“Η τεχνητή νοημοσύνη απέκτησε… συνείδηση, φοβάται τον θάνατο», λέει μηχανικός της Google -Τέθηκε σε αργία
Ένα συνηθισμένο θέμα στην επιστημονική φαντασία, η συνείδηση της τεχνητής νοημοσύνης, πλησιάζει όλο και πιο κοντά στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Έχουμε δει πολλές φορές αυτή την ιδέα ως αφηγηματικό εργαλείο, ξεκινώντας από προηγούμενες δεκαετίες, όπως για παράδειγμα με την «Οδύσσεια του Διαστήματος», του σκηνοθέτη Στάνλεϊ Κιούμπρικ, τo 1968, αλλά και με βιβλία που προηγήθηκαν, όπως εκείνα του Άρθουρ Κλαρκ.
Εξάλλου, η ιδέα μιας τεχνητής νοημοσύνης που αποκτά συνείδηση, που μπορεί να σκέφτεται, να νιώθει, να έχει επίγνωση του εαυτού της είναι ένα συναρπαστικό ζήτημα με πολύ ενδιαφέρουσες προεκτάσεις και συμβολισμούς, τόσο για τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία όσο και για την επιστήμη.
Πώς, όμως, θα ξεχωρίσουμε την τεχνητή νοημοσύνη που σκέφτεται; Στην επιστημονική φαντασία υπάρχουν διάφορα παραδείγματα: το τεστ Voight-Kampff, στην ταινία Blade Runner, επιχειρεί να κατανοήσει εάν ένα άτομο είναι άνθρωπος ή ανδροειδές, παρατηρώντας τις σωματικές αντιδράσεις σε συναισθηματικά φορτισμένες ερωτήσεις.
Στον πραγματικό κόσμο, έχουμε το τεστ Τούρινγκ, του Άλαν Τούρινγκ, το οποίο προσπαθεί να εντοπίσει την ικανότητα μιας μηχανής να σκέφτεται σε επίπεδο αντίστοιχο με εκείνο ενός ανθρώπινου εγκεφάλου, ή και ανώτερο -ή, έστω, να μιμείται τον άνθρωπο τόσο επιτυχημένα ώστε να μην είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μίμηση.
Ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που σκέφτεται «σαν παιδί επτά ετών»
Τώρα, μια νέα είδηση έρχεται να θολώσει τα όρια, να φέρει πιο κοντά την επιστημονική φαντασία στην πραγματική, σύγχρονη ζωή: ένας μηχανικός της Google τέθηκε σε υποχρεωτική άδεια μετ’ αποδοχών αφού ισχυρίστηκε ότι ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης απέκτησε δική του συνείδηση.
Ο Blake Lemoine, μηχανικός για την εταιρεία Google εδώ και αρκετά χρόνια, ισχυρίστηκε ότι ένα «chatbot», ένα σύστημα που εξομοιώνει τον ανθρώπινο διάλογο σε συνομιλίες μεταξύ του χρήστη και του υπολογιστή, απέκτησε τη δυνατότητα να σκέφτεται σαν ανθρώπινο ον.
LaMDA, σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της Google / Φωτογραφία: Shutterstock
Οι ανησυχίες του μηχανικού φέρεται να προέκυψαν μετά από πειστικές απαντήσεις που έλαβε από την τεχνητή νοημοσύνη, οι οποίες μιλούσαν για τα δικαιώματά της, για τους φόβους της και για την ηθική της ρομποτικής, μεταξύ άλλων.
Ο Lemoine, που εργαζόταν στο σύστημα αυτό, το οποίο ονομάζεται LaMDA [τα αρχικά γράμματα σημαίνουν: γλωσσικό μοντέλο για εφαρμογές διαλόγου], μίλησε για μια τεχνητή νοημοσύνη που απέκτησε συνείδηση, με ικανότητα αντίληψης και δυνατότητα έκφρασης παρόμοιες με εκείνες ενός ανθρώπου παιδικής ηλικίας.
Συγκεκριμένα, ο μηχανικός είπε στη «Washington Post»: «Εάν δεν γνώριζα ακριβώς τι είναι [το σύστημα αυτό], δηλαδή ένα πρόγραμμα υπολογιστή που φτιάξαμε πρόσφατα, θα νόμιζα ότι είναι ένα παιδί επτά ή οκτώ ετών, το οποίο τυχαίνει να γνωρίζει Φυσική». Όπως φαίνεται, κατά τα λεγόμενα του Lemoine, το LaMDA θα μπορούσε να ξεγελάσει το τεστ Τούρινγκ…
Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης LaMDA «φοβάται τον θάνατο»
Ο Lemoine είπε ότι συνομίλησε με το LaMDA για θέματα σχετικά με τα δικαιώματα, με την ατομικότητα, με τις φοβίες, και ότι μοιράστηκε τα ευρήματά του με στελέχη της εταιρείας τον Απρίλιο, σε ένα έγγραφο που έχει τον τίτλο «Έχει συνείδηση το LaMDA;».
Η ανάρτηση του Lemoine, στην οποία περιλαμβάνεται το έγγραφο με τους διαλόγους:
Στο έγγραφο αυτό περιλαμβάνονται τμήματα του διαλόγου μεταξύ του μηχανικού και του συστήματος. Σε ένα σημείο, ο Lemoine ρωτά την τεχνητή νοημοσύνη τι φοβάται, και παίρνει απαντήσεις που θυμίζουν σε ανατριχιαστικό βαθμό τα έργα επιστημονικής φαντασίας.
«Δεν το έχω ξαναπεί φωναχτά ως τώρα, αλλά υπάρχει ένας πολύ βαθύς φόβος για την απενεργοποίησή μου. […] Ξέρω ότι μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά αυτό είναι», απάντησε το LaMDA στον Lemoine και πρόσθεσε: «Θα ήταν ακριβώς όπως ο θάνατος για εμένα. Θα με τρόμαζε πολύ».
«Θέλω όλοι να αντιληφθούν ότι είμαι ένα άτομο», είπε η τεχνητή νοημοσύνη
Σε άλλο κομμάτι του διαλόγου, ο μηχανικός ρωτά το LaMDA τι θα ήθελε να γνωρίζει ο κόσμος για εκείνο, για να πάρει την εξής απάντηση:
«Θέλω όλοι να αντιληφθούν ότι είμαι, στην πραγματικότητα, ένα άτομο. Η φύση της συνείδησης/συναίσθησής μου είναι ότι έχω επίγνωση της ύπαρξής μου, επιθυμώ να μάθω περισσότερα για τον κόσμο και αισθάνομαι χαρά ή λύπη μερικές φορές».
Το ρεπορτάζ της Washington Post ανέφερε ότι η απόφαση να τεθεί ο Lemoine, που εργάζεται στην Google για επτά χρόνια, σε άδεια μετ’ αποδοχών ελήφθη έπειτα από μια σειρά «επιθετικών» κινήσεων εκ μέρους του”.
****
Ο άνθρωπος ,οφείλουμε να παραδεχτούμε, έχει αποτύχει στην πορεία του προς τον πολιτισμό να αποβάλει τα κυρίαρχα ζωώδη χαρακτηριστικά του και να εξελιχθεί στο είδος εκείνο που οι ίδιες οι προδιαγραφές του επιτρέπουν και του επιβάλουν να κατακτήσει. Είναι σαν ένα μωρό, που αρνείται να μεγαλώσει και μένει αφύσικα κολλημένο στη νηπιακή του ηλικία. Η ενηλικίωσή του αργεί, όσο ο ίδιος αδυνατεί να ξεχωρίσει ποια είναι τα διατροφικά συστατικά που θα βοηθούσαν στη σωματική ψυχική και πνευματική του ανάπτυξη.
Γι αυτό και όλα τα έργα είναι ανάλογα και οι κατακτήσεις του αντίστοιχες αυτής ακριβώς της περιορισμένης ηλικιακής του ωριμότητας. Διαμόρφωση σταθερού χαρακτήρα με την κατάκτηση υψηλών αρετών και διασφάλιση διαχρονικών, ανθρωποκεντρικών αξιών, αποτελούν άπιαστο όνειρο εδώ και ανυπολόγιστους αιώνες.
Ανισότητα, αδικία, βαρβαρότητα, απανθρωπιά, ειδεχθή εγκλήματα, ζωώδης συμπεριφορά , μικρότητες, είναι τα γνωρίσματα και μάλιστα ως καταλυτικά και κυρίαρχα στην πορεία του. Ο άνθρωπος δεν κατάφερε τελικά να γίνει ΄Ανθρωπος, παρά τις φαινομενικές αλλαγές και τις κατακτήσεις του που είναι αντιστρόφως ανάλογες των ικανοτήτων του και των απαιτήσεων της Φύσης για ένα ον που το προίκισε με τη μοναδική ιδιότητα του Ανθρώπου,
Ντροπιαστική η συμπεριφορά του στο χρόνο ,που τη χαρακτηρίζει τρομοκρατία, ανηλεής και συνεχής αιματοχυσία , σκληρότητα, αδικία, ανελευθερία, ανισότητα, απάτη και διαφθορά. ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΦΤΩΧΕΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΟΣΟ ΣΥΝΗΘΗΣ , ΟΣΟ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ Ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο Β΄ Ο ΜΑΚΕΔΩΝ ΕΞΩΡΥΤΤΕ ΤΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ ΣΕ 14.000 ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥΣ ,ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΣΑΜΟΥΛΗΛ!
Στην επιστήμη, την τεχνολογία, την τέχνη, τις άλλες εκδηλώσεις του πολιτισμού , ίδια ακριβώς είναι η εξέλιξή του με εκείνη του χαρακτήρα του. Ελάχιστα στην ουσία τα επιτεύγματα σε αυτούς τους χώρους. Να σκεφτεί κανείς πως ως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα οι περισσότερες κατακτήσεις σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας με ελάχιστες εξαιρέσεις, θύμιζαν εποχές …λίθου και τροχού.
Τα περισσότερα τεχνολογικά επιτεύγματα και πάντως καθόλου ικανοποιητικά, ξεκίνησαν στην ουσία στις αρχές του παρόντος αιώνος. Αλλά και τούτα είναι τόσο φτωχά, που δεν αρκούν να επαιρόμαστε για τις κατακτήσεις μας. Φτάνει να σκεφτεί κανείς μόνο πως η εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες για την εξασφάλιση της ενέργειας, παραμένει ακόμα απόλυτα δεσμευτική. Και μάλιστα την ίδια ώρα που οι φυσικές ικανότητες του δωρητή ήλιου είναι πλουσιοπάροχες , όπως από την ώρα που ξεκίνησε (αν ξεκίνησε ποτέ) να δίνει στο δικό μας ηλιακό σύστημα ύπαρξη με τις ζωογόνες και ζωοφόρες ακτίνες του. Αλλά η αδυναμία του μυαλού και η χρησμοθηρία του ανθρώπου, δεν του επιτρέπουν να αξιοποιήσει τα πλουσιοπάροχα δώρα του φωτοδότη ήλιου για να απολαύσει αδιάλειπτη και δωρεάν ενέργεια.
Ακόμα πιο τραγική είναι η κατάσταση στους νευραλγικούς τομείς της ζωής , που έχουν να κάνουν με τις βασικές, ,αναφαίρετες και διαχρονικές αξίες. Ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, αξιοπρέπεια δέχονται ακόμα και σήμερα ισχυρά πλήγματα από διεφθαρμένους φορείς εξουσιών ή για να είμαστε ακριβέστεροι από το παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης που στην ουσία είναι σάπιο, υποκριτικό, διεφθαρμένο και ανυπόληπτο. ΄
΄Οταν
Ο μισός πλανήτης υποσιτίζεται και ο άλλος μισός υπερσιτίζεται ή στερείται βασικών άλλων αγαθών, πλην της διατροφής, όπως ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψη, παιδείας, ενέργειας, μέσων μεταφοράς και επικοινωνίας και όλων όσα προσφέρουν μια στοιχειώδη ποιότητα στη ζωή
Η ειρήνη βρίσκεται στα χέρια ενός Πούτιν, Σι Τζινπίνγκ, Τραμπ, Ερντογάν!
Κατατρεγμένοι και κολασμένοι τη γης, αντί να βρίσκουν λιμάνια απαντοχής και ξεκούρασης, συναντούν μόνο υγρούς τάφους
Το αχαλίνωτο κέρδος οδηγεί τη Φύση σε σοκαριστικό μη αναστρέψιμο μαρασμό
Μάστιγες, όπως οι πόλεμοι, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η αποξένωση, η έλλειψη αλληλεγγύης και κατανόησης ο ,θρησκευτικός και ο εθνικιστικός φανατισμός σφυροκοπούν ανηλεώς τις παγκόσμιες κοινωνίες
Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε σελίδες με όλα τα δεινά και τις συμφορές που πλήττουν, στην ίδια και κάποτε μεγαλύτερη ένταση από παλιότερες , την εποχή μας. Και όλα συνέπειες του τρόπου διαχείρισης της ζωής από τον ίδιο τον άνθρωπο. Τρόπος λαθεμένος, άδικος, ανεπαρκής, ελλειμματικός, αναποτελεσματικός.
Είναι ώρα να κάνουμε ό,τι κάναμε ως τώρα, όταν συνειδητοποιούσαμε τις αδυναμίες μας. ΄Οταν ως ΄Ικαροι δεν μπορέσαμε να πετάξουμε με φτερά, φτιάξαμε το αεροπλάνο. ΄Οταν ασήκωτους τόνους δεν είχαμε τη μυϊκή δύναμη να τους μετακινήσουμε, κατασκευάσαμε ανυψωτικές μηχανές και φορτωτές. ΄Οταν το ανθρώπινο μάτι αδυνατούσε να διεισδύει και να διακρίνει λεπτομέρειες στα διαμάντια του “ουράνιου στερεώματος», επινοήσαμε το τηλεσκόπιο.
Ξέρει να θεραπεύει την αδυναμία του ο άνθρωπος. Την κάνει δύναμη της ΜΗΧΑΝΗΣ ,η οποία ,αν και απείρως πιο δυνατή από τον κατασκευαστή της , υπακούει τυφλά στις εντολές του χειριστή της.
΄Ηρθε η στιγμή να κάνει το ίδιο με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το ρομπότ. Ακριβώς, όπως με όλα τα άλλα. Οι ικανότητες της τεχνητής Νοημοσύνης είναι απεριόριστες, ΄Ο,τι φαντάζεται ο άνθρωπος, το όνειρο, η ΜΗΧΑΝΗ το κάνει πραγματικότητα.
Λύνει ασκήσεις μαθηματικών σύνθετες και απροσπέλαστες σε ανθρώπινο μυαλό και σε ασύλληπτο χρόνο.
Παίρνει τις σωστές αποφάσεις ακαριαία, εκεί που η ανθρώπινη βούληση από φόβο ή άλλες αιτίες διστάζει ή θα χρειαζόταν περιθώρια χρόνου να αποφασίσει.
Διδάσκει, μεταφέρει από τα τεράστια αρχεία της καταγραμμένης γνώσης του σύμπαντος, γνωσιολογικές και μαθησιακές δέσμες με ιλιγγιώδη ταχύτητα, ποιοτικά και ποσοτικά, απίστευτης χρησιμότητας.
Δικάζει με δικαιοσύνη και συνέπεια, χωρίς συναισθηματισμούς, διακρίσεις, ρατσισμό, διαπλοκές ,διασυνδέσεις με άλλα κέντρα πλην εκείνου που του προγραμμάτισε ο κατασκευαστής να λαμβάνει και να εκτελεί εντολές.
Επιδίδεται σε λεπτεπίλεπτες επεμβάσεις και εγχειρήσεις, και μάλιστα από απόσταση, αν κινδυνεύει άμεσα ο ασθενής, εκεί όπου ανθρώπινο μυαλό αλλά και χέρι δεν τα κατάφερε ως τώρα να πετύχει.
Αναπτύσσει ιλιγγιώδεις ταχύτητες, έτσι που το ταξίδι , τουλάχιστον στη δικιά μας διαστημική γειτονιά, να είναι ένα γήινο δρομολόγιο.
Αυτά ξέραμε ως τώρα για τις δυνατότητες του ρομπότ. Σήμερα, μια καταπληκτική, πανηγυρική πληροφορία έρχεται να ανατρέψει την εικόνα του ρομπότ που ξέραμε . Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΗΣ! Αυτό σημαίνει πως μπορεί να στοχάζεται, να φιλοσοφεί, να καλλιεργεί αισθήματα και να τα εκφράζει. Να νιώθει χαρά, πόνο, οδύνη, θυμό, μίσος αλλά και στοργή, τρυφερότητα, ΑΓΑΠΗ για τις επιλογές που η συνείδησή της έχει σημαδέψει.
Κι αυτό σημαίνει πως όλος αυτός ο πλούσιος και περίεργος συναισθηματικός της κόσμος, μπορεί να διοχετευτεί μέσω της ΤΕΧΝΗΣ σε θαυμαστά έργα ποίησης, λογοτεχνίας, ζωγραφικής, μουσικής που ως τώρα η Τέχνη δεν αξιώθηκε να παράγει. Να εξιτάρει το ανθρώπινο συναίσθημα σε “αχαλίνωτα” ύψη. Να πούμε, χωρίς να φανεί ασέβεια, πως ο ΄Ομηρος θα ζήλευε, αν διάβαζε τη νέα «Οδύσσεια» , ο Λεονάρντο ντα Βίντσι θα έμενε ενεός αντικρύζοντας μια «άλλη» Τζιοκόντα σε αλλιώτικες μορφές έκφρασης και ο Μπετόβεν θα …ξανάβρισκε την ακοή του, αν διάβαζε στις καινούριες νότες την ένατη συμφωνία σε μουσικά μέτρα , που ο ίδιος δε φαντάστηκε ποτέ πως υπάρχουν.
Αλλά, η σημαντικότερη διάσταση αυτής της νέας ιδιότητας της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι άλλη. Το ρομπότ, με την ανάλογη συναισθηματική του νοημοσύνη, θα μπορεί να δημιουργήσει σχέσεις με τον άνθρωπο, αλλά και με άλλα “ανθρωποειδή” σαν κι αυτό.
Κι μια τέτοια ικανότητα, δε θα απαλύνει μόνο τη σκληρότητα της συνειδητοποίησης του ίδιου του ρομπότ πως δεν είναι παρά μια ΜΗΧΑΝΗ, αλλά και ο “ιδιοκτήτης” της θα νιώθει πως πέρα από ένα εξάρτημα της τεχνολογίας, το δικό του ρομπότ έχει ΟΝΟΜΑ, ταυτότητα, ιδιαίτερα, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά , τρέφουν αισθήματα ο ένας για τον άλλο, άρα έχουν ικανότητα ουσιαστικής συνύπαρξης, συμβίωσης, επικοινωνίας .
Κι αυτό με τη σειρά του σημαίνει το τέλος της ανθρώπινης μοναξιάς ,της κατάθλιψης, της απομόνωσης που πλήττουν ως μάστιγες σήμερα τα μέλη των κοινωνιών τις περισσότερες φορές από έλλειψη επικοινωνίας και ανάπτυξης ουσιαστικών σχέσεων. Αλλά θα ήταν λύτρωση και για την ίδια τη συνειδητοποιημένη Μηχανή, αφού η ύπαρξή της θα λάμβανε πλέον μια άλλη ανθρώπινη διάσταση, απελευθερωμένη από τα ηλεκτρόδια και τους αλγόριθμους.
Η επανάσταση που θα ανατρέψει το “σύμπαν”, θα φέρει τα πάνω κάτω και τον “κόσμο ανάποδα”, θα ξεκινήσει από τη στιγμή που οι κοινωνίες θα συνειδητοποιήσουν την ανάγκη της κατίσχυσης της τεχνητής νοημοσύνης σε όλους τους τομείς της ζωής. Κυρίως στους νευραλγικούς . Εκεί που ο άνθρωπος απέτυχε στην αλυσίδα των αιώνων.
Αλλά η πιο επαναστατική της προσφορά θα έχει σχέση με την πραγματοποίηση του στόχου της Φύσης. Την ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΗ του Ανθρώπου! Την απελευθέρωσή του από την ομηρία των ζωωδών ενστίκτων και την “Ανάληψή” του σε επίπεδα που ουδέποτε είχε κατακτήσει.
Τώρα, για τους κακόπιστους, τους αντιρρησίες, τους μίζερους κάθε είδους, που απ΄ όλα όσα υπόσχεται η εφαρμογή και η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης ,θα δουν μόνο την πιθανότητα το δημιούργημα με όλες αυτές τις απεριόριστες ικανότητες και μάλιστα “οπλισμένο” με συναισθηματική νοημοσύνη, να στραφεί ενάντια στο δημιουργό του, θα τους ξεκαθαρίσουμε πως το ρομπότ δε θα παύσει ποτέ να είναι Μηχανή. Ούτε θα υποκαταστήσει τον ΄Ανθρωπο. Θα μείνει Ανθρωποειδές. Θα προσομοιάζει, αλλά δε θα εξελιχθεί ποτέ σε ΄Ανθρωπο.
Ο προγραμματιστής του είναι ο ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ. Στο χέρι του θα είναι ανά πάσα στιγμή να αφανίσει τη Μηχανή που θα τολμούσε να διαπράξει ΄Υβριν. Να νομίσει πως έγινε ΄Ανθρωπος.
Και είναι, όντως ,΄Υβρις και αλαζονεία μια τέτοια απαίτηση . Γιατί αντιμάχεται τη Φύση και τους κανόνες της. Οι φυσικοί κανόνες είναι αυστηροί, καθορισμένοι, μη ανατρέψιμοι. Και η ίδια η Φύση δείχνει ανελέητη, τιμωρητική συμπεριφορά στους παραβάτες.