ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ ΣΤΟ SPIEGEL
Ο Νομπελίστας Πισσαρίδης μιλά από το Νταβός για την επανάσταση των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης
“Η ρομποτική θα φέρει την αλλαγή στην αγορά εργασίας»
Όσον αφορά στο μέλλον της αγοράς εργασίας παγκοσμίως ο καθηγητής του London School of Economics θεωρεί ότι καθοριστικό ρόλο θα παίξει η εξέλιξη της ρομποτικής: «Τα ρομπότ είναι εδώ και 50 χρόνια στις γραμμές συναρμολόγησης, αλλά μέχρι σήμερα είναι καθηλωμένα στο έδαφος και μόνον τους βραχίονές τους μπορούν να κινούν. Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούν μελλοντικά να κινούνται ελεύθερα- αυτή θα είναι η μεγαλύτερη αλλαγή. Αισιοδοξώ ότι τα πλεονεκτήματα θα είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα», λέει, προειδοποιώντας τις κυβερνήσεις να παρακολουθούν τις εξελίξεις και να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μην υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις για τμήματα του πληθυσμού.
“Αισιοδοξώ ότι τα πλεονεκτήματα θα είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα»,
Είναι σίγουρο. Αρκεί να προσέξουμε σε ποιους θα αναθέσουμε τον προγραμματισμό των ρομπότ. Κι αν αυτός θα εξυπηρετεί τον ΄Ανθρωπο ή τα συμφέροντα των ολίγων.
΄Ανθρωποι σαν τον Πισσαρίδη υπάρχουν. Μένει να βρούμε τρόπο να αποτελέσουν τέτοιοι την ομάδα των “σοφών”, που θα εξασφαλίσει ανθρωποκεντρική αποκλειστικότητα στην εφαρμογή και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
______________________________________________________________________
1. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΣΤΙΓΑ»
Ερευνα: Η μοναξιά βλάπτει όσο και το τσιγάρο
Όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν πως όσοι ζουν ολομόναχοι, δίχως να έχουν κάποιον να μιλήσουν και να μοιραστούν τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους, παρουσιάζουν σταδιακή φθορά της ψυχοσωματικής υγείας τους.
Είναι επίσης πιθανό να ζουν τελικά λιγότερο απ’ ό,τι όσοι δεν είναι μοναχικοί.
Την περασμένη εβδομάδα προκάλεσε αίσθηση διεθνώς, η είδηση ότι στη Βρετανία ορίσθηκε υπουργός Μοναξιάς, με αρμοδιότητα «την κατάρτιση μιας εθνικής στρατηγικής για να καταπολεμηθεί αυτή η σύγχρονη μάστιγα».
Η δημιουργία της συγκεκριμένης κυβερνητικής θέσης έγινε με βάση τις συστάσεις έκθεσης που έδωσε στη δημοσιότητα η διακομματική Επιτροπή για την Μοναξιά που είχε συσταθεί στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με την έκθεση, 9 εκατομμύρια Βρετανοί υποφέρουν από μοναξιά, η οποία «βλάπτει την υγεία όσο και 15 τσιγάρα την ημέρα»!
Η είδηση έχει στέρεες επιστημονικές βάσεις εξηγεί ο νευρολόγος-ψυχίατρος Νίκος Ε. Δέγλερης, που διδάσκει Ψυχοθεραπεία στο Πανεπιστήμιο Paris V, στη Γαλλία και επισημαίνει ότι είναι τεκμηριωμένο πως η μοναξιά βλάπτει την ψυχική υγεία, καθώς ανοίγει το δρόμο για την εμφάνιση διαταραχών όπως η κατάθλιψη, το στρες και οι αγχώδεις διαταραχές.
Επίσης «πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η ψυχική επιβάρυνση που επιφέρει, ενεργοποιεί μια αλληλουχία βιολογικών μηχανισμών οι οποίοι οδηγούν σε σωματικά προβλήματα», εξηγεί και συμπληρώνει πως «οι διεργασίες αυτές σχετίζονται επίσης με επιδείνωση πολλών παθήσεων και με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από αυτές».
Προχτές, σε ένα χωριό κοντά στη Στενή της Εύβοιας, ένας γέροντας 93 χρόνων, κρεμάστηκε στην αυλή του σπιτιού του. Τον ήξερα χρόνους δώδεκα, απ΄όταν πήγα κι εγώ σε εκείνα τα μέρη να ησυχάσω από την τύρβη και τη βουή της πόλης. Ευθαλής και ευσταλής, δουλευταράς. Αλλά και λαλίστατος, κοινωνικός ,”όξω καρδιά”.
Είχε χηρέψει πολλά χρόνια πριν. Κάποια στιγμή, γνώρισε μια φτωχιά από τη Βουλγαρία. Και όπως μου εξομολογήθηκε σε μια κουβέντα μας “θέλησα να την στεφανωθώ, ρε, παιδί, να έχω κι εγώ έναν άνθρωπο, μια συντροφιά δίπλα στα γεράματα και την ανημπόρια μου”.
Του πέσανε επάνω οι συγχωριανοί . Καί τί γάμους θες εσύ με μια Βουλγάρα …θα σε γδύσει, θα σου πάρει ό,τι έχεις και δεν έχεις και θα σε παρατήσει. ΄Ετσι είναι αυτές όλες τους. Ρεντίκολο των σκυλιών θα γένεις, καψερέ”. Τα γνωστά.
“Τους άκουσα, πανάθεμα το κεφάλι μου. Δεν την πήρα τη γυναικούλα να ζήσει κι αυτή καλά,να την έχω κι εγώ ο έρμος συντροφιά”, μου έλεγε με παράπονο καθε φορά που το έφερνε η κουβέντα σε τέτοια.
Είχε και ενα τρακτέρ. Αγρότης παραδοσιακός. Χρόνια στου χωραφιού το μόχτο μ΄αγιάζι και λιοπύρι. Όχι λαμόγιο σαν τους σημερινούς με τις κοιλιούμπες στα καφενεία ή στα μπλόκα κάθε χειμώνα και τους Πακιστανούς με μεροκάματα πείνας να λιώνουν στους κάμπους του Ορχομενού και της Λάρισας. Ο μπάρμα Κώστας εξασφάλιζε για το σπίτι σταθερά και χρόνια με τον ιδρώτα του το “βιος” της χρονιάς , έκοβε ξύλα, μερεμέταγε, όλο και με κάτι είχε να ασχοληθεί . Και ως τα 93 του υγιέστατος ,κοτσονάτος και ενεργός.
Πάλι το χωριό (όχι όλοι, κάτι Κογιόνηδες που τον είχαν από παλιά άχτι) έπεσαν επάνω του. Του φέρανε την αστυνομία, γιατί οδηγούσε σ΄αυτή την ηλικία το ταρκτέρ! Χωρίς να έχει κάνει κάτι, παράβαση, ατύχημα. Μόνο και μόνο επειδή ήταν 93 χρόνων. Κι ας είχε ανακλαστικά αστρίτι . Κανείς δεν τον ρώτησε.
Tου κλείδωσαν με τσαμπουκά το τρακτέρ και τον απείλησαν πως αν ξανανέβαινε πάνω να το οδηγήσει, θα τον στέλναν στον εισαγγελέα. Λίγες εβδομάδες μετά, κρεμάστηκε στη μουριά της αυλής του.
Η μοναξιά είναι αρρώστια. Και αιτία της. σχεδόν αποκλειστικά o κοινωνικός αποκλεισμός, όταν υπάρχει παράβαση των κοινωνικών κανόνων, που έχουν ορίσει αυθαίρετα και αφύσικα οι εξουσίες. Αυτό που ο Φρόυντ το αποκάλεσε super ego.Ειναι οι κοινωνικοί νόμοι, oι αρχές , οι αξίες, τα στερεότυπα,εκείνα που μας επιβάλουν και μας αναγκάζουν να συμμορφωνόμαστε και να ζούμε, όπως ορίζουν οι κατασκευαστές του “υπέρ εγώ” και όχι όπως η Φύση κανόνισε.
Επομένως ,αν δεν υπάρχει σβαρό πρόβλημα υγείας, στη μοναξιά εγκλωβίζεται μόνο, όποιος είνα σκλάβος τέτοιων αντιλήψεων. ΄Οποιος υπολογίζει την κοινωνία, το τί θα πει ο κόσμος, πώς θα τον κρίνουν.΄Εφτιαξε με άλλα λόγια ο ίδιος ένα κλουβί και μπήκε μέσα.
Ακόμα χειρότερη είναι η κατάθλιψη που κι αυτή είναι αρρώστια με αιτία τον ατομικισμό. ΄Οταν κέντρο του κόσμου θεωρείς τον εαυτό σου, ως αφιλοσόφητος, αστόχαστος, φιλοτομαριστής. ΄Οταν πιστεύεις πως όλοι και όλα οφείλουν να περιστρέφονται γύρω σου. Κι αφού αυτό δε γίνεται, αν υπάρξει πίεση, αντίδραση, πέφτεις στη μαύρη θλίψη στα “μαύρα πανιά”.
Ο σκοπός της ζωής δεν είναι να είμαστε εμείς καλά και τα παιδιά μας και οι άλλοι ας κόψουν το σβέρκο τους. Ο άνθρωπος είναι “κοινωνικόν όν και συζήν πεφυκώς”, λέει ο Αριστοτέλης. Δίπλα σου υπάρχουν χίλιοι λόγοι που σε καλούν να στρατευτείς σε αγώνα. Αν προτιμάς την πάρτη σου , η μοναξιά και η κατάθλιψη θα είναι η πληρωμή σου.
Για ρώτησε έναν ακτιβιστή, έναν άνθρωπο που βάζεις στόχους, έχει ιδανικά και αξίες, πέρα από τον μικρόκοσμό του. Νιώθει ποτέ μοναξιά ,ανία και κατάθλιψη; Δεν έχει χρόνο για τέτοια.
Ο Φυσικός άνθρωπος (Homo-Naturalis) στη Νέα εποχή θα επιδιώκει τη μοναχικότητα. Θα ζει “μόνος” του μέσα στην κοινότητα.΄Οχι δυο-δυο , τρεις-τρεις, όπως κάνουν σήμερα οι άνθρωποι, επειδή αυτό ορίζει το κοινωνικό στάτους. Και δε θα νιώθει μοναξιά, αφού θα ζει με όλους. Η επικοινωνία θα είναι απεριόριστη και όχι ιδωτική και αποκλειστική. Ούτε επιβαλόμενη από κοινωνικές νόρμες, τυπικότητες και υποχρεώσεις.
Η μοναχικότητα είναι κατάκτηση, επιλογή. Και φυσική ανάγκη για στοχασμό και ξεκούραση. Η μοναξιά είναι αρρώστια .Και τέτοιοι ασθενείς ευθύνονται οι ίδιοι αποκλειστικά που νόσησαν, γιατί υποτάχτηκαν είτε στον ατομισμό τους είτε στις κοινωνικές αυθαίρετες και αφύσικες επιταγές.
2.Μέσα σε σκηνές, στο κρύο, κοιμούνται 2.000 πρόσφυγες και μετανάστες
![Το iefimerida στη Μόρια -Μέσα σε σκηνές, στο κρύο, κοιμούνται 2.000 πρόσφυγες και μετανάστες [εικόνες]](http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/styles/708x320/public/moria.23.1.708.jpg?itok=Bk9Oq_SG)
Nα γιατί τους σιχαίνομαι. Γιατί τους εντάσσω στους υπάνθρωπους. Γιατί δε σέβομαι ούτε στο ελάχιστο τις απόψεις ή τις ευαισθησίες τους για τα πατριωτικά. Μιλάμα για το συρφετό του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη.
Την ερχόμενη Κυριακή οι περισσσότεροι από δαύτους θα βάλουν πάλι τα καλά τους κι αντί στο πεζοδρόμιο,τούτη τη φορά έμπλεοι εθνικής οίησης και ικανοποίησης, θα πάνε στην εκκλησία. Πιθανότατα θα τους λειτουργήσει κάποιος πάπαρδος που ομνύει κι αυτός στο όνομα της Μακεδονίας .Και ο…εκπρόσωπος του θεού , θα διαβάσει στο “ιερό ευαγγέλιο” την ώρα που ο Ελληνάρας θα στέκεται προσοχή και θα εκστασιάζεται και θρησκευτικά, πέρα από εθνικιστικά.
«Ξένος ήμην και ου συνηγάγετέ με, γυμνός και ου περιεβάλετέ με, ασθενής και εν φυλακή και ουκ επεσκέψασθέ με». Ας μην αναρωτηθεί κανείς μωρός σήμερα: «Κύριε, πότε σε είδομεν πεινώντα ή διψώντα ή ξένον ή γυμνόν ή ασθενή ή εν φυλακή και ου διηκονήσαμέν σοι;». Η απάντηση θα είναι πάντα η ίδια, τρομερή και ισχύουσα: «Εφ όσον ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, ουδέ εμοί εποιήσατε. Και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον» (Ματθ. 25:41-46)
Και φυσικά θα ακούει αυτά, αλλά ούτε καν θα πάει ο νους του στα παιδάκια και τους γονιούς τους πρόσφυγες που ξεπαγιάζουν στη Μόρια. Αντίθετα, αυτοί είναι εχθροί του. Ας έμεναν στον τόπο τους. Ξένοι και…αντίχριστοι. είναι. Καμιά ενοχή, κανένα “κρίμα στο λαιμό” του.
Το πολύ πολύ, μια και .η περικοπή του σημερινού ευαγγελίου ήταν ιδιαίτερα σκληρή, θα την ψιλιαστεί την απειλή και θα ρίξει στο παγκάρι στη σχόλαση από φόβο και υπολογισμό “Υπέρ της αποπεράτωσης της ανακαίνισης του Ιερού Ναού” κανένα 5ευρο επιπλέον. Σύνολο ,με τα κεριά που άναψε στο έμπα του στην εκκλησιά, 10 ολόκληρα ευρώπουλα.
΄Ολα τα έχει κανονίσει ο παλιάνθρωπος στη συνείδησή του. Με ένα 10ευρω στο κουτί της εκκλησιάς και μια συμμετοχή στο συλλαλητήριο για το Σκοπιανό, ξενοιάζει. Και είναι…κύριος, νοικοκύρης και φυσικά ΄Ελληνας και Χριστιανός ορθόδοξος. Σιχτίρ!
Να, γιατί λέμε πως δεν είναι άνθρωποι. Εχουν παραμείνει στο στάδιο του ανθρωπίδη. Πώς το έλεγε ο Μενέλαος Λουντέμης; “΄Εκανε αιώνες ο άνθρωπος να περπατήσει από τα τέσσερα στα δύο. Δε θα τον γυρίσω εγώ τώρα πίσω στα τέσσερα”. Ανθρωπίδες σήμερα σαν τους παραπάνω, ακόμα περπατούν στα τέσσερα. Και ας έχουν την ψευδαίσθηση πως βαδίζουν όρθια.
3. ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΜΑΚΡΟΝ
Βαρουφάκης: Παραμύθι ότι έχει σωθεί η Ελλάδα -Από το κακό στο χειρότερο
Δεν είνα απλά ανισόρροπος, ψωνισμένος και ανεπαρκής ως επιστήμονας, όπως έχουν δείξει οι …κασσανδρισμοί και οι χειρισμοί του μέχρι τώρα. Είναι επίσης χαιρέκακος και κακεντρεχής. Βεβαίως να μην ξεχνάμε πως είναι και …Μπαρουφάκης.΄Ονομα και πράμα,δηλαδή.
4. Θυμόσοφες … Νοστιμιές
Καταπληκτική η ατάκα της σικάτης, παρά την ηλικία της, γιαγιάς σήμερα πρωί στο μπακάλικο, που πήγα να ψωνίσω. Την ήξερα, λέγαμε κουβέντες διάφορες, όταν ανταμώναμε. Μου έκανε εντύπωση μια μέρα που αγόρασα μπακαλιάρο παστό. Με συμβούλεψε να τον βάλω 2 μέρες στο νερό “σε σουρωτήρι, όμως. “Και μην τον κάνεις τηγανητό, είναι βλαβερό, παιδί μου. Τ΄αγγόνι μου είναι…συκολόγος (οικολόγος!) και μου τα λέει”.
Κοκορευόταν δίπλα της σήμερα η επικίνδυνα υπέρβαρη φιλενάδα της για τα φαγιά που μαγείρευε ατός της χρόνια, παραδοσικά ,όπως η μάνα της η Σμυρνιά “και έχουν τη νόστα της Ανατολής”.
“Και τα ξύγκια της αφεντιά σου” ,την έβαλε στη θέση της η ενημερωμένη από τον φυσιολάτρη εγγονό γερόντισα πως “δεν τσιγαρίζεις το κρεμύδι, δε βράζεις το φαϊ στην κατσαρόλα να βράζει με το λάδι. μήτε τηγανίζεις κεφτέδες στο καυτό λάδι γιατί γίνεται δηλητήριο” . Αμ, πώς!
Το μυστικό τελικά δεν είναι να κάνεις νόστιμο το φαϊ που μαγειρεύεται ανθυγιεινά, αλλά να έχει νοστιμιά εκείνο που γίνεται από αγνά υλικά και με τις σύγχρονες, υγιεινές συνταγές μαγειρικής. Αυτή είναι η μαγκιά. Λέμε εμείς τώρα.
5.ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΔΑΣΚΑΛΙΟΥ
Επιβλητικά αρχαιολογικά ευρήματα στην Κέρο -Πυραμίδες, εργαστήρια μετάλλου, αποχετευτικό σύστημα
Απρόσμενα αρχαιολογικά ευρήματα στην καρδιά του Αιγαίου. Oι νέες ανασκαφικές έρευνες στο απομακρυσμένο νησί της Κέρου εφεραν στην επιφάνεια πραγματικούς θησαυρούς.
Το νησί της Κέρου, που βρίσκεται στις Κυκλάδες νότια της Νάξου, ήταν γνωστό μέχρι πρόσφατα για τα μοναδικά τελετουργικά δρώμενα που λάμβαναν χώρα εκεί πριν 4.500 χρόνια, με κύριο χαρακτηριστικό την εναπόθεση σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων.
Ο προϊστορικός οικισμός του Δασκαλιού
Στο δυτικότερο ακρωτήρι της Κέρου (που πλέον αποτελεί ένα μικρό νησάκι λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας), ακριβώς δίπλα από το προϊστορικό ιερό, βρίσκεται ο προϊστορικός οικισμός του Δασκαλιού.
Εκεί, οι νέες ανασκαφές φέρνουν στο φως πλήθος επιβλητικών και πυκνά δομημένων κατασκευών, πολύ πιο εντυπωσιακών από ό, τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, αποδεικνύοντας πως πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές θέσεις στο Αιγαίο της πρώιμης Εποχής του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.).
Οπως αναφέρει η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το Δασκαλιό καλυπτόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου με μοναδικά μνημειακά οικοδομήματα, χτισμένα με πέτρα φερμένη από τη Νάξο, παρά την απόσταση των περίπου 10 χιλιομέτρων που χωρίζει τα δύο νησιά.
Ο καθηγητής Colin Renfrew του Πανεπιστημίου του Cambridge, συν-διευθυντής της ανασκαφής, υποστηρίζει ότι το ακρωτήρι με την στενή δίοδο που το ένωνε με την Κέρο απέκτησε κεντρικό ρόλο καθώς αποτελούσε το καλύτερο φυσικό λιμάνι του νησιού, έχοντας εξαιρετική θέα στο βόρειο, νότιο και το δυτικό Αιγαίο.
Ο καθηγητής Colin Renfrew στην κορφή του Δασκαλιού
Το Δασκαλιό έχει φυσικό πυραμιδοειδές σχήμα που οι εξειδικευμένοι τεχνίτες της εποχής ανέδειξαν ακόμα περισσότερο κατασκευάζοντας επάλληλες σειρές από ογκώδεις αναλημματικούς τοίχους, κάνοντάς το να μοιάζει με βαθμιδωτή πυραμίδα. Στις επίπεδες αναβαθμίδες που σχηματίζονταν ανάμεσα στους τοίχους, οι κτίστες χρησιμοποίησαν τη ναξιώτικη πέτρα για να δημιουργήσουν εντυπωσιακές, λαμπρές κατασκευές.
Mέλη της ανασκαφικής ομάδας εν ώρα εργασίας
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, την Εφορεία Κυκλάδων και το Ινστιτούτο Κύπρου, υπολογίζει ότι εισήχθησαν περισσότεροι από 1.000 τόνοι πέτρας. Το νησί ήταν χτισμένο από άκρη σε άκρη, δίνοντας την εντύπωση ενός ενιαίου μεγαλειώδους μνημείου που αναδύεται από τη θάλασσα. Το οικιστικό αυτό συγκρότημα είναι έως σήμερα το μεγαλύτερο γνωστό στις Κυκλάδες την εποχή εκείνη.
Σκάβοντας μια εντυπωσιακή κλίμακα που ήρθε στο φως στα κατώτερα αναλήμματα, οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν την προηγμένη τεχνογνωσία και κατασκευαστική δεινότητα αυτού του πολιτισμού, 1.000 ολόκληρα χρόνια πριν από τα φημισμένα ανάκτορα των Μυκηναίων.
Κάτω από τα σκαλιά και ανάμεσα στους τοίχους ανακάλυψαν ένα εξελιγμένο σύστημα αποστραγγιστικών αγωγών, που υποδηλώνει μια πολυλειτουργική αρχιτεκτονική, προσεκτικά σχεδιασμένη εκ των προτέρων. Οι αναλύσεις που γίνονται σε υλικό από το εσωτερικό των αγωγών θα δείξουν εάν αυτοί ήταν αποχετευτικοί ή εξυπηρετούσαν τη μεταφορά καθαρού νερού.
Μικροσκοπικό μαρμάρινο ειδώλιο
Πώς εξηγείται ένα τόσο σύνθετο κατασκευαστικό πρόγραμμα στη συγκεκριμένη θέση; Τα τελετουργικά δρώμενα που πραγματοποιούνταν στο γειτονικό ιερό μαρτυρούν πως ήδη η θέση είχε ιδιαίτερη σημασία για τους Κυκλαδίτες. Μια άλλη πτυχή της ανάπτυξης του Δασκαλιού εντοπίζεται στη χρήση νέων γεωργικών πρακτικών, για την καλλιέργεια της ελιάς και του σταφυλιού.
Πίθοι εγκιβωτισμένοι στο δάπεδο για αποθήκευση λαδιού ή σιτηρών
Το χώμα της ανασκαφής εξετάζεται εξονυχιστικά καθώς μικροσκοπικά στοιχεία, όπως καμένοι σπόροι, φυτόλιθοι (ανόργανα φυτικά κατάλοιπα με σύσταση πυριτίου), καμένο ξύλο, οστά ζώων και ψαριών, δίνουν πλούσιες πληροφορίες.
H ανάλυση λιπιδίων και αμύλου σε κεραμικά αγγεία και λίθινα εργαλεία δίνει επίσης στοιχεία για την παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων. Τα απανθρακωμένα φυτικά κατάλοιπα προέρχονται κυρίως από όσπρια και καρπούς, όπως το σταφύλι, οι ελιές, τα σύκα και τα αμύγδαλα, αλλά και δημητριακά, όπως το δίκοκκο σιτάρι και το κριθάρι. Από τα στοιχεία αυτά επισημαίνεται ότι η Κέρος δεν ήταν αυτοσυντηρούμενη, δηλαδή μεγάλο μέρος των τροφίμων εισαγόταν από αλλού και βάσει αυτών των νέων στοιχείων, πρέπει να αναθεωρηθούν οι γνώσεις μας για τα δίκτυα ανταλλαγών της εποχής του Χαλκού, προκειμένου να συμπεριλάβουμε σ’ αυτά και την ανταλλαγή τροφίμων.
Οι κάτοικοι του Δασκαλιού ήταν έμπειροι μεταλλουργοί
Η μεταλλουργία, η πιο σημαντική τεχνολογία της 3ης χιλιετίας π.Χ., έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο. Οι κάτοικοι του Δασκαλιού ήταν έμπειροι μεταλλουργοί, όπως δείχνουν σαφείς ενδείξεις που εντοπίζονται παντού στη θέση. Κοιτάσματα χαλκού δεν υπάρχουν στην Κέρο, οπότε είναι βέβαιο πως όλες οι πρώτες ύλες εισάγονταν από αλλού (από άλλα νησιά του Αιγαίου όπως η Σέριφος ή η Κύθνος, ή από την ηπειρωτική Ελλάδα).
Η εκκαμίνευση μετάλλου από τα εισηγμένα μεταλλεύματα γινόταν βόρεια ακριβώς του ιερού, εκεί όπου οι άνεμοι ήταν ισχυρότεροι, ώστε να μπορούν να επιτευχθούν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που απαιτούνται για τη διαδικασία αυτή. Δραστηριότητες όπως η τήξη των μετάλλων και η χύτευση αντικειμένων ήταν πολύ συνηθισμένες μέσα στα κτίρια του Δασκαλιού.
Οι νέες ανασκαφές έφεραν στο φως δύο εργαστήρια μεταλλοτεχνίας, με χαρακτηριστικά κατάλοιπα κατεργασίας καθώς και συναφή αντικείμενα. Σε ένα από αυτά τα δωμάτια βρέθηκαν ένας μολύβδινος πέλεκυς, μια μήτρα για την κατασκευή χάλκινων μαχαιριών, καθώς και δεκάδες κεραμικά θραύσματα καλυμμένα με υπολείμματα χαλκού (όπως tuyères, τα κεραμικά άκρα φυσερών που χρησιμοποιούνται για να διοχετεύουν αέρα στη φωτιά και να αυξάνεται η θερμοκρασία).
Σε ένα άλλο δωμάτιο, που εντοπίστηκε στο τέλος της φετινής ανασκαφικής περιόδου, βρέθηκε το ανώτερο τμήμα ενός άθικτου πήλινου φούρνου, ο οποίος υποδηλώνει έναν ακόμα χώρο μεταλλουργικής δραστηριότητας που θα ανασκαφεί πλήρως την επόμενη χρονιά.
Ο Δρ. Michael Boyd από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, συν-διευθυντής της ανασκαφής, επισημαίνει ότι σε μια εποχή όπου η τεχνογνωσία και η πρόσβαση σε πρώτες ύλες ήταν περιορισμένες, φαίνεται πως το Δασκαλιό αποτελούσε κέντρο μεταλλουργικής εξειδίκευσης.
Και συμπληρώνει ότι ουσιαστικά, παρατηρούνται οι αρχές της αστικοποίησης:
α) συγκεντρωτισμός, δηλαδή η συμμετοχή απομακρυσμένων κοινοτήτων σε δίκτυα με έδρα αυτή τη θέση,
β) εντατικοποίηση της βιοτεχνίας και της γεωργικής παραγωγής,
γ) επιβλητικότητα στην αρχιτεκτονική, και
δ) σταδιακή υπαγωγή των τελετουργικών πτυχών του ιερού στο ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας της θέσης. Όλα αυτά μαρτυρούν διεργασίες κοινωνικών αλλαγών, από την παλαιότερη περίοδο όπου οι δραστηριότητες επικεντρώνονταν σε τελετουργικές πρακτικές στην Κέρο μέχρι την αυξανόμενη ισχύ του Δασκαλιού στα επόμενα χρόνια.
Οστέινο σφραγιστικό δαχτυλίδι
Στην ανασκαφή της Κέρου εφαρμόζονται πρωτοποριακές για την αιγαιακή αρχαιολογία μέθοδοι καταγραφής.
Όλα τα δεδομένα καταγράφονται ψηφιακά, μέσω μιας νέας εφαρμογής για τεχνολογία iOS που ονομάζεται iDig. Για πρώτη φορά, ανασκαφικά δεδομένα και αποτελέσματα εργαστηριακής μελέτης καταγράφονται ταυτόχρονα στο ίδιο σύστημα, έτσι ώστε κάθε μέλος της ανασκαφικής ομάδας να έχει άμεση πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.
Τρισδιάστατα μοντέλα των ανασκαφικών τομών δημιουργούνται σε όλα τα στάδια της έρευνας με τη χρήση φωτογραμμετρίας, ενώ στο πέρας της ανασκαφικής περιόδου ο χώρος αποτυπώνεται λεπτομερώς με σαρωτή λέιζερ από την εξειδικευμένη ομάδα του Ινστιτούτου Κύπρου.
Κατά τη διάρκεια της φετινής ανασκαφικής περιόδου, το Ινστιτούτο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο του Cambridge συνδιοργάνωσαν για δεύτερη φορά ένα υψηλών προδιαγραφών εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης στο πεδίο. Φοιτητές από την Ελλάδα, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχαν στην ανασκαφή, αποκομίζοντας πολύτιμη εμπειρία σε σύγχρονες ανασκαφικές μεθόδους και καινοτόμες επιστημονικές τεχνικές. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προάγει τις αρχές της αρχαιολογικής επιστήμης, χάρη στον συνδυασμό διδασκαλίας και έρευνας κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής διαδικασίας.
Οι ανασκαφές Κέρου αποτελούν ερευνητικό πρόγραμμα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και διεξάγονται κατόπιν άδειας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το πρόγραμμα διευθύνεται από τους Καθ. Colin Renfrew και Δρ. Michael Boyd (McDonald Institute for Archaeological Research, Πανεπιστήμιο του Cambridge). Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με την οικονομική υποστήριξη των: Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας (INSTAP), Ινστιτούτο Κύπρου (the Cyprus Institute), the McDonald Institute for Archaeological Research, the British Academy, the Society of Antiquaries of London, the Gerda Henkel Stiftung, National Geographic Society, Cosmote, Blue Star Lines, EZ-dot και ιδιωτικών χορηγιών.\