Η Ελλάδα στον πάτο. “Eurostat: Πρωτελευταία,πριν τη Βουλγαρία.
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα σε όρους αγοραστικής δύναμης αντιστοιχούσε στο 62% του μέσου όρου της ΕΕ έναντι 66% το 2019 και ήταν το δεύτερο χαμηλότερο μετά από αυτό της Βουλγαρίας.
******
Πιάτσα Ρομάνα, βίλα του 1885 πωλείται …. κάτι εκατομμύρια ευρώ!
*****
Από το 1992,που ξεκίνησα την έρευνα του διδακτορικού μου για την καταγωγή των Βλάχων των Βαλκανίων, βρισκόμουν συνεχώς και αδιαλείπτως στις πρώην λεγόμενες Ανατολικές χώρες . Κάποιες εποχές μάλιστα κατοικοέδρευα κιόλας σε κάποιες.
Η Ρουμανία, ως η Μέκκα του Βλαχισμού, ήταν φυσικό να γίνει η πρώτη μου επιλογή. Μια τεράστια έρευνα, η χαρά του ερευνητή, συναντάς αρχειοθετημένη από παλιά σε όλα τα πανεπιστήμιά της για τους Αρομάν. Χιλιάδες οι σελίδες της και εκατοντάδες τα ονόματα των συγγραφέων. Αποκλείεται, βέβαια, να την κάνει κανείς ζάφτι μια τέτοια απέραντη βιβλιογραφία. Απλώς… τρίβεις τα μάτια σου και που την ξεφυλλίζεις μόνο.
Λογικό, λοιπόν, να έχω άποψη από πρώτο χέρι , ως αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας των δρώμενων τα τελευταία, τουλάχιστον, 30 χρόνια σ αυτή τη χώρα. Και θα τα καταθέσω εδώ, χωρίς φόβο και πάθος. Την πάσα αλήθεια μόνο, όπως τη βιώνω τόσα χρόνια ταξιδιών στη χώρα που τη σημάδεψε η παρουσία για χρόνια στην εξουσία του Νικολάι Τσαουσέσκου.
Σήμερα, είμαι ξανά στο Βουκουρέστι σε ένα ταξίδι -αστραπή. Παθαίνω την πλάκα μου. Κάθομαι να πιω έναν καφέ στο Ντορομπάντσι και τον πληρώνω πέντε ευρώ! Σερφάρω να δω τιμές στην αγορά οικοδομής και παθαίνω έμφραγμα. Δυάρι διαμέρισμα , Σέκτορ 3, κατασκευής 1970, 80.Ο00 ευρώ. Γκαρσονιέρα , Σέκτορ 1, του 1960…85.000 ευρώ. Βίλα στην πιάτσα Ρομάνα, δίπατη του 1885 με 22 δωμάτια, πωλείται … κάτι εκατομμύρια ευρώ!
Μια εβδομάδα πριν στη Χαλκίδα , στην καφετέρια του Παλίρροια ήπια το εσσπρεσάκι μου με 2,5 ευρώπουλα. Και ο παλιός μου μαθητής που πήγα τις προάλλες στο γάμο του με απόγνωση μου εξομολογήθηκε πως “ακόμα και στην Άγιο Νικόλαο στην Αχαρνών, παλιό δυάρι, πανάκριβο , 40χιλιάρικα στον αέρα ζητάνε, δάσκαλε”! Πού να παντρευόταν, συλλογίζομαι τώρα και να θέλει να αγοράσει σπίτι στο Βουκουρέστι.
Διαβάζω μετά από χρόνια την παρακάτω ανάρτηση στο Χόμο , το 2017 και μου έρχεται να βάλω τα κλάματα. Τι έγινε, ρε παιδιά κι εμείς πιάσαμε πάτο; Να φτάσει ο Νταν ο Ρουμάνος παλιός σπιτονοικοκύρης μου , να μου λέει τον περασμένο Αύγουστο «μιζέρια η Αθήνα καλοκαίρι, Νίκολας, δεν είναι να κάτσεις ούτε μέρα. Αλλά, περάσαμε τζάμι στον Άγιο Νικόλαο στο Λασίθι. Και φτηνά. Ξεκοιλιαστήκαμε στο φρέσκο ψάρι καθημερινά , με 50 ευρώ μόνο στην καθισιά»!
Ταμπλάς μου έρχεται όταν ακούω τέτοια. Κι αναρωτιέμαι με το παράπονο του Βάρναλη:
Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
– Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
– Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
– Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει;
Κανένα στόμα
δεν το ‘βρε και δεν το ‘πε ακόμα
Φταίει που δεν πέρασε αυτή η χώρα από το σκολειό του Κομμουνισμού (έστω και ζαβού, όπως εφαρμόστηκε). Παράδειγμα η Ρουμανία ,η Τσεχία ,η Πολωνία . Σήμερα «τρώει τη σκόνη τους» ο Φαήλος και ο Τζήμερος που κάναν το σταυρό τους γιατί, λέει, είμαστε τυχεροί και μείναμε, ευτυχώς εμείς μοναδικοί στα Βαλκάνια έξω από το…παραπέτασμα. Και το επαναλαμβάνουν και σήμερα οι ανεγκέφαλοι . Και ο Κούλης το έλεγε παλιοτερα σε μια αποστροφή λόγου. Κι ας είμαστε πια οι τελευταίοι, κι ας μας έχουν βάλει τα γυαλιά στην ανάπτυξη και στο κατά κεφαλήν εισόδημα οι χώρες που αποφοίτησαν από εκείνα τα σχολειά.
Γράφαμε στις 12 Μάη 2017:
«ΜΑΛΑΚΕΣ, ΡΟΥΜΑΝΟΙ, ΦΑΤΕ ΤΗ ΣΚΟΝΗ ΜΟΥ»
- Οι ανάγκες της έρευνας για τη διδακτορική μου διατριβή με θέμα τους Βλάχους της Βαλκανικής με φέρνουν στην κοιτίδα του βλαχισμού, τη Ρουμανία. Έκτοτε, θα μείνω καιρό στο Βουκουρέστι και θα επισκεφτώ πολλές φορές την Τρανσυλβανία , την ιστορική Βλαχία και την παραθαλάσσια Κωνστάντζα.
΄Ηθελα δεν ήθελα, σε εκείνη την αναγκαστική διαμονή εδώ και τη συνύπαρξη-αφομοίωση με την τοπική κοινωνία, είδα και έμαθα πολλά σε μια χώρα που μόλις 6 χρόνια πριν είχε περάσει στον…παράδεισο του καπιταλισμού και οι Ρουμάνοι, ζαλισμένοι από την αλλαγή του συστήματος, προσπαθούσαν να συνέλθουν, να καταλάβουν τί έγινε. Γιατί ο Ιλιέσκου εκτέλεσε το ζεύγος Τσαουσέσκου σαν σκυλιά, την ίδια ώρα που σε άλλες “ανατολικές” χώρες ,σκληρές, σταλινικές, δεν πείραξαν ούτε τρίχα από τους κομμουνιστές ηγέτες .Πάλευαν οι άμοιροι, το διαπίστωνες κάθε στιγμή, να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων, να ανακαλύψουν το νέο άγνωστο κόσμο που ξεδιπλωνόταν μπροστά τους.
Είχαν συνηθίσει τόσες δεκαετίες στην ασφάλεια, τουλάχιστον στέγης και τροφής και στην εξασφάλιση των στοιχειωδών παροχών του καθεστώτος Τσαουσέσκου, που πολλά χρόνια πριν (μαζί με την Τσεχοσλοβακία και την Γιουγκοσλαβία) είχε εγκαταλείψει το σταλινισμό, αλλά και το απολυταρχικό, σοβιετικό μοντέλο εξουσίας. Και το σημαντικότερο, μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο, η Ρουμανία ήταν η πρώτη χώρα από τις δύο παγκοσμίως ( η δεύτερη ήταν η Λιβύη του Καντάφι),που δε χρωστούσε δολάριο τσακιστό σε κανένα. Μηδενικό το χρέος που άφησε ο δολοφονημένος από το ….σοσιαλιστικό καθεστώς Ιλιέσκου, Νικολάι Τσαουσέσκου.
Ο φόβος ,ή ανασφάλεια, αλλά και η ελπίδα, η προσδοκία για καλύτερες ημέρες, κυριαρχούσαν μεταξύ των ανθρώπων εκείνη τη μεταβατική περίοδο . Εύκολα και σε κάθε βήμα διέκρινε κανείς στα μάτια των Ρουμάνων την έκπληξη για τη νέα φιλελεύθερη μορφή εξουσίας που πειραματίζονταν, την αγωνία για το αύριο, αλλά και τη διάθεση να το παλέψουν, να βγουν από τη δεινή φτώχεια και τη μιζέρια, που τους έδερνε.
Την ίδια εποχή, η Ελλάδα ζούσε στους δικούς της τρελούς ρυθμούς. Οι …πλούσιοι ΄Ελληνες, ως “οι μωρές παρθένες» του Ευαγγελίου, ζούσαν τη δική τους παραφροσύνη, αφημένοι, σαν τα τζιτζίκια του μύθου στο αχαλίνωτο γλεντοκόπι τους . Οι δημαγωγικές κυβερνήσεις, τόσο της Δεξιάς όσο και του Αριστερόστροφου ΠΑΣΟΚ, τάιζαν πλουσιοπάροχα τη «γαλάζια και την πράσινη ακρίδα» με το ζεστό χρήμα των δανεικών.
Οι Ρουμάνοι βλέπανε τους ΄Ελληνες και τρίβανε τα μάτια τους. Κι ας μην είχαν επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα, για να δουν το ξέφρενο πανηγύρι που είχανε στήσει εδώ οι άφρονες δικοί μας με το ευρωπαϊκό, δανεικό χρήμα.
Δε χρειαζόταν να έρθουν. ΄Εβλεπαν τις χιλιάδες φοιτητές που είχαν κατακλύσει τα ρουμανικά πανεπιστήμια, πώς ζούσαν και πώς συμπεριφέρονταν. ΄Ενιωθαν δέος και ενδόμυχη ζήλεια με αυτά παιδιά που κυκλοφορούσαν ανάμεσά τους με άνεση και..έτρεχε το δολάριο από τα μπατζάκια τους. ΄Ηταν αλλιώτικοι, είχαν άλλο αέρα, άλλη παρουσία , κοσμοπολίτικη, δυνατή ενέργεια και αυτοπεποίθηση.
Οι περισσότεροι ΄Ελληνες φοιτητές, παιδιά 18 και 20 χρόνων, κυκλοφορούσαν με πανάκριβα αμάξια. Κάνε το κομμάτι τους με τα βαριά, μαύρα τζιπ ,στο Βουκουρέστι, όταν στα 10 αμάξια των ντόπιων, τα 8 ήταν Ντάτσια και μάλιστα σαράβαλα και ταλαιπωρημένα. Κι αν ήξερες ελληνικά, δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο στη μέση της πιάτσα Ουνίρι, να ακούς να στριγγλίζει η μεθυσμένη παρέα των Ελληνόπαιδων μέσα από τα εντυπωσιακά, καμπριολέ αμάξια τους , «Μ@@@κες, Ρουμάνοι, φάτε τη σκόνη μας» !
Κι αν έκανες μια βόλτα 20 μέτρα πιο κάτω από την κεντρική πιάτσα Ρομάνα, που βρισκόταν η περίφημη “Σκάλα”, στο στέκι των Ελλήνων φοιτητών , καταλάβαινες τη διαφορά. Τι εστί ΄Ελληνας! Πώς ζει τη ζωή του ο κανακάρης του παραλή μπαμπά, που “φυσάει το χρήμα” και μπορούσε να πουλάει και να αγοράζει τα πάντα εδώ.
΄Ηταν μαζί καφετέρια και εστιατόριο η περίφημη Σκάλα. Η μόνη καφετέρια σε ολόκληρη τη Ρουμανία που μπορούσες να πιεις “φραπέ”, αλλά και να φας ελληνικά, από μουσακά και γεμιστά, μέχρι αρνάκι της σούβλας και κοκορέτσι. Το είχε στήσει το μαγαζί ο κυρ Νίκος, ένας δαιμόνιος ΄Ελληνας χημικός, που τελικά του βγήκε επιχειρηματίας και αγόρασε στην «αλλαγή της κατάστασης» το πανάκριβο κτίριο στο κέντρο του Βουκουρεστίου σε εικονική δημοπρασία για «πέντε δεκάρες»!
Αλλά, δεν ήταν μόνο οι φοιτητές. Η Σκάλα είχε πλημμυρίσει και από ΄Ελληνες νταβατζήδες, ιδιοκτήτες σκυλάδικων που αναζητούσαν φρέσκια, γυναικεία σάρκα για εισαγωγή στην …πάμπλουτη και πεινασμένη σεξουαλικά , Ελλάδα. ΄Ηταν η εποχή που στη «χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας» τα σκυλάδικα φυτρώνανε σαν μανιτάρια παντού, στους ανακαινισμένους παλιόμυλους και τα λιοτρίβια της επαρχίας και οι “μπαργούμαν” από τις Ανατολικές χώρες τα έδιναν όλα στο μαγαζί, για να στείλουν συνάλλαγμα στους ανθρώπους τους που είχαν αφήσει πίσω στην πατρίδα. Μόλις, δηλαδή, ανακάλυπταν κι αυτές τον παράδεισο του καπιταλισμού!
Μιλιούνια οι κλαρινογαμπροί, τα κουτσαβάκια από τας Σέρρας και την Πάτρα με τους χρυσούς σταυρούς να κρέμονται στα μαλλιαρά στήθια και τα διαμαντένια δαχτυλίδια δύο και τρία στα δάχτυλα, που πήγαιναν να ψωνίσουν “λευκή σάρκα” μετά την πτώση των καθεστώτων στις ανατολικές χώρες . Εκεί να δεις «κούνημα» οίηση και αλαζονεία. Μαγκιά- κλανιά οι νταβάδες με τις τσέπες τίγκα στο δανεικό δολάριο. (Αυτό που με βάζουν σήμερα εμένα με 4 μνημόνια να το γυρίσω πίσω. Ξοφλημένο και με τους τόκους, λένε οι άλλοι πάνω. Το φελέκι της για φυλή!).
Αλλά και τα παιδιά, οι φοιτητές, δεν πήγαιναν πίσω. Φτύνανε κατάμουτρα τους φτωχούς Ρουμάνους. Περιφρόνηση και αηδία για τον “κωλο Ρουμάνο”, που βρωμούσαν τα χνώτα του από την πείνα.
Θυμάμαι, έξω από τη Σκάλα, κατά τις 9-10 το πρωί, πριν πάνε στις σχολές, κατακλύζανε την καφετέρια για μπρέκφαστ και καφέ. Πολλοί, είχαν και…προσωπικό παρκαδόρο και φύλακα. Τους περίμενε, εκείνος στημένος από τα χαράματα, μπροστά στη θέση πάρκινγκ, για να μην την πιάσει άλλος. Και στις 9 η 10, ερχόταν εποχούμενος ο πρίγκιπας στην πανάκριβη μπεμβέ του και έβρισκε έτοιμη τη θέση για παρκάρισμα. Και ως τις 3 που επέστρεφε από το μάθημα, ο ίδιος του φύλαγε το όχημα, μην το γρατζουνίσει κανένας λιγούρης .Και για όλο αυτό το μαρτύριο της ορθοστασίας από τα χαράματα, λάμβανε ως μεροκάματο ο Ρουμάνος 6 λέι. Κάπου ένα δολάριο!
Για να πούμε και τις υπόλοιπες προκλήσεις, θα «θέλαμε μέρες του Μαγιού και νύχτες του Γενάρη». Μπάφους , να ντουμανιάζει το, άμαθο σε τέτοια, Βουκουρέστι . Κορίτσια ανήλικα να κυνηγάνε με την αστυνομία τους γαμπρούς που τις αφήνανε γκαστρωμένες ή και με παιδί στην αγκαλιά με την υπόσχεση πως θα τις παντρευτούν, όταν τελειώσουν τις σπουδές .Και μόλις παίρνανε το χαρτί, «γίνονταν Λούηδες». Ενοίκια μηνών και λογαριασμούς, απλήρωτα . Και το σπίτι επιπλωμένο πάντα, το άφηναν ρημάδι, φεύγοντας. Κάθε μισό χρόνο, αλλάζανε σπίτια πολλοί, για να βάλουν νέα φέσια στους ιδιοκτήτες.
Δεν έχουν μετρημό τέτοια περιστατικά. ΄Ηταν η εποχή, που από τη Σκάλα δεν περνούσαν πια ούτε απ΄έξω οι Ρουμάνοι. Τέτοια οργή και περιφρόνηση. Και όσοι είχαμε τσίπα πάνω μας, δεν πατάγαμε πια στη Σκάλα. Αλλάξαμε στέκι και κάναμε «ελληνάδικο» μια καφετέρια-εστιατόριο, που την είχε Τούρκος, το Ντα Βίντσι.
Σήμερα, περπατώ επισκέπτης στο Βουκουρέστι και δεν πιστεύω στα μάτια μου. Ντάτσια παλιά στο δρόμο δεν υπάρχει πια ούτε για δείγμα. Αλλά ούτε καν παλιό αυτοκίνητο. Τιζπ 4χ4 με φιμέ τζάμια και ακριβά μοντέλα αμάξια με πολλά άλογα μόνο κυκλοφορούν στους δρόμους. Βαμμένες σε ζωηρά χρώματα οι παλιές πολυκατοικίες του Τσαουσέσκου. Νέα, όλα καινούρια τρόλεϊ, τραμ, λεωφορεία στους δρόμους και να έρχονται στην ώρα τους. Κόσμος, ντυμένοι στην τρίχα. Κραυγαλέα πολυτέλεια στα Μολ. Δύο απ΄αυτά, στο Κοτροτσένι και την Μπανεάσα, τα καλύτερα της Ευρώπης. Τα μπαρ στο «Ιστορικό Κέντρο» φίσκα από Ρουμάνους πιτσιρικάδες, που ακούν σαν παραμύθι τα δεινά που τράβηξαν οι πατεράδες τους.
Πίνω σήμερα τον καφέ μου στο παλιό Ντα Βίντσι. Και μια παρέα ΄Ελληνες τουρίστες δίπλα μου, παραπονιούνται πως οι Ρουμάνοι κάνουν διακοπές στην Ελλάδα με πακέτο, όλα μέσα, 500 ευρώ για δυο βδομάδες και στο Βουκουρέστι σου ζητάνε 50ευρο τη βραδιά σε μέτριο ξενοδοχείο. ΄Ασε που παθαίνουν πλάκα με τους ντόπιους. Είχανε μείνει στην εικόνα του παλιού κουρελή μετανάστη της δεκαετίας του ’90, όταν έλεγαν στην Ελλάδα Ρουμάνο και Αλβανό και εννοούσαν κακομοίρη και “λαθρό” Δεν μπορεί να είναι αυτή η Ρουμανία σήμερα!
Κι όμως. Είναι η χώρα με 22,7% ποσοστό επενδύσεων. Από τα υψηλότερα στην Ευρώπη! Και η Ελλάδα να έχει πιάσει πάτο. ΣΕ ΟΛΑ και όχι μόνο στις επενδύσεις.
Το έλεγε η αρχαία σοφία. ΄Οποιος διαπράττει ΄Υβριν τιμωρείται. Και οι ΄Ελληνες διέπραξαν δεινή ΄Υβριν τα τελευταία χρόνια. Και μέσα κι έξω από τη χώρα. Αλαζονεία, οίηση, επίδειξη, ψευτομαγκιά. Σήμερα οι ΄Ελληνες μετανάστες ψάχνουν στις ξένες αγορές δουλειές του ποδαριού για ένα κομμάτι ψωμί . ΄Οπως κάνανε οι Ρουμάνοι 25 τόσα χρόνια πριν.
Τι σου είναι αλήθεια, η άτιμη η ζωή! Πώς τα βάζει όλα στη θέση τους. «Τον κάθε κατεργάρη στον πάγκο του».