1. Αποκάλυψη Βαρουφάκη για Σόιμπλε: Πώς μου πρότεινε Grexit με ετήσιο time-out και δώρο… πολλά δισ. €!
Τι αποκαλύπτει μέσα από τις σελίδες του νέου του βιβλίου ο πρώην υπουργός Oικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης.
«Το μνημόνιο, το μνημόνιο, ως έχει χωρίς αλλαγές. Ή τη δραχμή. Πρέπει να δεχτείτε το μνημόνιο, αν θέλετε το ευρώ. Αν δε θέλετε το ευρώ, αυτό είναι άλλο ζήτημα. Ο ελληνικός λαός πρέπει να το αποφασίσει αυτό. Γι’ αυτό χάρηκα που άκουσα τον πρωθυπουργό σας να μιλάει για δημοψήφισμα. Πρέπει πραγματικά να το οργανώσετε αυτό το δημοψήφισμα. Και ξέρεις, αν οι Ελληνες χρειάζονται έξι μήνες καιρό για να πάρουν την απόφασή τους μετά από σοβαρό διάλογο και σκέψη, κανένα πρόβλημα. Θα σας χρηματοδοτήσουμε πλήρως για έξι μήνες».
Εδώ ήμασταν λοιπόν. Ολη εκείνη η φιλολογία περί αναντίρρητων κανόνων που – ανεξαρτήτως πολιτικής βούλησης-απαγόρευαν στην ΕΚΤ να μας παράσχει ρευστότητα «επειδή απλά τηρεί τους κανόνες της» αποδεικνυόταν ένα σκέτο ψέμα.
Αν ήθελαν, για πολιτικούς λόγους, μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν «πλήρως» τις δανειακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης μας. Και όχι μόνο για δύο ή τρεις εβδομάδες, όπως τους ζητούσαμε εμείς, αλλά για έξι ολόκληρους μήνες, το οποίο πρακτικά σήμανε την εκταμίευση εκ μέρους τους 11 δισεκατομμύρια ευρώ για εκείνο το εξάμηνο!
«Όμως, Βόλφγκανγκ», απάντησα σοκαρισμένος ακόμα από τα λόγια του, «ως υπεύθυνοι ηγέτες και ευρωπαϊστές – πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε το Grexit και να προσφέρουμε στους λαούς μας την προοπτική μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης μέσα στην Ευρωζώνη. Το να τους πιέζουμε να διαλέξουν μεταξύ μιας καταστροφικής δημοσιονομικής πολιτικής εντός Ευρωζώνης και μιας καταστροφικής εξόδου από την Ευρωζώνη δεν είναι δείγμα πεφωτισμένης πολιτικής ηγεσίας. Δεν βλέπεις ότι το πρόβλημα με το μνημόνιο είναι ότι στερεί κάθε ελπίδα για ένα αξιοπρεπές μέλλον;».
Παραδοχή
Φυσικά και το έβλεπε, το παραδέχτηκε άλλωστε: «Το μνημόνιο είναι κακό για τον λαό σας. Δεν θα σας αφήσει να ανακάμψετε. Δε βοηθάει την ανάπτυξη. Γι’ αυτό χρειάζεστε το δημοψήφισμα. Για να γίνει αυτό ξεκάθαρο».
Σοκαρισμένος από την άνεση με την οποία υποστήριζε ουσιαστικά την αποδόμηση της Ευρωζώνης, του απάντησα: «Ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη την Ελλάδα, πιστεύεις στ’ αλήθεια ότι μπορείς να ελέγξεις την κατάσταση όταν ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου με το Grexit; Αυτό είναι σκέτη τρέλα. Κανείς δεν θα μπορεί να την ελέγξει. Θα είναι ένα λάθος ιστορικών διαστάσεων».
«Μην το λες Grexit τότε», είπε ο Βόλφγκανγκ. «Δεν είναι ανάγκη να το σκέφτεσαι ως μόνιμη έξοδο. Σκέψου το σαν time – out. Όπως το καταλαβαίνω εγώ, βγαίνετε για λίγο, ανακτάτε την ανταγωνιστικότητά σας μέσω της υποτίμησης και έτσι επανακάμπτετε πολύ γρήγορα. Και μετά από έναν χρόνο περίπου, όταν θα έχετε ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της χαμένης σας ανταγωνιστικότητας, μπορείτε να ξαναμπείτε».
Αντίδραση
Δεν ήξερα από πού να αρχίσω. «Βόλφγκανγκ, δεν μπορώ να αποδεχτώ την έξοδο της Ελλάδας από μια νομισματική ένωση στην οποία παραδέχομαι ότι δεν έπρεπε να έχουμε μπει. Εφόσον χρειάζεται να περάσει ένας χρόνος αφότου δημιουργήσεις ένα νέο νόμισμα μέχρι να μπορέσεις να το υποτιμήσεις, είναι σαν να ανακοινώνεις μια νομισματική υποτίμηση έναν χρόνο νωρίτερα. Το βραχυπρόθεσμο κόστος θα ήταν τεράστιο. Αν και φοβάμαι λιγότερο αυτό το κόστος από το κόστος της επ’ αόριστον παραμονής στο ευρώ υπό το καθεστώς ενός καταστροφικού μνημονίου, επιμένω ότι το να μας τίθεται το δίλημμα μνημόνιο ή δραχμή δε συνάδει με το συμφέρον της Ευρώπης.
Ακόμα κι αν δεν σε ενδιαφέρει η Ελλάδα, ένα Grexit ή time out, πες το όπως θες, θα κάνει το ευρώ να σταματήσει να φαίνεται ως κάτι αναπόδραστο. Αυτό θα φέρει ένα άμεσο και γερό χτύπημα στην Ιταλία και στην Ισπανία, πριν οι συνέπειες φτάσουν στο Παρίσι. Και τότε δε θα υπάρχει τίποτα που να μπορεί να κάνει ο Μάριο Ντράγκι για να περιορίσει τη ζημιά, ακόμα κι αν τυπώσει έναν πακτωλό χρημάτων. Η νομισματική ένωση θα ξηλωθεί από παντού από δυνάμεις που δεν μπορείτε να ελέγξετε».
Ο Βόλφγκανγκ διαφωνούσε. Αλλά εξέφρασε τη διαφωνία του μέσα από ένα περίεργο κομπλιμέντο. «Μέσα στο Εurogroup είσαι ο μόνος που καταλαβαίνει ότι η Ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη», είπε. «Η Ευρωζώνη φτιάχτηκε με λάθος τρόπο. Πρέπει να αποκτήσουμε μια πολιτική ένωση, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό». «Πάντα ήξερα ότι είσαι αφοσιωμένος φεντεραλιστής», τον διέκοψα. «Θυμάμαι τη διαφωνία σου με τους συναδέλφους σου στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 και τα άρθρα σου με τον Lammers. Είμαι σίγουρος ότι η κ. Μέρκελ δεν έβλεπε με τόσο καλό μάτι όπως εσύ τη δημιουργία ομοσπονδιακής πολιτικής δομής παράλληλα με τη νομισματική ένωση».
Προς στιγμήν έδειξα ευχαριστημένος, «Ούτε οι Γάλλοι το έβλεπαν», πρόσθεσε. «Μου αντιτάχθηκαν». «Το ξέρω», είπα. «Ηθελαν να χρησιμοποιούν το μάρκο σας χωρίς να μοιραστούν την κυριαρχία τους!».
Ο Βόλγκανγκ συμφώνησε εγκάρδια: «Ναι έτσι είναι. Και δεν θα το δεχτώ», διαβεβαίωσε. «Βλέπεις λοιπόν», συνέχισε, «ότι ο μόνος τρόπος να επιβιώσει η ένωση, το μόνο πράγμα που μπορεί να μας κρατήσει είναι περισσότερη πειθαρχία. Οποιος θέλει το ευρώ πρέπει να αποδεχτεί την πειθαρχία. Η Ευρωζώνη θα δυναμώσει πολύ αν ένα Grexit επιβάλει την πειθαρχία».
Με την άκρη του ματιού μου έβλεπα τον Χουλιαράκη να χλωμιάζει. Ο Θεοχαράκης από την άλλη έδειχνε εντυπωσιασμένος αλλά όχι έκπληκτος με τον υπουργό Οικονομικών, που είχε πάρει φωτιά. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, επέστρεψα σε αυτό που θεωρούσα την ουσία του θέματος: «Δε θα μπορέσετε να ελέγξετε τη χαοτική διαδικασία που θα πυροδοτήσει ένα Grexit. Ξέχνα το προσωρινό time – out. Απαξ και βγήκατε, τελείωσε, είμαστε εκτός, και θα ακολουθήσουν κι άλλοι. Σχεδιάζεις να ελευθερώσεις μια δυναμική που δεν μπορείς να ελέγξεις».
«Δεν συμφωνώ μαζί σου», απάντησε κουνώντας το κεφάλι ενώ κοίταζε το πάτωμα. «Μπορούμε να θωρακίσουμε καλύτερα το ευρώ όταν φύγετε, με τεράστια βοήθεια από εμάς προς εσάς, και μετά ξαναγυρνάτε».
Ηταν φανερό ότι δεν είχε νόημα να προσπαθώ να τον πείσω ότι δεν μπορεί να ελέγξει ένα φαινόμενο τρομερό σαν δύναμη της φύσης. Και όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών προσφέρει στην εξαθλιωμένη χώρα σου «τεράστια βοήθεια», οφείλεις να ζητήσεις διευκρίνιση. Ετσι τον ρώτησα: «ΟΚ, όταν λες τεράστια βοήθεια, τι εννοείς με τον όρο “τεράστια”; Παρεμπιπτόντως, η καγκελάριος είναι ενήμερη γι΄ αυτό;».
Κοιτώντας με έντονα και με ένα χαμόγελο γεμάτο σημασία μου είπε: «Αν σου απαντήσω σε αυτή την ερώτηση και το διαρρεύσεις, θα σε σκοτώσω με τα ίδια μου τα χέρια!».
«Βόλφγκανγκ» του είπα, «έχω ποτέ διαρρεύσει τίποτα από όσα λέμε στις συναντήσεις μας; Εσύ το έχεις κάνει αλλά όπως ξέρεις, εγώ όχι!»
Γέλασε και είπε: «Ναι, έχεις δίκιο, έχεις δίκιο. Είναι ενήμερη και θα την πείσω ότι είναι καλή ιδέα».
Το «δράμα»
Όπως είχα υποψιαστεί, η καγκελάριος ήξερε το σχέδιο του Βόλφγκανγκ αλλά δεν το ενέκρινε. Εκείνη τη στιγμή με πλημμύρισε η συνειδητοποίηση πως είχαμε κάτι κοινό. Διαφωνούσαμε στα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του Grexit, αλλά μοιραζόμασταν ένα δράμα: λειτουργούσαμε υπό ηγέτη, τόσο εκείνος όσο και εγώ, που αυτοσχεδίαζε χωρίς αποφασιστικότητα, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο. «Από αυτά που μου λες καταλαβαίνω ότι αυτή είναι μια συζήτηση που δεν έχεις την εξουσιοδότηση να κάνουμε», του είπα, για να ξεχάσω εκείνη τη στενόχωρη σκέψη.
«Ναι», συμφώνησε. «Για να κάνουμε αυτή την κουβέντα, εσύ χρειάζεσαι έγκριση από τον πρωθυπουργό σου και εγώ από την καγκελάριο». «ΟΚ», του είπα, «θα σε καλέσω αργότερα». Ανταλλάξαμε τηλέφωνα και συμφωνήσαμε να μιλήσουμε μετά το Eurogroup που ακολουθούσε.
ΠΗΓΗ: Καθημερινή
- “Μην το λες Grexit τότε», είπε ο Βόλφγκανγκ. «Δεν είναι ανάγκη να το σκέφτεσαι ως μόνιμη έξοδο. Σκέψου το σαν time – out. Όπως το καταλαβαίνω εγώ, βγαίνετε για λίγο, ανακτάτε την ανταγωνιστικότητά σας μέσω της υποτίμησης και έτσι επανακάμπτετε πολύ γρήγορα. Και μετά από έναν χρόνο περίπου, όταν θα έχετε ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της χαμένης σας ανταγωνιστικότητας, μπορείτε να ξαναμπείτε».
Αν δεν έπρεπε να μπούμε στο ευρώ, αλλά μπήκαμε. Αν τα μνημόνια είναι τελικά χειρότερα από ένα Grexit. Αν έτσι, με τις επιλογές της κυβέρνησης (και όχι μόνο της σημερινής) το μέλλον της χώρας διαγράφεται ζοφερό. Μήπως τελικά αυτό που πρότεινε ο Σόιμπλε ήταν και το πιο λογικό;
Δηλαδή. Να έκανε η χώρα ένα time-out. Να έμενε εκτός ευρωζώνης ένα διάστημα. Μέσω της υποτίμησης της δραχμής και χωρίς τα βαρίδια νέων δανεισμών ,αλλά και με ένα γερό κούρεμα των παλιών, θα ανακτούσε την ανταγωνιστικότητά της. Μετά ένα χρόνο, περισσότερο ίσως, θα ξανάμπαινε στην ευρωζώνη με τα…τσαρούχια. Μήπως αυτή η διαδικασία ήταν καλύτερη τελικά από τα μνημόνια και τις δεσμεύσεις που έχει υποχρεωθεί αναλάβει η χώρα;
Στην Ιστορία δεν μπορούμε να δεχτούμε ως γεγονός κάτι που δε συνέβη. Ούτε να προδικάσουμε μια εξέλιξη, να μαντέψουμε, να προφητεύσουμε. Κοιτάμε, όμως, το προφανές, το λογικό, το σύνηθες ,το επαναλαμβανόμενο στο παρελθόν.
Με αυτή την ιστορική άδεια , μπορούμε να προχωρήσουμε στην ακόλουθη τοποθέτηση: Η “οικονομία της αγοράς” έχει κανόνες δεσμευτικούς για όλους εκείνους, κρατικά συστήματα και ιδιώτες, που αποδέχονται πως θέλουν να πορευτούν μ΄αυτή τη μορφή της οικονομίας. Στο δανεισμό για παράδειγμα που είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά μιας τέτοιας οικονομίας, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές και εναλλακτικές λύσεις. ΄Η καταβάλεις κεφάλαιο και τόκους συμπεφωνημένους, ή, αν αρνηθείς, αυτόματα θέτεις εαυτόν εκτός παιχνιδιού. Κι αυτό σημαίνει χρεοκοπία, πτώχευση.
΄Ολα δείχνουν, επομένως, πως θα ήταν καλύτερα για το μέλλον της χώρας, αν οι «Βαρουφάκηδες» των τελευταίων 6 τουλάχιστον χρόνων είχαν ακολουθήσει τη συμβολή του Γερμανού υπουργού των Οικονομικών. Δεν το έκαναν και ένα πια είναι το προφανές και το σίγουρο. Ο δρόμος που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις των μνημονίων μέχρι αυτή τη στιγμή, δείχνει να είναι ο χειρότερος.
-
“Ο Βόλφγκανγκ διαφωνούσε. Αλλά εξέφρασε τη διαφωνία του μέσα από ένα περίεργο κομπλιμέντο. «Μέσα στο Εurogroup είσαι ο μόνος που καταλαβαίνει ότι η Ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη», είπε. «Η Ευρωζώνη φτιάχτηκε με λάθος τρόπο. Πρέπει να αποκτήσουμε μια πολιτική ένωση, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό».
Κι αυτό πάλι; Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει πως η Ευρωζώνη σχεδιάστηκε λάθος; Και φυσικά ποιος αρνείται ότι ΜΟΝΟ ΜΕ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ θα μπορούσε να επιβιώσει και το σημαντικότερο, να εξελιχθεί η Ε.Ε σε πραγματική ΗΠΕ (Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπης);
Ακούγεται απόλυτα λογική μια τέτοια πρόταση. Αν ήταν τέτοιες οι απόψεις , όπως τις μεταφέρει ο αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας Γιάννης Βαρουφάκης, που διατυπώθηκαν από τον Σόιμπλε, τον κατεξοχήν οπαδό της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, τότε εντελώς λαθεμένα απορρίφτηκαν οι προτάσεις αυτές του Γερμανού υπουργού Οικονομικών.
΄Ολα δείχνουν σήμερα πως οι ελληνικές κυβερνήσεις πέσανε τελικά στην παγίδα των δανειστών. Νέα επαχθή δάνεια, για την εξόφληση των παλιότερων δανειακών υποχρεώσεων και τη στήριξη των τραπεζών. Δισ. ευρώ έπεφταν και πέφτουν σε ένα καλάθι με τρύπιο πάτο. ΄Ενας ανόητος, «φαύλος κύκλο», ,που δεν έκλεισε ούτε πρόκειται να κλείσει ποτέ με τέτοιες πολιτικές επιλογές.
Για τσέπη του ΄Ελληνα απ΄όλο αυτό το συνεχόμενο παράλογο δανεισμό με υψηλά επιτόκια και από τις άλλες (με το αζημίωτο) ευρωπαϊκές παροχές, όχι μόνο δεν υπήρξε κανένα κέρδος, αλλά έζησε και την αφόρητη, ψυχολογική περισσότερο πίεση ενός άγριου ψαλιδίσματος των αποδοχών του σε σημείο που σήμερα μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού πληθυσμού να χαρακτηρίζεται «νεόπτωχη». Και το πιο οδυνηρό, αλλά και ανήθικο ταυτόχρονα, είναι πως με την άφρονα αυτή πολιτική υποθηκεύτηκε στους δανειστές για τα επόμενα τουλάχιστον 30 χρόνια το μέλλον των νέων γενιών.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
-
Σε μια τέτοια Ε.Ε πολλών ταχυτήτων, με φτωχούς συγγενείς,κυρίως τους νότιους, δεν έχει νόημα η συνέχιση της ύπαρξής μας σ’ αυτήν.
-
Αν είμαστε (και πρέπει να είμαστε) κατά των εθνών-κρατών, όπως αυτά διαμορφώθηκαν τους τελευταίους αιώνες και επιθυμούμε να απαλλάξουμε τις γενιές που έρχονται από τον ανόητο και εγκληματικό εθνικισμό, οφείλουμε να στηρίξουμε μια ΕΝΩΣΗ ΛΑΩΝ, που θα συμπήξουν αρχικά μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, τις ΗΠΕ. Μια πραγματική όμως πολιτική, οικονομική, πολιτιστική, ακόμα και γλωσσική ένωση, που θα ισοπεδώσει κάθε διαφορετκότητα, ό,τι χωρίζει τους ανθρώπους σε “Βόρειους και Νότιους, σε “από δω κι από κει”. Μια τέτοια Ενωμένη Ευρώπη, θα αποτελέσει και το εφαλτήριο,αλλά και εικόνα μιας Ενωμένης Ανθρωπότητας χωρίς διακρίσεις φυλής-ράτσας, έθνους, καταγωγής, νοοτροπίας, γλώσσας, θησκείας. Κι αυτή, οφείλουμε να την υποστηρίξουμε, όσοι αρνούμαστε τα ΄Εθνη και αγωνιζόμαστε να εξαφανίσουμε αυτά που χωρίζουν τους ανθρώπους στην υφήλιο. Μια τέτοια ΄Ενωση λαών δεν έχουμε δικαίωμα να την αρνηθούμε.
-
Αν μια τέτοια εξέλιξη δεν είναι εφικτή, αν παραμένει η Ε.Ε του “υψωμένου δάχτυλου” του Ολλανδού πολιτικού Γερούν Ντάισελμπλουμ, τότε τα μνημόνια, οι δεσμεύσεις, η παραμονή μας σε μια ευρωζώνη αυτού του «φαύλου κύκλου», δεν έχει νόημα. Και όχι μόνο. Είναι καταστροφή για τους σημερινούς και τους μελλοντικούς ΄Ελληνες. Η Λύση είναι μονόδρομος. ΄Εξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη και επιλογή μιας μορφής οικονομίας που μας ταιριάζει. Κι αυτή είναι η ΜΙΑ, ιστορικά αποδειγμένα ασφαλής και επιτυχής και από τις βασικές, ιδρυτικές μας αρχές:
“Στηρίζουμε το μοντέλο που λέγεται «Πρωτογενής Τομέας» στην Οικονομία. ΄Ετσι, ονομάζεται η παραγωγική εργασία στη γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία κ.λπ για την απόκτηση αγαθών απευθείας από τη Φύση . Τα προϊόντα αυτά είτε τα καταναλώνει αποκλειστικά το άτομο είτε τα διαθέτει σε ανταλλαγή, για να προσποριστεί, όσα άλλα αγαθά χρειάζεται και του λείπουν («βωβό εμπόριο»-ανταλλαγή σε είδος).