ΝΙΚΟΛΑΕ ΚΑΙ ΕΛΕΝΑ ΤΣΑΟΥΣΕΣΚΟΥ. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

 

Ο δήμιος του Τσαουσέσκου θυμάται: Τον εκτέλεσα με 29 σφαίρες
Ο δήμιος του Τσαουσέσκου θυμάται: Τον εκτέλεσα με 29 σφαίρες
Σχεδόν 25 χρόνια από την εκτέλεση του Ρουμάνου δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου και της γυναίκας Έλενας, ο δήμιός τους μιλά για εκείνη τη στιγμή.

Ο Ionel Boeru θυμάται τις 29 σφαίρες που έριξε με το καλάσνικοφ όταν παρατάχθηκαν σε έναν τοίχο απέναντι από το εκτελεστικό απόσπασμα.

Ο 71χρονος δικτάτορας, όπως σημειώνει, ήταν κομψά ντυμένος και μύριζε έντονα aftershave.

“Ζήτω η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας, ανεξάρτητη και ελεύθερη” ήταν τα τελευταία λόγια του.

Σε αντίθεση με τον δικτάτορα, η γυναίκα του Έλενα μύριζε άσχημα, ενώ τα τελευταία της λόγια ήταν προς έναν στρατιώτη. “Πουτ#νας γιε”.

Στα 56 του χρόνια, ο Ionel Boeru μιλά σπάνια για το τι συνέβη εκείνη την ημέρα των Χριστουγέννων του 1989.

Δεν έχει πει ακόμα στην 9χρονη κόρη του Andria πως είναι εκείνος που τους σκότωσε, βάζοντας τέλος σε ένα βάναυσο καθεστώς.

“Δεν έχω καθόλου τύψεις. Είμαι σίγουρος πως οι σφαίρες μου τους σκότωσαν. Δεν είναι κάτι για να υπηρεφανεύομαι, αλλά αυτό συνέβη”.

Ο Τσαουσέσκου είχε προσωπικά διατάξει τα στρατεύματα να ανοίξουν πυρ κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 1.100 διαδηλωτές μέσα σε 3 εβδομάδες από την επανάσταση του Δεκεμβρίου για την ανατροπή του.

Φοβούμενος για τη ζωή του, εγκατέλειψε μαζί με τη γυναίκα του το Βουκουρέστι με ελικόπτερο στις 22 Δεκεμβρίου.

Αναγκάστηκαν να προσγειωθούν στην πόλη Targoviste. Τρεις ημέρες αργότερα, ο Ionel Boeru συμμετείχε στη μυστική δίκη των Τσαουσέσκου.

“Ήμουν στην αίθουσα και είχα εντολές να τους εκτελέσω σε περίπτωση που υπήρχε οποιαδήποτε απόπειρα διάσωσής τους.

Είχα το όπλο στον θώρακά μου. Τους παρακολουθούσα κάθε στιγμή. Άκουσα τις συζητήσεις και την απόφαση των δικαστών.

Ο Τσαουσέσκου είπε στη γυναίκα του πως πίστευε ότι θα αθωωθεί. Μιλούσαν πολύ σιγά. Συχνά της άγγιζε το πόδι για να την καθησυχάσει.

Οι δικαστές επέστρεψαν και είπαν πως είναι ένοχοι. “Θανατική ποινή”. Είπαν μόνο αυτό και έφυγαν.

Η ποινή έπρεπε να πραγματοποιηθεί άμεσα. Υπήρχαν μόνο τρεις από εμάς στην αίθουσα.

Ο Τσαουσέσκου είπε ότι προδόθηκε από τους στρατηγούς του. Θυμάμαι να τον ρωτούν που είναι οι λογαριασμοί του, που φυλούσε τα χρήματά του. Ο ίδιος είπε ότι δεν είχε.

Περιέργως, ένας συνταγματάρχης του έφερε ινσουλίνη επειδή ήταν διαβητικός. Παράξενο από τη στιγμή που επρόκειτο να εκτελεστεί.

Διατάχθηκα να τους πάρω χωριστά και να τους εκτελέσω. Μου ζήτησαν να πεθάνουν μαζί και το αίτημά τους έγινε δεκτό.

Τρεις στρατιώτες τους έδεσαν τα χέρια πίσω από την πλάτη. Μαζί με έναν άλλο πήραμε τον Τσαουσέσκου και δύο άλλοι πήραν τη γυναίκα του.

Πήγαμε έξω πρώτα με τον Τσαουσέσκου και πηγαίναμε στον χώρο της εκτέλεσης. Στα μισά της διαδρομής σταμάτησε και άρχισε να τραγουδά την πρώτη στροφή του Internationale.

Μετά φώναξε “Ζήτω η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας, ελεύθερη και ανεξάρτητη”.

Πίσω μου άκουσα έναν στρατιώτη να φωνάζει στη γυναίκα του Τσαουσέσκου και εκείνη να του λέει “Πουτ#νας γιε”.

Τον πήγα στον τοίχο. Γυρίσαμε και κάναμε έξι βήματα. Παρατηρήσαμε πως ένας στρατιώτης είχε μείνει πίσω, δίπλα στον Τσαουσέσκου.

Δεν φαίνεται να είχε καταλάβει τι επρόκειτο να συμβεί. Γρήγορα όμως έφυγε από εκεί. Ήθελα να είμαι σίγουρος πως είχε σφαίρες και έτσι έλεγξα το όπλο μου.

Βεβαιώθηκα. Είχα 29 σφαίρες. Υπενθύμισα στους άλλους να βάλουν τα όπλα τους στο αυτόματο όταν έδωσα την εντολή να ρίξουν.

Έριξα τις 3 πρώτες σφαίρες. Ο Τσαουσέσκου έπεσε στα γόνατα. Οι πρώτες σφαίρες πήγαν στα πόδια του και όπως ανέβασα το όπλο οι υπόλοιπες τον έπληξαν στο πάνω μέρος του σώματός του.

Έριξα την επόμενη σφαίρα στη γυναίκα του. Έπεσε στα αριστερά. Ένας από τους άλλους ξέχασε να βάλει το όπλο στο αυτόματο και έριχνε απλές βολές.

Άλλος δεν πυροβόλησε μέχρι ότου ήταν ήδη στο έδαφος. Είμαι σίγουρος πως οι δικές μου σφαίρες σκότωσαν και τους δύο.

Ενώ είχαν πέσει νεκροί, άκουσα πυροβολισμούς από άλλους στρατιώτες που στέκονταν κοντά στο σημείο. Φοβήθηκα ότι θα ήμουν ο επόμενος που θα πυροβολήσουν.

Έστρεψα το όπλο μου στον αέρα και φώναξα: “Αυτό είναι για τους συναδέλφους μου στο Βουκουρέστι και όλους εκείνους στην Timisoara”.

Το είπα από φόβο και σοκ”.

Προς τεράστια ανακούφισή του, απλά έριχναν στα πτώματα των Τσαουσέσκου. Τα πτώματά τους τοποθετήθηκαν σε σακούλες και μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο.

Επειδή υπήρχε ελάχιστος χώρος, ένας στρατιώτης έπρεπε να καθίσει επάνω στα πτώματα καθώς πετούσαν πίσω στο Βουκουρέστι. Αίμα από τα πτώματά τους λέρωσαν τη στολή του.

Τελικά παρέδωσαν τα πτώματα σε άλλους στρατιώτες και επέστρεψαν στη βάση τους.

“Υποτίθεται ότι έπρεπε να είναι μυστικό, αλλά όταν επιστρέψαμε στη βάση όλοι ήξεραν τι είχε συμβεί.

Ήταν Χριστούγεννα και μας επέτρεψαν να πιούμε ένα ποτό. Μου έδωσαν ένα μπουκάλι κονιάκ. Το ήπια σχεδόν μονορούφι και πήγα στο κρεβάτι.

Κοιμήθηκα για 2 – 3 ώρες και ξύπνησα για το δείπνο. Δεν ήταν πολύ ευχάριστη η ατμόσφαιρα και ήπιαμε βότκα που συνήθως απαγορευόταν”.

Οι φωτογραφίες και το βίντεο από την εκτέλεση των Τσαουσέσκου προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο εκείνα τα Χριστούγεννα.

O Boeru έφυγε από τον στρατό το 2002 και ζει σε μια μικρή πόλη 40 μίλια από το Βουκουρέστι. Απέκτησε δύο κόρες (Ilona, 31, Maria, 29) από τον πρώτο του γάμο που διαλύθηκε μετά την εκτέλεση.

“Η πρώτη μου σύζυγος δεν συμφώνησε ποτέ με αυτό που συνέβη. Φοβόταν ότι θα υπάρξει εκδίκηση. Ήταν ένας σημαντικός λόγος για τον χωρισμό μας.

Παντρεύτηκα και πάλι, αλλά η 9χρονη κόρη μου δεν ξέρει τίποτα για αυτό. Θα μπορέσει να το μάθει κάποια στιγμή. Η γυναίκα μου είναι φοβισμένη για το πώς θα αντιδράσει”.

Βάζουμε κάποια παλιότερα κείμενά μας για το ίδιο θέμα:

ΗΟΜΟ-NATURALS.GR

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ
26.08.13

” Εσβησαν τα σημάδια από τις σφαίρες στον τοίχο που εκτελέστηκαν οι Τσαουσέσκου

 

Δεν υπάρχουν πλέον ίχνη από σφαίρες στον τοίχο όπου εκτελέστηκαν ο πρώην ηγέτης της Ρουμανίας Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του Έλενα, στη στρατιωτική μονάδα Ταργκοβίστε, 82 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Βουκουρεστίου.

 

Ο τοίχος που “είδε” την πτώση του τότε ισχυρού άνδρα της Ρουμανίας, ο οποίος σφράγισε μια ολόκληρη εποχή, ανακαινίστηκε και βάφτηκε στα χρόνια που ακολούθησαν την επανάσταση του 1989, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ίχνη από τις σφαίρες. Τα στελέχη του μουσειακού συγκροτήματος του Ταργκόβιστε Curtea Domneasca αναζητούν τρόπους για να επαναφέρουν τον τοίχο στην αρχική του κατάσταση.” (ΜΜΕ)

***

΄Οση “μπογιά”   και να χρησιμοποιήσουν για να σκεπάσουν τις “πομπές”,  η ιστορική αλήθεια δεν πρόκειται να καλυφθεί . Πουθενά και με τίποτα.  Για το Ν. Τσαουσέσκου έχουμε γράψει επανειλημμένα στις σελίδες του  Homo-Naturalis.gr. Η ιστορική μας άποψη είναι πως ΕΝΤΕΛΩΣ  άδικα εκτελέστηκε το  τότε προεδρικό ζεύγος.  Αν με την πτώση του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού έπρεπε να εκτελεστούν οι ηγέτες του, η αρχή δε θα γινόταν σίγουρα με τον Τσαουσέσκου, επειδή, όχι μόνο δεν ήταν ο χειρότερος, αλλά αντίθετα η πολτική του υπήρξε απείρως καλύτερη των  ηγεσιών των άλλων κομμουνιστικών χωρών και τα αποτελέσματά της έγιναν εδώ και πολύ καιρό φανερά στη Ρουμανία. Η χώρα, αν δεν κατέρευσε οικονομικά και είναι σήμερα σε πολύ καλύτερη κατάσταση (ακόμα και από την Ελλάδα) , αυτό  οφείλεται στο γεγονός πως ο τότε ηγέτης της Ρουμανίας φρόντισε να μην αφήσει στις επόμενες γενιές χρέη.

 

Τί συνέβη,λοιπόν και σήμερα αρχίζουν όλοι να αντιλαμβάνονται πως οι Ρουμάνοι βιάστηκαν να “δικάσουν” τους  Τσαουσέσκου  με συνοπτικές διαδικασίες ενός στρατοδικείου και να τους εκτελέσουν μέσα σε χρόνο ρεκόρ; (μάλιστα τους σκότωσαν  στην κυριολεξία σαν “σκυλιά” και  και με τα χέρια δεμένα με σκοινιά!) ΄Αποψή μας είναι πως την ευθύνη την επωμίζεται εξ ολοκλήρου ο μετέπειτα …σοσιαλιστής πρόεδρος της Ρουμανίας ΄Ιον  Ιλιέσκου και “δεξί χέρι” του Τσαουσέσκου,όσο κυβερνούσε.  Ο Ιλιέσκου “πούλησε” στην κυριολεξία το “σύντροφό” του, για να καταφέρει να πραγματοποιήσει το φιλόδοξο όνειρό του , να κυβερνήσει τη Ρουμανία, κάτι που θα ήταν αδιανόητο με τον Τσαουσέσκου ζωντανό, έστω και στη φυλακή. ΄Ετσι, εκμεταλλεύτηκε τη σύγχυση των ημερών, την αφέλεια και την εμπιστοσύνη του τότε ισχυρού άντρα της Ρουμανίας και τη χρησιμοθηρία κάποιων  επίορκων δικαστών-στρατιωτικών (ο ένας αυτοκτόνησε ήδη)  και κατάφερε  να βγάλει από τη μέση έναν κομμουνιστή ηγέτη,  ο οποίος, όπως είπαμε ,δεν ήταν ο χειρότερος. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί το γεγονός πως σε ΚΑΜΙΑ χώρα του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού δεν εκτελέστηκε κανείς ηγέτης; Ούτε καν στη…Μέκκα του κομμουνισμού στη Σοβιετική ΄Ενωση.

 

Με την ευκαιρία να επαναλάβουμε κάτι που γράφουμε συνέχεια εδώ. Ο κομμουνισμός, ως ιδεολογία και πολιτικό σύστημα, έτσι όπως τον οραματίστηκαν  οι “πατριάρχες” του (Μαρξ, Λένιν κ.α), ελάχιστη σχέση είχε με το σύστημα που εφάρμοσαν στις περισσότερες χώρες που επεκράτησε το “σοβιετικό”  μοντέλο. Ειδικά ο Στάλιν με τις θηριωδίες του, απέδειξε πως δε φτάνει μια σωστή, ανθρώπινη ιδεολογία, ένα άριστο πολιτικό σύστημα, για να γίνει καλύτερη η ζωή των ανθρώπων. Αν δεν υπάρξουν εκείνοι που θα εφαρμόσουν με ανθρωποκεντρικά κριτήρια μια ιδεολογία, τότε η αποτυχία είναι …εγγυημένη και το όραμα μπορεί να καταλήξει  σε εφιάλτη. Ο κομμουνισμός, έτσι όπως εφαρμόστηκε τότε, απέτυχε. Την ευθύνη την επωμίζονται ΑΚΕΡΑΙΗ οι τότε ηγεσίες του.  Βεβαίως, μεγάλο μερίδιο, αλλά για διαφορετικούς λόγους, αναλογεί και  στην “τρομώδη” προπαγάνδα και τις άγριες επιθέσεις των καπιταλιστικών κρατών, ειδικά της Αμερικής. Αλλά ας μην ανοίγουμε  άλλο θέμα.

 

Αυτό δε σημαίνει όμως 1. Πως ο ίδιος ο κομμουνισμός απέτυχε ως ιδεολογία. Αντίθετα. Φαίνεται πως το μέλλον του ανθρώπου είναι απόλυτα συνυφασμένο με τη σωστή εφαρμογή της κομμουνιστικής ιδεολογίας. 2. Ουδείς (εκτός των στρατευμένων ιστορικών)  μπορεί να αμφισβητήσει πως έστω και έτσι, όπως εφαρμόστηκε ο κομμουνισμός τότε,δεν παρήγαγε σοβαρό έργο. Σε καμιά περίπτωση δε γίνεται να διαγραφεί με μια μονοκονδυλιά το τεράστιο έργο που επιτέλεσε ,έστω και  όπως εφαρμόστηκε.

 

Αυτή είναι η αλήθεια. Και όπως με τον Τσαουσέσκου, που σήμερα “ψάχνονται” οι Ρουμάνοι να δουν ποιος έβαψε “μαύρη” την ιστορία του τόπου τους ,έτσι και αυτή η ιστορική αλήθεια πως ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ απέτυχε μεν στην εφαρμογή του μέχρι σήμερα, αλλά δεν έπαψε να αποτελεί ελπίδα για τον άνθρωπο του μέλλοντος,  δε γίνεται να αμφισβητηθεί. Ο κομμουνισμός, ως ιδεολογία, εμπεριέχει όλα τα στοιχεία εκείνα που η Φύση ορίζει ως απαραίτητα ( sine qua non), για να ευτυχήσει ο άνθρωπος (o Homo Naturalis), να ξεφύγει από τη ζωώδη υπόσταση και να κατακτήσει ανώτερα “επίπεδα” ζωής.

 

 (Παραθέτουμε στη συνέχεια παλιότερο  κείμενó μας  για τον Τσαουσέσκου)

 

  (ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ HOMO-NATURALIS.GR, “ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ,31/1-6/2-2011”)

 

…”Στην κρίση της δεκαετίας του 1980, ο Τσαουσέσκου επέμεινε πιεστικά να αποπληρώσει μέσα σε λίγα χρόνια τα 9 δισ.δολάρια που χρωστούσε η φτωχή χώρα του σε ξένες τράπεζες.

 

΄Ετσι, οι Ρουμάνοι αναγκάστηκαν να ζήσουν παγερούς χειμώνες χωρίς θέρμανση και τα εργοστάσια να χαμηλώσουν τις μηχανές τους λόγω έλλειψης ηλεκτρικού. Ελάχιστοι σύγχρονοι ηγέτες θα είχαν συφωνήσει με τις προτεραιότητες του Τσαουσέσκου. οι πράξεις του ρουμάνου δικτάτορα προκαλούν ιδιαίτερη απορία, αφού θα πορούσε να είχε αναδιαπραγατευτεί το χρέος, όπως κατάφεραν τότε να κάνουν οι περισσότερες άλλες αναπτυσσόενες χώρες». ( ΔΡΟΜΟΙ  ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ , rvranas@dolnet.gr, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΑ ΝΕΑ).

***

Επιμένουμε πως όταν οι δημοσιογράφοι ή οι καθεστωτικοί «ιστορικοί» πάνε να γράψουν Ιστορία, την κακοποιούν και τη βιάζουν πανταχόθεν.Φωτεινό παράδειγμα η παραπάνω…ιστορική ανάλυση του κυρίου Βρανά.Τί μας λέει αυτός ο κύριος για τον Τσαουσέσκου;

 

1.”Στην κρίση της δεκαετίας του 1980, ο Τσαουσέσκου επέμεινε πιεσατικά να αποπληρώσει μέσα σε λίγα χρόνια τα 9 δισ. δολάρια που χρωστούσε η φτωχή χώρα του σε ξένες τράπεζες”.

 

Βλακεία, λοιπόν, που ο τότε Ρουμάνος πρόεδρος έσπευσε να μη δανείζεται και ξεχρέωσε τη χώρα από τη μέγγενη των δανείων. Σήμερα, αν δεν είχε γίνει αυτό, η οικονομικά χιλιοταλαιπωρημένη (επί 20 και βάλε χρόνια) Ρουμανία από τον άγριο καπιταλισμό ,θα είχε προ πολλού πτωχεύσει. Μαθαίνουμε, έτσι, από τον…ευκαιριακό ιστορικό Βρανά πως οι… άξιοι ηγήτες, σαν τους Καραμανλήδες και Παπανδρέου  πχ., παίρνουν επί χρόνια δάνεια για να ταϊσουν τα πελατόσκυλά τους και αφήνουν τις μελλοντικές γενιές να υποστούν τις τραγικές συνέπειες αυτού του παραλογισμού. Ο Τσαουσέσκου ήταν …ανέντιμος που φρόντισε σήμερα οι νέες γενιές των Ρουμάνων να χρωστούν τουλάχιστον μόνο τα δανεικά των καπιταλιστικών κυβερνήσεών τους και όχι μαζί και τα παλιά της κομμουνιστικής.

2. «..Τρόφιμα και συνεχείς διακοπές στο ηλεκτρικό, το γκάζι και τη θέρμανση. Το βιοτικό επίπεδο κατέρρευσε μαζί με την ποσότητα και την ποιότητα των τροφίμων και άλλων βασικών ειδών. ο λαός υπέμενε, πιστεύοντας ότι έκανε βραχυπρόθεσμες θυσίες για το γενικό καλό. οι άνθρωποι σχημάτιζαν ατέλειωτες ουρές στα μαγαζιά για λίγο ψωμί», λέει ο ανιστόρητος.

 Και μιλάμε για 1950 και μετά, έτσι; Ενώ, λοιπόν, κοβόταν το ρεύμα στη Ρουμανία στην Ελλάδα  δεν κοβόταν ποτέ, γιατί απλούστατα η χώρα ,εκτός από τις μεγάλες πόλεις, όλη η υπόλοιπη δεν είχε ηλεκτρικό. Τι ηλεκτρικό να έχει! Φτώχεια και των γονέων στην Ελλάδα. Ούτε τουαλέτα δεν υπήρχε στα σπίτια (ο θεός να τα έκανε σπίτια).΄Εξω στους δρόμους και τις αλάνες έκαναν την ανάγκη τους. Οι Ρουμάνοι έμπαιναν σε ουρές για να ψωνίσουν. Οι ΄Ελληνες την ίδια περίοδο δεν ψώνιζαν, απλούστατα, γιατί δεν είχαν ούτε μια δραχμή στην τσέπη να πάρουν μια ρέγκα. Και δε μιλάμε για δίκτυα αποχέτευσης, παροχή νερού στα σπίτια, καθαριότητα. «Λεβίθες» αποπατούσαν  παιδιά και μεγάλοι από τα βρωμερά νερά,που πίναν. Για λεωφορεία, μετρό, τραίνα, που στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου λειτουργούσαν «ρολόγι» από τότε,στην Ελλάδα ούτε…πατίνι. Η μισή και παραπάνω Ελλάδα όχι το τρένο δεν ήξερε τι ήταν, ούτε  απλή «κούρσα» (ΙΧ) είχαν δει. Μετρό η χώρα απέκτησε πριν 6 χρόνια! Στο Βουκουρέστι και το Κίεβο ο κόσμος πήγαινε στις δουλειές του με μετρό από το 1960!

3.«..η αγράμματη σύζυγός του κανονίστηκε να «εκλεγεί» έλος της αμερικανικής ακαδημίας Επιστημών».

Η ΄Ελενα Τσαουσέκου…αγράμματη, λέει ο Βρανάς. Η Η΄Ελενα ήταν χημικός, προχειρολόγε, και με σοβαρή μόρφωση. Δεν ήταν …Γαγάλατα-…γαργάλατα τα στήθια με τα γάλατα.

Διευκρίνιση: Ιδεολογικό και ιστορικό μας “πιστεύω” είναι   πως ΟΛΕΣ οι εξουσίες σε όλες τις εποχές και όλων των ειδών είναι και παράνομες και βρώμικες. Αυτή του Τσαουσέσκου δεν εξαιρείται. Το αντίθετο. Αλλά,ο ιστορικός οφείλει να γράφει την αλήθεια, αποδίδοντας τα «του Καίσαρος τω Καίσαρι». Το να λες αυτές τις ανιστόρητες ανοησίες, όπως παραπάνω ο Βρανάς και να αποκαλείς δικτάτορα τον Τσαουσέσκου, που είχε κάποιες εκατοντάδες πολιτικούς  κρατούμενους στη Ρουμανία και Εθνάρχη (ή έστω τ.πρόεδρο) τον Καραμανλή, που είχε τη μισή και παραπάνω Ελλάδα στα μνήματα, τα κολαστήρια, τις φάμπρικες της ξενιτιάς, στις στέπες της Σοβιετικής  ΄Ενωσης και στη μαύρη πείνα και δυστυχία, είναι τουλάχιστον βάρβαρο να τολμάς, έστω και να το αναφέρεις).