ΑΛΜΠΕΡΤ ΑΙΝΣΤΑΙΝ. Ο «ΑΝΘΡΩΠΟΣ» ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ

 

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΑΝ ΧΘΕΣ, ΠΡΙΝ 137 ΧΡΟΝΙΑ
Αλμπερτ Αϊνστάιν: Η απίστευτη ζωή του πιο σπουδαίου επιστήμονα στον κόσμο
(φωτογραφία: Getty Images)Πριν από 137 χρόνια, σαν χθες, στις 14 Μαρτίου 1879, η
Πωλίν Κοχ γέννησε ένα αγόρι, το οποίο ονομάστηκε Αλβέρτος. Αν και δεν θεωρήθηκε ως ένα ιδιαίτερα έξυπνο ή προχωρημένο παιδί, ο Αϊνστάιν κατάφερε να γίνει ο πιο λαμπρός επιστήμονας της εποχής του.
Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η ανθρωπότητα δεν θα ξαναδεί ποτέ όμοιο του Αϊνστάιν.
Όλοι αναρωτιούνται πώς ένας άνθρωπος, ο οποίος «δεν είχε καμία κατανόηση για το πώς σχετίζονται μεταξύ τους οι ανθρώπους», έγινε ο πιο αγαπημένος επιστήμονας της ιστορίας, δημιουργώντας την Θεωρία της Σχετικότητας.
Ας δούμε την συναρπαστική του ζωή, μέσα από το εκπληκτικό αφιέρωμα που ετοίμασε για αυτόν το Business Insider.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν γεννήθηκε στο Ulm, της Γερμανίας στις 14 Μαρτίου 1879 από την Πωλίν Κοχ και Χέρμαν Αϊνστάιν

Ο Άλμπερτ ήταν ο μεγαλύτερος από τα δύο παιδιά της οικογένειας – η μικρότερη αδελφή του, Μαρία Αϊνστάιν, γεννήθηκε περίπου δύο χρόνια αργότερα, το Νοέμβρη του 1881.
Ο Αϊνστάιν φέρεται να ήταν αργός στο να μάθει πώς να μιλήσει. Αυτό, σε συνδυασμό με την τάση του να ψιθυρίζει λόγια στον εαυτό του, οδήγησε την καμαριέρα της οικογενείας να του δώσει το παρατσούκλι «der Depperte» – «ο ναρκωμένος».
Οι γονείς του Αϊνστάιν ανησυχούσαν για την ευφυΐα του γιου τους, καθώς καθυστερούσε να μάθει να μιλάει

Ένα χρόνο μετά την γέννηση του Αϊνστάιν, ο πατέρας, η μητέρα, και ο θείος του μετακόμισαν στο Μόναχο – για να δημιουργήσουν μια ηλεκτρική εταιρεία – και εκεί ο Αϊνστάιν πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της προσχολικής εκπαίδευσης του.
Το γυμνάσιο του έλαβε τελικά το 2010 το όνομα του.
Ο Αϊνστάιν ανέπτυξε ένα δυνατό πάθος για τη μουσική όταν ήταν έφηβος

Ο Αϊνστάιν άρχισε μαθήματα βιολιού σε ηλικία 5 ετών, αλλά άρχισε να απολαμβάνει πραγματικά τη μουσική στην ηλικία των 13, όταν και ανακάλυψε τις σονάτες για βιολί του Μότσαρτ. Μετά από αυτήν την γνωριμία, ο Αϊνστάιν θα παίζει το βιολί στα κουαρτέτα εγχόρδων για όλη την υπόλοιπη ζωή του.
«Η μουσική του Μότσαρτ είναι τόσο καθαρή και όμορφη που την θεωρώ ως μια αντανάκλαση της εσωτερικής ομορφιάς του ίδιου του σύμπαντος» είχε πει ο Αϊνστάιν σε ένα φίλο.
Έγραψε την πρώτη επιστημονική εργασία του ως έφηβος

Αρχικά, ο Αϊνστάιν έμελλε να αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση, αλλά όταν αυτή απέτυχε το 1894, η οικογένεια του Αϊνστάιν μετακόμισε στη βόρεια Ιταλία.
Ήταν εκεί στην Ιταλία που ο έφηβος πια Αϊνστάιν έγραψε αυτό που σήμερα θεωρείται ως η πρώτη επιστημονική εργασία του, η οποία διερεύνησε τη φύση του αιθέρα – ένα υποθετικό πείραμα του πώς το φως ταξιδεύει μέσα στο διάστημα, που ο ίδιος ο Αϊνστάιν διέψευσε λίγα χρόνια μετά. Μέχρι τον θάνατό του, ο Αϊνστάιν δημοσίευσε συνολικά περισσότερες από 300 επιστημονικές εργασίες.
Σε ηλικία 21 ετών, ο Αϊνστάιν απέκτησε το δίπλωμα του στην Φυσική

Ο Αϊνστάιν αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο της Ζυρίχης, Ελβετία, το 1900. Αν και ο Αϊνστάιν έδειξε εξαιρετική επιδεξιότητα στο θεωρητικά μαθήματα φυσικής, σκόραρε πολύ χαμηλότερα στα μαθηματικά.
«Δεν ήταν σαφές σε μένα ως φοιτητή πως οι βασικές αρχές της Φυσικής είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις πιο περίπλοκες μαθηματικές μεθόδους», παραδέχτηκε αργότερα.
Ο αγώνας της οικογένειας του για επιβίωση όταν ήταν παιδί οδήγησε τον Αϊνστάιν να ασπαστεί τον Σοσιαλισμό

Το 1902, ο πατέρας του Αϊνστάιν πέθανε, αφήνοντας τον να φροντίζει τη μητέρα και την αδελφή του, κάτι το οποίο ήταν εξαιρετικά δύσκολο, καθώς ήταν άνεργος.
Επιπλέον, η οικογένεια του ήταν σε σημαντικό βαθμό χρεωμένη προς τον θείο του Αϊνστάιν. Αυτή η οικονομική πίεση, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στην αποτυχία των επιχειρήσεων της οικογένειας, ήταν και αυτό που οδήγησε τον Αϊνστάιν να υποστηρίξει τα ιδανικά του σοσιαλισμού, έναντι του καπιταλιστικού συστήματος. Τα τελευταία χρόνια του μάλιστα ο Αϊνστάιν οραματίστηκε και υποστήριξε την λύση μιας ενιαίας κυβέρνησης για όλον τον κόσμο.
Σε ηλικία 23 ετών, ο Αϊνστάιν αποκτά το πρώτο παιδί του – εκτός γάμου

Την ίδια χρονιά που πέθανε ο πατέρας του, ο Αϊνστάιν αποκτά το πρώτο του παιδί με την Μιλέβα Μάριτς, την οποία είχε γνωρίσει ενώ σπούδαζε στην Ζυρίχη.
Η Μιλέβα φοιτούσε στο ίδιο τμήμα Φυσικής με τον Αϊνστάιν, αλλά ποτέ δεν κατάφερε να αποφοιτήσει. Οι δύο τους παντρεύτηκαν το 1903, αλλά λίγα πράγματα είναι γνωστά για την τύχη του πρώτου παιδιού τους – μια κόρη που οι ιστορικοί θεωρούν ότι είτε υιοθετήθηκε, είτε πέθανε από οστρακιά.
Το 1904, το ζευγάρι απέκτησε τον πρώτο από τους δύο γιους τους, τον Χανς Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Παρά την ευφυΐα του, ο Αϊνστάιν δεν μπορούσε να βρει ακαδημαϊκή δουλειά μετά την αποφοίτηση του

Ακόμη και μετά την απόκτηση του πτυχίου της Φυσικής, ο Αϊνστάιν δεν μπορούσε να βρει εργασία στα πανεπιστήμια και η αρχική προσπάθεια του να αποκτήσει ένα διδακτορικό – που θα τον βοηθούσε στην αναζήτηση εργασίας- απέτυχε.
Αντ “αυτού, κατάφερε να αποκτήσει μια θέση ως υπάλληλος στο Ομοσπονδιακό Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας, στο γραφείο ευρεσιτεχνιών της Βέρνης, το 1903 – δύο χρόνια πριν αναπτύξει την ειδική θεωρία της σχετικότητας.
Μετά από δύο χρόνια ως υπάλληλος στο γραφείο ευρεσιτεχνίας, ο Αϊνστάιν δημοσίευσε τέσσερις επιστημονικές εργασίες στο επιστημονικό περιοδικό «Annals of Physics»

Μια εξήγηση – με δικά του λόγια- μέσα από μια επιστολή που έγραψε σε ένα φίλο για το περιεχόμενο των δημοσιεύσεων του:
«Η πρώτη ασχολείται με την ακτινοβολία και τις ενεργειακές ιδιότητες του φωτός και είναι πολύ επαναστατική». (περιγράφει την θεωρία, η οποία έθεσε τις βάσεις για ένα εντελώς νέο επιστημονικό πεδίο: την Κβαντομηχανική)
«Η δεύτερη είναι ο προσδιορισμός του πραγματικού μεγέθους των ατόμων»
«Η τέταρτη είναι μόνο ένα προσχέδιο ακόμη και αποτελεί μια τροποποίηση της θεωρίας του χώρου και του χρόνου». (Έτσι περιγράφει την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας)
Αλλά ήταν στο τέλος του 1905, που ο Αϊνστάιν ανέπτυξε την πιο διάσημη εξίσωση του

Στη συνέχεια, το 1905 ονομάστηκε το «έτος θαύμα» για τον Αϊνστάιν. Ήταν τότε που δημοσίευσε και την πέμπτη εργασία του, η οποία περιελάμβανε μια προσθήκη στην Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας που είχε αναπτύξει νωρίτερα.
Η εργασία εντόπιζε μια νέα σχέση μεταξύ της ενέργειας και της μάζας, η οποία τελικά γέννησε την πιο διάσημη εξίσωση στον κόσμο: E = mc2.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1909, του προσφέρθηκε η πρώτη μόνιμη ακαδημαϊκή θέση

Ο Αϊνστάιν έγινε δεκτός προσωρινά στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης το 1908. Ωστόσο, μετά από δύο διδακτικά εξάμηνα, ακύρωσε τις διαλέξεις του, γιατί η προσέλευση είχε εξασθενίσει, τόσο που μόνο ένας μαθητής παρακολουθούσε πια την διδασκαλία του.
Την επόμενη χρονιά, το 1909, ο Αϊνστάιν απέκτησε την πρώτη μόνιμη ακαδημαϊκή θέση του, ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Αλλά αρνήθηκε σε πρώτη φάση την θέση, επειδή η αμοιβή ήταν χαμηλότερη ακόμη και από τον μισθό του στο γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Ήταν μόνο όταν το πανεπιστήμιο αύξησε την προσφορά του που ο Αϊνστάιν την έκανε τελικά δεκτή. «Έτσι, τώρα είμαι και εγώ επίσημο μέλος της συντεχνίας των πόρνων», έγραψε ο Αϊνστάιν σε έναν συνάδελφο του, ανακοινώνοντας του τα νέα.
Το επόμενο έτος, ο Αϊνστάιν απέκτησε έναν ακόμη γιο – το τελευταίο βιολογικό παιδί του

Το 1910, ο Αϊνστάιν και Μαρίτς αποκτούν τον δεύτερο γιο τους, τον οποίο ονόμασαν Έντουαρντ Αϊνστάιν. Από εκείνο το σημείο και παρά την αυξανόμενη φήμη του Αϊνστάιν στην επιστημονική κοινότητα, η σχέση του ζευγαριού αρχίζει και κατρακυλά.
Το 1912, ο Αϊνστάιν ξεκινά μια σχέση με την ξαδέλφη και παιδική του φίλη, Έλσα Λόουενθαλ, η οποία αργότερα θα γίνει η δεύτερη σύζυγος του.
Εν όψει του επικείμενου παγκόσμιου πόλεμου και εν μέσω σφοδρών οικογενειακών συγκρούσεων, ο Αϊνστάιν έκανε κάτι απίστευτο

Παρά τις δυσκολίες στην σχέση του και την έναρξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αϊνστάιν καταφέρνει να αναπτύξει μία από τις μεγαλύτερες συνεισφορές στην επιστήμη τον 20ο αιώνα: την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, την οποία και παρουσιάζει το 1915.
Αυτή η νέα θεωρία, η οποία επέτρεψε την ευρύτερη εφαρμογή της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας, εισήγαγε την έννοια ότι ο χώρος και ο χρόνος δεν ήταν ξεχωριστές οντότητες, αλλά ένα μόνο στοιχείο, το οποίο και ονόμασε χωροχρόνο.
Αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα….
Ο Αϊνστάιν έπρεπε τώρα να αποδείξει ότι η θεωρία του δουλεύει

Ενώ η μεγαλοφυΐα του Αϊνστάιν μπορούσε να αναπτύσσει πειράματα σκέψης που αμφισβητούσαν την συμβατική επιστήμη, πάλευε να βρει έναν τρόπο για να αποδείξει την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας σε πρακτικό επίπεδο.
Το 1917, ο Σερ Φρανκ Γουότσον Ντάισον βρήκε τον τρόπο: τη μέτρηση της φαινομενική θέση των αστεριών κοντά στον ήλιο.
Αλλά αυτό μπορούσε να γίνει μόνο κατά τη διάρκεια ενός σπάνιου φαινομένου που ονομάζεται ολική έκλειψη ηλίου. (Χωρίς την έκλειψη, ο λαμπερός ήλιος θα έπνιγε το φως από τα κοντινά του αστέρια)
Ήταν το 1919 όταν η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν τέθηκε σε δοκιμασία, αλλά όχι από τον Αϊνστάιν

Εάν ο Αϊνστάιν είχε δίκιο, τα άστρα κοντά στον ήλιο κατά τη στιγμή της έκλειψης θα εμφανίζονταν σε μια ελαφρώς διαφορετική θέση από το κανονικό, επειδή η βαρύτητα του ήλιου θα παραμόρφωνε τον χωροχρόνο γύρω τους.
Ο Σερ Άρθουρ Έντινγκτον εκτέλεσε το πείραμα κατά τη διάρκεια μιας ολικής ηλιακής έκλειψης το 1919, αποδεικνύοντας ότι ο Αϊνστάιν είχε δίκιο και κάνοντας τον διάσημο μέσα σε μια μόνο νύχτα.
Αν και η οικογένειά του γνώριζε πολύ καλά τη φήμη που είχε αποκτήσει ο Αϊνστάιν, δεν μπορούσε στα αλήθεια να καταλάβει το γιατί

Ο δεύτερος γιος του Αϊνστάιν, ο Έντουαρντ ρώτησε κάποτε γιατί ο πατέρας του ήταν τόσο διάσημος. Ο Αϊνστάιν απάντησε:
«Όταν ένα τυφλό σκαθάρι σέρνεται πάνω στην επιφάνεια ενός καμπυλωτού κλαδιού, δεν παρατηρεί ότι η διαδρομή που έχει καλύψει είναι πράγματι καμπυλωτή. Ήμουν αρκετά τυχερός να παρατηρήσω αυτό που το σκαθάρι δεν είχε προσέξει».
Την ίδια χρονιά ο Αϊνστάιν έγινε ο πιο διάσημος επιστήμονας του κόσμου, ενώ αυτός και η πρώτη σύζυγος του κατέθεσαν αίτηση διαζυγίου

Από εκείνο το σημείο και μετά, ο Αϊνστάιν ήταν βέβαιος ότι θα κέρδιζε τελικά το βραβείο Νόμπελ Φυσικής.
Και για να πείσει την να υπογράψει τα χαρτιά του διαζυγίου τους, η οποία ήταν αρχικά απρόθυμη να το κάνει, ο Αϊνστάιν της πρόσφερε όλα τα χρήματα του βραβείου Νόμπελ, αν κέρδιζε.
Η Μιλέβα δέχτηκε την προσφορά του.
Λιγότερο από τέσσερις μήνες μετά το διαζύγιό του, ο Αϊνστάιν παντρεύτηκε την Έλσα – τη γυναίκα με την οποία ήδη σχετιζόταν τα τελευταία 7 χρόνια

Η Έλσα είχε ήδη δύο κόρες από τον προηγούμενο σύζυγό της. Αν και ο Αϊνστάιν ήταν ικανοποιημένος με τη σχέση τους όπως ήταν, η Έλσα πίεσε για το γάμο επειδή αισθάνθηκε ότι την κακολογούσαν.
Παρά τις σχέσεις του Αϊνστάιν με άλλες γυναίκες σε ολόκληρη την διάρκεια του γάμου τους, η Έλσα έμεινε με τον Αϊνστάιν μέχρι που πέθανε το 1936.
Ο Αϊνστάιν προτείνεται για πρώτη φορά για το βραβείο Νόμπελ το 1910, αλλά δεν θα το κερδίσει τελικά εκείνη την χρονιά, αλλά το 1921

Ο Αϊνστάιν κέρδισε τελικά το 1921 το Νόμπελ Φυσικής «για τις υπηρεσίες του στη Θεωρητική Φυσική, και ειδικότερα για την ανακάλυψη του νόμου του φωτοηλεκτρικού φαινομένου», που μετέτρεψε τον τρόπο με τον οποίον οι φυσικοί κατανοούν τη συμπεριφορά του φωτός και, εν τέλει, το σύμπαν.
Όλα τα χρήματα του βραβείου πήγαν στην Μαρίτς και τους δύο γιους τους.
Τώρα όλοι ήθελαν να μάθουν περισσότερα για αυτήν την ιδιοφυΐα που τώρα πια είχε κερδίσει πιο διάσημο επιστημονικό βραβείο του κόσμου, το Νόμπελ

Το 1921 και το 1922, ο Αϊνστάιν ταξιδεύει και δίνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Παλαιστίνης, της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ, της Γαλλίας, αλλά και αλλού. Όπου πήγε, έγινε δεκτός με επευφημίες από τα πλήθη.
Στην Ιαπωνία μάλιστα ο Αϊνστάιν έγινε δεκτός από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Ο Αϊνστάιν δεν ήταν πια ένας δημόσιος υπάλληλος στο τμήμα ευρεσιτεχνίας, αλλά ένας παγκοσμίου φήμης επιστήμονας που το όνομα του είχε γίνει συνώνυμο της ιδιοφυΐας.
Λίγο μετά την κατάκτηση του βραβείου Νόμπελ, ο Αϊνστάιν ξεκίνησε την έρευνα του για ένα ενοποιημένο επιστημονικό πεδίο

Ήταν ως επί το πλείστον η προσπάθεια του να ανακαλύψει μια «θεωρία των πάντων», καθώς οι επιστήμονες ήταν απασχολημένοι με την κβαντική μηχανική, ένα πεδίο που ο ίδιος ο Αϊνστάιν είχε βοηθήσει να αναπτυχθεί.
Αλλά στον Αϊνστάιν δεν άρεσε η εμμονή στην κβαντική και έψαχνε για κάτι μεγαλειώδες που θα συνδέσει τους τέσσερις κορυφαίους τομείς της φυσικής – τον ηλεκτρισμό, τον μαγνητισμό, την κβαντική και την βαρύτητα.
Για επτά χρόνια, ο Αϊνστάιν ασχολιόταν αποκλειστικά με αυτό

Και αυτή τη φορά, όταν ο Αϊνστάιν ήταν πια έτοιμος να παρουσιάσει την ενοποιημένη θεωρία του, όλος ο κόσμος παρακολουθούσε. Το 1929, δημοσίευσε την πρώτη του εργασία και στη συνέχεια βρίσκεται στο εξώφυλλο του περιοδικού Time .
Αλλά η θεωρία που εισήγαγε είχε κενά που άλλοι επιστήμονες αποκάλυψαν σύντομα, υποδεικνύοντας ότι δεν ήταν σωστή η θεωρία του Αϊνστάιν για την οποία εργαζόταν ασταμάτητα μέχρι το τέλος της ζωής του.
Λέγεται ότι ακόμα και την τελευταία νύχτα της ζωής του, ο Αϊνστάιν έγραψε μια σειρά από εξισώσεις, ως μια τελευταία προσπάθειά να δικαιώσει μια μεγάλη θεωρία.
Λίγο μετά την δημοσίευση της ενοποιημένης πια θεωρίας του το 1929, ο Αϊνστάιν βρήκε καταφύγιο από την δημόσια σφαίρα σε ένα απομονωμένο σημείο στη βορειοανατολική Γερμανία, όπου και γιόρτασε τα 50α γενέθλια του

Ως δώρο γενεθλίων εκείνο το έτος, η πόλη του Βερολίνου προσφέρει στον Αϊνστάιν ένα απομονωμένο  εξοχικό σπίτι με μια λίμνη κοντά στην πρωτεύουσα.
Αν και ποτέ δεν έμαθε να κολυμπάει, ο Αϊνστάιν αγαπούσε πολύ την ιστιοπλοΐα και αποδέχθηκε με ευχαρίστηση το δώρο. Αλλά σπάνια επέλεξε το εξοχικό σπίτι για την διαμονή του.
Το 1933, ο Αϊνστάιν μετακόμισε στις ΗΠΑ όταν οι Ναζί και ο ηγέτης τους, Αδόλφος Χίτλερ, ήρθαν στην εξουσία

Τον Απρίλιο του 1933, η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας ψήφισε έναν νόμο που εμπόδιζε τους Εβραίους από το να καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα – συμπεριλαμβανομένων των ακαδημαϊκών πόστων.
Για λίγους μήνες, ο Αϊνστάιν μένει άνεργος. Τελικά μεταναστεύει στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 1933, όπου και του προσφέρεται μια θέση στο Πανεπιστήμιο του Princeton.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Αϊνστάιν κάνει αίτηση για την αμερικανική υπηκοότητα, που τελικά του απονέμεται το 1940.
Όντας ο ίδιος θύμα του αντισημιτισμού, ο Αϊνστάιν ήταν ένας ένθερμος υποστηρικτής των πολιτικών δικαιωμάτων

Όταν ο Αϊνστάιν μετακόμισε στο Νιου Τζέρσει, έμαθε για την ύπαρξη ξεχωριστών σχολείων και θεάτρων για τους μαύρους και για τους λευκούς αντίστοιχα. Αυτό το απροκάλυπτο ρατσιστικό στοιχείο της αμερικανικής κουλτούρας ήταν που ο Αϊνστάιν ονόμασε ως την «χειρότερη ασθένεια» της χώρας.
Για να καταπολεμήσει τον ρατσισμό στην Αμερική, ο Αϊνστάιν έκανε ανοιχτά παρέα με Αφροαμερικανούς, όπως ο ηθοποιός, Paul Robeson και το αστέρι της Όπερας, Mariam Anderson, ενώ υποστήριξε δημοσίως την Εθνική Ένωση για την Πρόοδο της Εγχρώμων.
Αλλά υπήρχε ακόμη ένα πρόβλημα που ο Αϊνστάιν γνώριζε από τα τέλη της δεκαετίας του ’30: την πυρηνική απειλή.
Στις 2 Αυγούστου του 1939, ένα μήνα πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Αϊνστάιν έγραψε δισέλιδη επιστολή προς τον Πρόεδρο Ρούσβελτ που οδήγησε τις ΗΠΑ σε μια κούρσα πυρηνικού εξοπλισμού κατά των Ναζί

Ο Αϊνστάιν προειδοποίησε τον Πρόεδρο Ρούσβελτ για τον κίνδυνο μιας μαζικής πυρηνικής αλυσιδωτής αντίδρασης που περιλάμβανε την χρήση ουρανίου και η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατασκευή μιας «εξαιρετικά ισχυρής βόμβας νέου τύπου – της ατομικής βόμβας».
«Μια βόμβα αυτού του τύπου, η οποία θα μεταφερόταν με πλοίο σε ένα λιμάνι, θα μπορούσε κάλλιστα να καταστρέψει εντελώς ολόκληρο το λιμάνι, μαζί με τις γύρω περιοχές». Αργότερα συναντήθηκε με τον ίδιον τον Πρόεδρο, πρόσωπο με πρόσωπο για να συζητήσουν τις προοπτικές μιας πυρηνικής βόμβας με περισσότερες λεπτομέρειες.
Δύο χρόνια αργότερα, και μετά από πολλές επιστολές από τον Αϊνστάιν, οι ΗΠΑ εκπόνησαν το «Σχέδιο Μανχάταν», το σχέδιο της Αμερικής να κατασκευάσει το πιο καταστροφικό όπλο όλων των εποχών.
Αν και η επιστολή του πυροδότησε το «Σχέδιο Μανχάταν», ο Αϊνστάιν θεώρησε τον πόλεμο ως μια άλλη μορφή «ασθένειας» και ήταν ενάντια στην χρήση πυρηνικών όπλων

Ο Αϊνστάιν αρνήθηκε να εργαστεί για το «Σχέδιο Μανχάταν» και οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην εκπόνηση του απαγορευόταν να έρθουν σε επαφή μαζί του.
Αργότερα παραδέχθηκε ότι δεν θα είχε ποτέ γράψει τις επιστολές αυτές προς τον Ρούσβελτ αν ήξερε ότι οι Γερμανοί είχαν αποτύχει στις προσπάθειές τους να κατασκευάσουν μια ατομική βόμβα.
«Το να σκοτώσεις σε καιρό πολέμου, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι με κανέναν τρόπο καλύτερο από την κοινή δολοφονία», έγραψε ο ίδιος κάποτε.
Καθ “όλη τη δεκαετία του ’40 και μέχρι το θάνατό του το 1955, ο Αϊνστάιν μίλησε ανοικτά ενάντια στο ρατσισμό και τη χρήση πυρηνικών όπλων

Το 1950, μετά την αποδοχή του ως μέλος του Montreal Pipe Smoke Club, ο Αϊνστάιν είπε «το κάπνισμα συμβάλλει σε μια κάπως πιο ήρεμη και αντικειμενική κρίση σε όλες τις ανθρώπινες υποθέσεις».
O Αϊνστάιν τελικά έκοψε το κάπνισμα μετά από απαίτηση του γιατρού του. Αυτό όμως που δεν έκοψε ποτέ ήταν να μιλάει ανοικτά για τις απόψεις του.
Παρά τις αντισυμβατικές του απόψεις, ο Αϊνστάιν απολάμβανε ακόμη συμμαχίες – κάποιες από αυτές πολύ ισχυρές

Το 1952, ο πρώτος Πρόεδρος του Ισραήλ, ο Chaeim Weizmann, πέθανε, και προσφέρθηκε στον Αϊνστάιν να καταλάβει την θέση του. Εκείνη την εποχή, ο Αϊνστάιν ήταν ήδη 73 ετών και συνεργαζόταν με κορυφαίους φυσικούς της εποχής του.
Ο Αϊνστάιν αρνήθηκε ευγενικά την πρόταση δηλώνοντας στην αρνητική επιστολή του ότι του έλειπε η «φυσική ικανότητα και η εμπειρία που απαιτείται για να ασχοληθεί με τους ανθρώπους».
«Έχω κάνει αυτό που μου αναλογούσε, τώρα ήρθε η ώρα να αποσυρθώ»

Στις 17 Απριλίου 1955 ο Αϊνστάιν υπέστη ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και μεταφέρθηκε στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Princeton, στο Νιου Τζέρσει.
Αρνήθηκε την θεραπεία λέγοντας, «είναι άκομψο να παρατείνουν τη ζωή μου με τεχνητό τρόπο. Έχω κάνει το μερίδιό μου, τώρα είναι ώρα να φύγω. Και θα το κάνω κομψά». Το επόμενο πρωί, σε ηλικία 76 ετών, ο Αϊνστάιν πέθανε στον ύπνο του.
Αλλά ο κόσμος δεν ήταν αρκετά ικανοποιημένος και ήθελε και άλλο

Σύμφωνα με τον Brian Burrell, ο Αϊνστάιν δεν ήθελε ο εγκέφαλός του να μελετηθεί, αλλά ούτε να λατρευτεί.
«ο Αϊνστάιν άφησε πίσω τους συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με τα λείψανά του: να αποτεφρωθούν και σκορπιστούν οι στάχτες του σε μυστική τοποθεσία», έγραψε ο Burrell.
Ωστόσο, ο Thomas Harvey, ένας γιατρός που εφημέρευε εκείνη την ημέρα στο νοσοκομείο πήρε ίμερος του εγκέφαλου του Αϊνστάιν, χωρίς άδεια, προκειμένου να μελετήσει περαιτέρω το μοναδικό εγκέφαλο του. Ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν βρίσκεται σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Princeton, στο Medical Center.