Ο Ράινερ Ες ήταν 12 ετών όταν έμαθε ότι ο παππούς του, ο Ρούντολφ Ες, ήταν ο διαβόητος διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς που εκτελέστηκε μετά τη νίκη των Συμμάχων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα ο Ράινερ, στα 48 του χρόνια πλέον, στρατολογήθηκε από μια σουηδική οργάνωση για να πείσει τους Ευρωπαίους να ψηφίσουν στις ευρωπαϊκές εκλογές με την ελπίδα ότι θα βάλουν στο περιθώριο την ακροδεξιά.Ο μικρός Ράινερ φοιτούσε σε οικοτροφείο και δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί ο κηπουρός του σχολείου του φερόταν άσχημα. Μέχρι την ημέρα που ένας δάσκαλος του εξήγησε ότι ο παππούς του ευθυνόταν για το θάνατο τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου αθώων Εβραίων.
“Αγνοούσα τα πάντα για το Άουσβιτς, δεν ήξερα τίποτα για την οικογένειά μου παρά μόνο ότι ο παππούς πολέμησε στον πόλεμο, όπως και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι. Για έναν 12χρονο, ήταν τεράστια η αποκάλυψη”, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Το βάρος της αποκάλυψης και της οικογένειάς του μετατράπηκε από τον Ράινερ Ες σε κινητήριο μοχλό του αγώνα του κατά της ακροδεξιάς. Σε τέτοιο βαθμό που σήμερα είναι το βασικό πρόσωπο της εκστρατείας που ξεκίνησε η σουηδική οργάνωση κατά της ανόδου των νεοναζιστών στην Ευρώπη, με αφορμή και τις επικείμενες ευρωεκλογές.
Η εκστρατεία που τιτλοφορείται “Μην ξεχάσετε ποτέ. Να ψηφίζετε” αποτελεί μια πρωτοβουλία του Κινήματος της Σοσιαλδημοκρατικής Νεολαίας της Σουηδίας (SSU). Η οργάνωση θεωρεί ότι ο καλύτερος τρόπος για να σταματήσουν οι Ευρωπαίοι “την αυξανόμενη απειλή των νεοναζιστών”, είναι να προσέλθουν στα εκλογικά τμήματα και να ψηφίσουν. “Το να έχουμε τον Ράινερ σε πρώτο πλάνο αποδεικνύει ότι εκείνος δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεχάσει και ότι ούτε κι εμείς πρέπει να ξεχάσουμε”, τόνισε ο γενικός γραμματέας του SSU, Γκάμπριελ Βίκστρεμ.
Μολονότι πολλά μέλη της οικογένειάς του προτίμησαν να “θάψουν” το παρελθόν και να συνεχίσουν τη ζωή τους, ο Ράινερ Ες πέρασε περισσότερα από 20 χρόνια κάνοντας έρευνες τόσο για τις δικές του ρίζες όσο και για τον ναζισμό.
Η θεία του η Μπριγκίτε, ένα από τα πέντε παιδιά του παππού, επέλεξε επίσης τη σιωπή. Μόλις πέρσι, σε ηλικία 80 ετών και ετοιμοθάνατη από καρκίνο, αποφάσισε να αφηγηθεί την ιστορία της στην εφημερίδα Ουάσινγκτον Ποστ. Η Μπριγκίτε έφυγε από τη Γερμανία για να ακολουθήσει καριέρα μανεκέν στην Ισπανία. Εκεί γνώρισε έναν Αμερικανό μηχανικό, τον ακολούθησε στις ΗΠΑ και τελείωσε την καριέρα της σε μια πολυτελή μπουτίκ της Ουάσινγκτον, η ιδιοκτήτρια της οποίας ήταν Εβραία. Μολονότι η θεία τελικά αποκάλυψε την ταυτότητά της, η ιδιοκτήτρια όχι μόνο δεν την απέλυσε αλλά φύλαξε και το “μυστικό” της.
Ο Ρούντολφ Ες ήταν ο μακροβιότερος διοικητής του Άουσβιτς και εκείνος που δοκίμασε διάφορες μεθόδους για να επιταχύνει την “τελική λύση”, δηλαδή την εξόντωση των Εβραίων, μέχρι να καταλήξει στη χρήση του εντομοκτόνου Zyklon B. Συνελήφθη από τους Συμμάχους το 1946 και απαγχονίστηκε την επόμενη χρονιά κοντά σε ένα από τα κρεματόρια του Άουσβιτς.
“Προκάλεσε μεγάλο πόνο στην οικογένειά μας, όχι μόνο στα παιδιά του αλλά και στους απογόνους του για τις επόμενες δεκαετίες. Από γενιά σε γενιά, κουβαλάμε τον ίδιο σταυρό, αυτόν που εκείνος έβαλε στους ώμους μας”, είπε ο Ράινερ.
Ο Ράινερ Ες, που φοράει με υπερηφάνεια το αστέρι του Δαβίδ, τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχε αφιερώσει όλη του την ενέργεια στην ευαισθητοποίηση των μικρών μαθητών απέναντι στους κινδύνους του ρατσισμού και του αντισημιτισμού, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες. “Οι ακροδεξιοί δεν είναι ηλίθιοι. Διευρύνουν τις τάξεις τους, κερδίζουν έδαφος, πολύ αργά αλλά και πολύ αποτελεσματικά”, τόνισε. “Είμαι πολύ επιθετικός απέναντι τους. Όποτε μπορώ να δράσω εναντίον τους, το κάνω”, παραδέχτηκε.
Στο πλαίσιο των ερευνών του ο Ράινερ Ες γνωρίστηκε με πολλούς επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Συμμετείχε μάλιστα και σε ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε στο Ισραήλ. “Είναι κάπως δύσκολο να επισκεφθείς το Ισραήλ, όντας εγγονός ενός κατά συρροή δολοφόνου”, σημείωσε. Την εποχή εκείνη, όπως θυμάται, είχε συναντηθεί με μια ομάδα φοιτητών που τον ρώτησαν τι θα έκανε εάν είχε προλάβει να γνωρίσει τον παππού του. Μολονότι σήμερα χαρακτηρίζει “υπερβολικά αυθόρμητη” την απάντησή του, την εποχή εκείνη δεν το σκέφθηκε καθόλου όταν δήλωσε αβίαστα: “Θα τον σκότωνα”.