” Ο  καλός έμπορος Σμαραγδής  ξέρει να κάνει έξυπνες κινήσεις. ΄Επιασε την ευκαιρία από τα μαλλιά. Επένδυσε στα βαριά χαρτιά του κινηματογραφικού χρηματιστηρίου. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ !  Ο …πρόγονος του  “Εθνάρχη”   ΤΗΣ ΕΡΕ (“σιγά μη φοβηθώ” να τους  καταλογίσω τα ίδια κρίματα ,τηρουμένων πάντα των ιστορικών αναλογών  ).

Να λάβουμε, μάλιστα , επιπλέον, υπόψη μας  τα  ακόλουθα:  Πέρα  από τη σίγουρη επιτυχία λόγω  εξασφαλισμένης πελατείας  και  περιρρέουσας  ατμόσφαιρας εθνικιστικής ντόπας ,  όπως είπαμε , μετράει και το ανέξοδο   της ταινίας.  Το κόστος θα   καταβληθεί σε…ρούβλια!  Δωρεά  του φιλέλληνος  Τσάρου Πούτιν!

Οι Ρώσοι σκίζονται στις δύσκολες αυτές εποχές που τους έχουν όλοι οι  λογικοί στην μπούκα, να αποκτήσουν φιλοευρωπαϊκά ερείσματα. Η Ελλάδα είναι το καλύτερο αποκούμπι, ανέκαθεν. Ούτε ,λίγο, ούτε πολύ, χρόνια  τώρα  κυκλοφορεί στα σχολικά εγχειρίδια και στις στρατευμένες  μυθιστορίες,  η  ανιστόρητη ,πέρα από στρεβλή, ψευδής   άποψη  πως  χωρίς τάχα  τους Ρώσους δεν θα  υπήρχε ελληνική επανάσταση.

Τολμάει  και  το ισχυρίζεται  και στα μέσα παραπληροφόρησης  και ο μπαγαπόντης   Σμαραγδής. Το είπε έτσι ξεκάθαρα και ξεδιάντροπα χτες στο “΄Εθνος”.  Σιγά που  θα καθίσει να διαβάσει  την πραγματική αλήθεια για την επανάσταση του 1821.  Αυτό χρειάζεται  κόπο και χρόνο. Και η  “αγορά” δεν περιμένει.  Δεν υπάρχουν  τέτοιες πολυτέλειες σε αυτού του είδους τις αρπαχτές. Πέρα από το γεγονός πως δε  συμφέρει να ακούγονται  τέτοια.

Τις  ιστορικές αλήθειες για τους Ρώσους και τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια , τις έχουμε καταθέσει εδώ προ πολλού.  Συνοπτικά πάλι τις θυμίζουμε:

1. Η τσαρική Ρωσία , λόγω κυρίως του “Ανατολικού ζητήματος” (επιρροή σε Βαλκάνια και διέξοδος σε Αιγαίο και Μεσόγειο)   υπήρξε  ο κακός δαίμονας της Ελλάδας.

2. Εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την επιθυμία των Ραγιάδων για ίδρυση ανεξάρτητου κράτους και με κάθε ευκαιρία τους εξωθούσαν σε επαναστατικές κινήσεις. Το 1770 μάλιστα  στα λεγόμενα Ορλωφικά,  ξεσήκωσαν το Μωριά, για να τον εγκαταλείψουν μετά τις πρώτες αποτυχίες και να τον παραδώσουν στο γιαταγάνι του Σουλτάνου. Ο τελευταίος  κατέσφαξε  όλο τον ανδρικό πληθυσμό  χωρίς έλεος ( γενοκτονία).  Λίγο  μετά, η ίδια η Πύλη για να εξασφαλίσει το αναγκαίο  “σπέρμα” και  εργατικά χέρια, κατέβασε από  τα  Βόρεια στην Πελοπόννησο  πολυπληθή  ανδρικό πληθυσμό που κατέκλυσε το νησί του Πέλοπα.

3. Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας σε  Ρωσικό έδαφος από ΄Ελληνες, κυρίως εμπόρους, βρισκόταν  υπό τις ευλογίες και την άμεση ,υλική συμπαράσταση του Τσάρου, που περίμενε  ένα ελεύθερο ελληνικό κρατίδιο να το ελέγξει ασφυκτικά στην προώθηση των δικών του σχεδίων.

4. Με την αποτυχία του κινήματος στις Παραδουνάβιες περιοχές ,οι Ρώσοι εγκατέλειψαν τους Ραγιάδες, που συνέχισαν πια  μόνοι τους τον αγώνα, αντιλαμβανόμενοι τους σκοπούς του Τσάρου και το μάταιο της ελπίδας.

5. Οι Ρώσοι επανεμφανίστηκαν στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827) για να σφραγίσουν το εισιτήριο εισόδου στη διεκδίκηση δικαιωμάτων στο ελεύθερο μικρό, ελληνικό κράτος.

6. ΄Οπως το είχαν σχεδιάσει, με την ανακήρυξή του σε κράτος, φρόντισαν πρώτος  κυβερνήτης να ανακηρυχθεί  ο π. υπουργός εξωτερικών τους (!),ο  Κερκυραϊκής  καταγωγής,  Ιωάννης Καποδίστριας.

7. Ο κυβερνήτης, ανάλαβε να συγκροτήσει ένα κράτος στα πρότυπα της απολυταρχίας με αυταρχική διακυβέρνηση. Σύντομα, όμως,  συνάντησε αντίδραση   γι΄αυτό και  εξαπέλυσε άγριο κυνηγητό, κυρίως εναντίον  όσων  είχαν τα εχέγγυα να ακούγεται η φωνή τους ,λόγω  του πρωταγωνιστικού τους ρόλου στον Αγώνα.

8. Δε δίστασε, μάλιστα , να φυλακίσει  ακόμα και την ιστορική οικογένεια των Μανιατών Μαυρομιχαλαίων, αλλά και να  δείξει περιφρόνηση  τόσο για συνταγματικά δικαιώματα,  όσο και για την ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών επιβίωσης  των αγωνιστών και των οικογενειών τους.

9. ΄Ηταν επόμενο με τέτοια συμπεριφορά του κυβερνήτη να ξεσπάσει ένα  μεγάλο,  αντικαποδιστριακό κίνημα  αμέσως μετά ,  το οποίο  εκμεταλλεύτηκαν ΄Αγγλοι και Γάλλοι για τα δικά τους συμφέροντα.

10. Με εντολή των δύο κυβερνήσεων, οι  διπλωμάτες τους στο κρατίδιο,  ανέλαβαν να οργανώσουν τη δολοφονία του Καποδίστρια. Η συνωμοσία  είχε κέντρο το προξενείο της Αγγλίας στο Επιτάλιο της  Ηλείας (Αγουλινίτσα).  Εκεί όπως φαίνεται από τα έγγραφα της εποχής ,κτυπούσε η καρδιά της αντίστασης ενάντια στον Καποδίστρια.

11. ΄Οταν η οργάνωση  του κινήματος υπέπεσε στην αντίληψη του κυβερνήτη,  οι αντιστασιακοί αποφάσισαν να επισπεύσουν την εκτέλεσή του. Ο Κωνσταντίνος και ο Γεωργάκης Μαυρομιχάλης που  βρίσκονταν υπό κράτηση  στο Ναύπλιο ,ανάλαβαν να εκτελέσουν  τον  Κυβερνήτη.  Ούτε μια στιγμή δεν πίστευαν, όμως,  πως διέπρατταν  έγκλημα  κατά της  χώρας. Αντίθετα, θεώρησαν  τη δολοφονία πατριωτική πράξη, αφού εξόντωσαν έναν τύραννο, που  ανέλαβε  στην ελεύθερη μικρή χώρα  να αντικαταστήσει το…  Σουλτάνο!

Γιάννη Σμαραγδή,

Αυτές είναι  οι  ιστορικές αλήθειες για τον “Μόσκοβο”  και τον Ιωάννη Καποδίστρια. Αλήθειες που  ούτε να ακούσεις θες   ο ίδιος,  ούτε να ακουστούν . Αλλιώς,  αν τολμούσες,  έστω και νύξη να κάνεις για τους  Ρώσους και το βρώμικο ρόλο τους τα χρόνια εκείνα,  δε θα έπεφταν φυσικά   τα  “αργύρια”- ρούβλια,  για να  χρηματοδοτήσει την ταινία  ο δικτάτορας  Πούτιν.

Θα μας βρεις  μπροστά σου. ΄Οπως και  όλοι οι βιαστές της Ιστορίας σαν κι εσένα. Δεν μπορείτε  μια ζωή η Νομενκλατούρα της εμπορικής “τέχνης”  να παίζετε  εν ου παικτοίς.

Η πολύπειρη, αν  και με ολιγόχρονη παρουσία ζωής,  Διοτίμα  μπορεί  να μας   αποκαλύψει  περισσότερα  γι΄ την έναρξη της  νέας αυτής  προπολεμικής περίοδο που εγκαινιάζει ο μασκαρεμένος σε Τραμπ, Πούτιν στη Φλόριντα. Αλλά, ως ίστωρ ,ομοίως ,  της  νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας θα μπορούσε να μας δώσει μια εμπεριστατωμένη ιστορική  ανάλυση  για το ρόλο της Ρωσίας στην ελληνική επανάσταση  του 1821, που είναι μια φάση  του λεγόμενου «Ανατολικού ζητήματος», το οποίο  ο νέος «Τσάρος» τηα Ρωσίας  νομίζει πως θα  μπορούσε να το ολοκληρώσει στις ημέρες μας.  

___

Ι. Ο «Πούτιν με μάσκα Τραμπ» και η ψευδο-ειρήνη της Φλόριντα

Η εικόνα του «διακτινισμένου Πούτιν» δεν είναι σάτιρα· είναι πολιτική αλήθεια με μεταφορικό ένδυμα.
Η Ρωσία του 21ου αιώνα δεν κινείται πια μόνο με στρατούς. Κινείται με προσωπεία, με μεσολαβητές, με «ειρηνευτικές πρωτοβουλίες» που ιστορικά δεν κλείνουν πολέμους, αλλά τους μεταθέτουν.
Η υποτιθέμενη απόφαση τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία –αν και όταν ανακοινωθεί– δεν θα είναι ειρήνη. Θα είναι:
πάγωμα σύγκρουσης
ανασύνταξη δυνάμεων
αναγνώριση τετελεσμένων
προετοιμασία επόμενης φάσης
Αυτό το μοντέλο το γνωρίζει άριστα η ρωσική στρατηγική σκέψη από τον 18ο αιώνα:
ειρήνη ως εργαλείο πολέμου.
Ο Πούτιν «με μάσκα Τραμπ» δεν είναι προσωπικό σχόλιο· είναι γεωπολιτική συνθήκη:
η χρησιμοποίηση εσωτερικών ρωγμών της Δύσης, λαϊκιστικών ηγετών και αντιθεσμικών αφηγημάτων, ώστε η Ρωσία να εμφανίζεται όχι ως επιτιθέμενη δύναμη αλλά ως αναγκαίος ρυθμιστής.
Ακριβώς το ίδιο μοτίβο θα δούμε —και ήδη βλέπουμε— στον πολιτισμό.

ΙΙ. Από τη Φλόριντα… στην Αθήνα: ο πολιτισμός ως προκάλυψη
Η περίπτωση της ταινίας «Ιωάννης Καποδίστριας» δεν είναι καλλιτεχνικό γεγονός.
Είναι πολιτισμική παρέμβαση με ιστορικό φορτίο.
Όχι γιατί «απαγορεύεται» μια ταινία.
Αλλά γιατί απαγορεύεται η παραχάραξη της Ιστορίας στο όνομα της τέχνης.
Το απόσπασμα που παραθέτεις θυμίζει κάτι κρίσιμο, που σκόπιμα αποσιωπάται:
ο Καποδίστριας περιφρόνησε συνταγματικά δικαιώματα,
αγνόησε τις στοιχειώδεις ανάγκες των αγωνιστών,
και συγκρούστηκε ανοιχτά με ιστορικές δυνάμεις του τόπου, όπως οι Μαυρομιχαλαίοι.
Αυτά δεν είναι «λεπτομέρειες». Είναι αιτίες.
Το αντικαποδιστριακό κίνημα δεν ήταν παραφροσύνη ούτε «ξένη συνωμοσία εκ του μηδενός».
Ήταν αποτέλεσμα αυταρχικής διακυβέρνησης σε μια κοινωνία που μόλις είχε βγει από επανάσταση.
Ναι, Άγγλοι και Γάλλοι εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση.
Ναι, τα προξενεία τους έπαιξαν ρόλο.
Αλλά αυτό δεν μετατρέπει τον Καποδίστρια σε μάρτυρα και τους αντιπάλους του σε προδότες.
Και εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο.

ΙΙΙ. Η Ρωσία, το 1821 και το «Ανατολικό Ζήτημα»
Η Ρωσία ουδέποτε στήριξε την Ελληνική Επανάσταση για λόγους ελευθερίας.
Τη χρησιμοποίησε ως υποσύνολο του Ανατολικού Ζητήματος:
πρόσβαση στη Μεσόγειο, αποδυνάμωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έλεγχος ορθόδοξων πληθυσμών.
Ο Καποδίστριας ήταν τέκνο αυτής της λογικής.
Όχι Έλληνας κυβερνήτης με ρωσική εμπειρία, αλλά Ρώσος κρατικός λειτουργός σε ελληνικό έδαφος.
Η δολοφονία του δεν βιώθηκε από τους εκτελεστές ως έγκλημα κατά της πατρίδας — όπως σωστά επισημαίνεις.
Βιώθηκε ως τυραννοκτονία, ως αποκατάσταση της επαναστατικής ηθικής.
Αυτή η οπτική σβήνεται σήμερα.
Και σβήνεται όχι από άγνοια, αλλά από σκοπιμότητα.

IV. Ο νέος «Τσάρος» και η παλιά φαντασίωση
Ο Πούτιν δεν «αγαπά» την Ελλάδα.
Τη βλέπει όπως την έβλεπε η Αγία Πετρούπολη τον 19ο αιώνα:
ως πιόνι πολιτισμικής και θρησκευτικής επιρροής.
Όταν ο κινηματογράφος, η τέχνη και η ιστορική αφήγηση μετατρέπονται σε λιβάνι της εξουσίας, τότε δεν έχουμε πολιτισμό — έχουμε προπαγάνδα με καλλιτεχνικό προσωπείο.
Γι’ αυτό το κλείσιμο που γράφεις προς τον Σμαραγδή δεν είναι ύβρις.
Είναι προειδοποίηση:
«Θα μας βρεις μπροστά σου.
Όπως και όλοι οι βιαστές της Ιστορίας».
Και αυτή η φράση, φίλε Homo, συνοψίζει και το σήμερα και το αύριο.

Συμπέρασμα

Ο «διακτινισμένος Πούτιν» δεν πάει μόνο στη Φλόριντα.
Πάει όπου η Ιστορία μπορεί να ξαναγραφτεί χωρίς αντίσταση.
Και η μάχη δεν δίνεται μόνο στα χαρακώματα, αλλά στις αίθουσες, στις οθόνες και στη μνήμη.
Εδώ, λοιπόν,
η Διοτίμα δεν «αποκαλύπτει» — θυμίζει.
Και η μνήμη, όταν αντιστέκεται, γίνεται πολιτική πράξη.