμπολλα όμοια παραδείγματα στο παρελθόν. Να σταθούμε σε εκείνο την περίοδο το Ναζισμού.
Ο Γερμανοί,υπό την απειλή της δεινής φτώχειας,αλλά και της εθνικής τους ταπείνωσης μετά την ήττα τους, ήταν ήδη έτοιμοι να δεχτούν της μεταμόρφωσή τους σε θηρία και μάλιστα τόσο αιμοβόρα σε ειδεχθή εγκλήματα, που ουδέποτε πριν η ιστορία των ανθρώπων είχε καταγράψει. Για να συμβεί αυτό δε χρειάστηκαν πολλές αφορμές παρά
1. Ο κίνδυνος και η απειλή της ανέχειας για τη ζωή τους
2.Η συνεχής προπαγάνδα για αντίδραση στον κίνδυνο και την ταπείνωση με τη συσπείρωση,την κοπαδοποίηση και την άνευ όρων υποταγή σε όποιον θα μπορούσε να νικήσει τους κινδύνους,το φανταστικό εχθρό και να τους οδηγήσει στη σωτηρία,που η “παλιά τάξη πραγμάτων” δεν ήταν ικανή πια να τους προσφέρει. Το έδαφος ήταν πρόσφορο, και ο δρόμος προς το αδιέξοδο και την καταστροφή ανοιχτός.
Οπότε, ένας Χίτλερ και ένας Γκέμπελς ήταν και από μόνοι τους ικανοί έναν ολόκληρο λαό ,ως Κίρκη της Οδύσσειας με απλό άγγιγμα του μαγικού ραβδιού του εθνικισμού και της ανωτερότητας της φυλής, να τον μεταλλάξουν σε γουρούνια , στη απώλεια κάθε ανθρώπινης φυσικής και επίκτητης ιδιότητας. Κύριο και “εκ των ουκ άνευ”…προτέρημα, η απόλυτη πειθαρχία Και όποιος δεν ανήκε στη αγέλη, αν εκείνος τολμούσε ακόμα να δείξει το ανθρώπινο και όχι το απαίσιο πρόσωπο της μεταμόρφωσης σε “φρικιό” ήταν ,έστω και ομοεθνής, εχθρός ,κίνδυνος,απειλή, “κρέας” για εξόντωση.
Ας δούμε μια καλή ανάλυση για τη συμπεριφορά το όχλου:
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΧΛΟΥ
Όπως όλοι οι δημαγωγοί, έτσι και αυτοί, ξέρουν να ποντάρουν στον όχλο. Στη μάζα. Στην αγέλη. Γιατί τους πολίτες τους φοβούνται. Σαφώς. Σε περιόδους κρίσης, ο όχλος συχνά αποτελεί ένα κρίσιμο πλήθος ανθρώπων που κατευθυνόμενα επηρεάζει δραστικά την εξέλιξη των γεγονότων. Είναι το πλήθος των ανθρώπων που, ως ρεύμα καθοδηγούμενο, διαμορφώνει συχνά τη φυσιογνωμία μιας κοινωνίας στις κρίσιμες περιόδους των αλλαγών. Στην Ψυχολογία των Μαζών, ο Λε Μπον αναφέρεται στον όρο η «ψυχή των όχλων», για την οποία θεωρεί ότι εκδηλώνεται με ένα είδος νοητικής, συναισθηματικής ενότητας και προσανατολισμού των ατόμων που απαρτίζουν έναν όχλο. Αυτό το θεωρεί ως ειδοποιό διαφορά που διαχωρίζει τον όχλο από μια απλή συνάθροιση υπευθύνων πολιτών. Ο όχλος κατά τον Λε Μπον κυριαρχείται από ασυνείδητες διαδικασίες, με αποτέλεσμα τα άτομα να λειτουργούν από κοινού αυτόματα κι όχι συνειδητά. Να τελούν υπό κατάσταση εξάλειψης της προσωπικότητας και να είναι υποκινούμενα από «ηγέτες» που έχουν ισχυρή επίδραση πάνω τους και τους οποίους ονομάζει δημαγωγούς. Όταν η ιεραρχική αξία μιας ιδέας, ενός σκοπού ή οράματος παύει να κινείται στο πλαίσιο του φυσιολογικού, διογκώνεται, γίνεται εμμονή και καταλαμβάνει το άτομο που το βιώνει. Η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός παίρνουν τα σκήπτρα μιας κατάστασης ανεξέλεγκτης και ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο μιας άλλης πληγής που ονομάζεται “προπαγάνδα”. Τα μαζικά άτομα υπό την επήρεια φανατισμού δεν μπορούν να σκεφτούν λογικά, δεν γνωρίζουν τις αποχρώσεις και δεν ανέχονται τον αντίλογο. Ο Γιάννης Τσαρούχης έλεγε: «Οι Έλληνες θέλουν παραμύθια για να κυβερνηθούν». Η μάζα, τονίζει ο Φρόιντ, δημιουργεί στο άτομο την εντύπωση μιας απεριόριστης δύναμης και ενός ανίκητου κινδύνου, αντιπροσωπεύει φαινομενικά την ανθρωπότητα, και έτσι σφετερίζεται την αυθεντικότητα και το κύρος της, ως φορέα του νόμου. Τα μαζικά άτομα είναι ετεροκίνητα, εύπιστα, ευμετάβλητα, ασταθή, παρορμητικά, μισαλλόδοξα, δογματικά, ουτοπικά, αυταρχικά και συντηρητικά, με την έννοια ότι τείνουν πάντα να επιφέρουν την τάξη των δικών τους πραγμάτων με μια επαναστατικότητα μυθώδη και φαινομενική, για να μη διαταράξουν την ισορροπία τους. Έτσι έχουμε πράξεις ακραίες και βίαιες. Η συμπάθεια μετατρέπεται εύκολα σε λατρεία και η αντιπάθεια δυστυχώς σε μίσος. Και καθώς η μάζα γίνεται εύπλαστη, πρωτόγονη και παθητική χρειάζεται ένα Ηγέτη – Μεσσία – Αρχηγό, για να την καθοδηγήσει. Τα φαινόμενα όχλου, φυσικά, που συναντάμε δεν είναι άλλα από την ευδοκίμηση μιας ιδέας που χάθηκε στο κοπάδι του φανατισμού, καθοδηγήθηκε από ένα ποιμένα που μετέτρεψε το όραμα σε μισαλλοδοξία και έβαψε τον κόσμο με χρώμα πορφυρό, ροζ, με αποχρώσεις φούξια. Ούτε αυτός δεν ξέρει το χρώμα, γιατί οι ιδέες ξεβάφουν στο στόμα του προτού καν εκστομισθούν. Έτσι κι αλλιώς, είναι γενικά γνωστό ότι στο βωμό του οράματος και της μεγάλης ιδέας, θυσιάστηκαν πολλές ανθρώπινες ψυχές για ένα «Καλύτερο Αύριο». Αυτό το αποδεικνύει περίτεχνα η παρακάτω απλή φράση του Χίτλερ: «Αν θέλετε τη συμπάθεια των μαζών, πρέπει να λέτε τα πιο ηλίθια και τα πιο χοντρά ψέματα». Αυτό βέβαια δεν το παραδέχονται οι «αριστεροί», γιατί το μυαλό τους το έχουν «κάψει» στα τσιμπούσια, στα κρασιά, και στα μικρά που καθοδηγούν στη προπαγάνδα. Ο Γιάννης Τσαρούχης έλεγε: «Οι Έλληνες θέλουν παραμύθια για να κυβερνηθούν». (Φωτογραφία: Fred Boissonnas) Ο Φρόιντ, στο βιβλίο Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του εγώ, ξεχωρίζει δύο δομικά στοιχεία: Το κοινό «κάτι», προς το οποίο τα υποκείμενα προσανατολίζονται συμβολικά, επειδή τους ελκύει ή τους απωθεί, και την αλληλεπίδραση ανάμεσά τους, η οποία σημαίνει και αμοιβαία ταύτιση ανάμεσά τους. «Ταυτότητα» όμως τους δίνει το κοινό «κάτι». Είναι η στολή που «κάνει» τον στρατιώτη να διακρίνεται ως μέλος ενός συνόλου που λέγεται «στρατός». Το ίδιο ισχύει και για την εκκλησία, τον πολιτισμό, κάθε – ισμό και κάθε σύστημα αγελαίο. Τα δύο αυτά κλασικά παραδείγματα μάζας (στα οποία προστίθεται ως τρίτο το «Κόμμα») είναι ωστόσο πολυσύνθετοι οργανισμοί, οι οποίοι έχουν μια διαφοροποιημένη δομή: Ιεραρχία (κάθετες σχέσεις) και συνεργασία (οριζόντιες σχέσεις), καθώς και έννοια έννομων σχέσεων μέσα στο πλαίσιό τους. Το στοιχείο της μάζας αποτελεί ωστόσο βασικό «συγκολλητικό» στοιχείο, χωρίς το οποίο όλα τα άλλα δεν μπορούν να υπάρξουν, αλλά είναι ταυτόχρονα το πιο πρωτόγονο στοιχείο. Η «καθαρή» του μορφή είναι η «συμμορία» ενός «χαρισματικού» ηγέτη με τον οποίο τα μέλη έχουν προσωπική, συναισθηματική σχέση. Η μάζα είναι αντικείμενο και της κοινωνιολογικής ανάλυσης. Εδώ μας ενδιαφέρουν μόνον ορισμένα χαρακτηριστικά και ως μάζα θεωρούμε όλα τα σχήματα που ονομάζονται με συνώνυμες λέξεις: Κλίκα, ομάδα, ορδή, όχλος, λαός, κοινότης. Μέσα στο πλαίσιο της μάζας, ένα σημείο/σύμβολο που αντιπροσωπεύει ένα αίσθημα προκαλεί σ’ αυτόν που το αντιλαμβάνεται (βλέπει/ακούει) το ίδιο αίσθημα και μάλιστα τόσο πιο δυνατό όσο περισσότεροι το συμμερίζονται. Η μάζα, τονίζει ο Φρόιντ, δημιουργεί στο άτομο την εντύπωση μιας απεριόριστης δύναμης και ενός ανίκητου κινδύνου, αντιπροσωπεύει φαινομενικά την ανθρωπότητα, και έτσι σφετερίζεται την αυθεντικότητα και το κύρος της, ως φορέα του νόμου. Η αυθεντικότητα αυτή συνίσταται στο ότι φοβάται κάποιος τις ποινές της και δέχεται για χάρη της ορισμένους περιορισμούς. Δεν έχετε παρά να διαλέξετε μεταξύ μάζας, όχλου, λαού και υπευθύνου πολίτη. Το κόστος ειναι ακριβό. Η «Συμμορία των Αθώων» είναι εδώ…
Πηγή : Andro.gr [ https://www.andro.gr/apopsi/psyxologia-tou-oxlou/ ]