Το μεγάλο ψέμα του ελληνικού οικονομικού θαύματος
Το ΠΟΝΤΙΚΙ
Η έκταση αλλά και η ποιότητα της κυβερνητικής προπαγάνδας σίγουρα δεν έχει προηγούμενο. Σύσσωμος ο έντυπος και ο ηλεκτρονικός τύπος, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, στηρίζουν την κυβέρνηση με τρόπο προκλητικό διαστρεβλώνοντας πλήρως την πραγματικότητα.
Βοηθούμενη λοιπόν από τα συστημικά ΜΜΕ παρουσιάζει ότι στην Ελλάδα σήμερα συντελείται ένα πραγματικό θαύμα, με βάση το οποίο η οικονομία της χώρας καταγράφει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχει ξεφύγει από τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ και οι αγώνες του παρελθόντος για ανατροπή και ρήξη με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ξεχαστεί. Ποια είναι η αλήθεια όμως; Συντελείται πράγματι ένα θαύμα; ΌΧΙ.
Αντιθέτως έχει ξεπεραστεί και η ιστορική ρήση του Γεωργίου Παπανδρέου (στην Ελλάδα οι αριθμοί ευημερούν οι άνθρωποι πεινάνε), διότι στις σημερινές συνθήκες ούτε οι αριθμοί, ούτε οι άνθρωποι ευημερούν. Απλώς η αλήθεια αποκρύπτεται και διαστρεβλώνεται προς δόξα του Μητσοτάκη, των κεφαλαιούχων και φυσικά των νεοφιλελεύθερων ηγετικών παραγόντων της ΕΕ, που θέτουν τους κανόνες, όπως τους εξυπηρετεί.
Είναι γνωστό ότι στα μνημόνια μπήκαμε το 2010 με δημόσιο χρέος 120% του ΑΕΠ και 290 δις, σήμερα που είναι πολύ μεγαλύτερο και σε απόλυτο αριθμό και σε ποσοστό του ΑΕΠ (παρά τα κουκουλώματα) αναβαθμιστήκαμε!! Είναι τόσο προκλητική η διαχείριση των μεγεθών από τους Ευρωπαίους, που εξαιρούνται από το χρέος οι στρατιωτικές δαπάνες!
Συγκεκριμένα η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη, παρά τους ρυθμούς μείωσής του. Μειώθηκε στο 168,3% του ΑΕΠ από 171,3% το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 160,3% του ΑΕΠ και 357 δις για φέτος, για να υποχωρήσει στα 356 δις ή 152,3% του ΑΕΠ το 2024. Αυτό όμως οφείλεται στην άνοδο του ΑΕΠ και στον πληθωρισμό!
Η Κομισιόν κατατάσσει την Ελλάδα στις ιδιαίτερα εύθραυστες οικονομίες, διακηρύσσει την ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας και επιβάλλει μόνιμα πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, όπως άλλωστε προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Με βάση το Μεσοπρόθεσμο 2023-2026, που κατέθεσε η Ελλάδα στην Κομισιόν, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος αναθεωρήθηκε στο 1,1% του ΑΕΠ για φέτος και προβλέπεται να είναι 2,1% του ΑΕΠ το 2024, 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026!
Επιπλέον από το 2033 το δημόσιο χρέος θα επιβαρυνθεί με 25 δισ., δηλαδή 8% του ΑΕΠ, που υπολογίζεται ότι θα έχει η χώρα τότε, διότι θα προστεθούν και οι τόκοι των δανείων του 2013, που πάγωσαν για 2 δεκαετίες σχεδόν στο πλαίσιο ρυθμίσεων ελάφρυνσης του χρέους με τους Ευρωπαίους δανειστές της. Αυτό σημαίνει ότι από το 2032 και μετά η Ελλάδα θα πληρώνει μεγαλύτερα τοκοχρεωλύσια για την εξόφλησή του, με δεδομένο ότι έχει δεσμευτεί ότι το χρέος πρέπει να μειώνεται όχι μόνο ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά και ως απόλυτο νούμερο. Αυξημένα τοκοχρεωλύσια όμως και μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα σημαίνουν μεγαλύτερα βάρη στο λαό, περισσότερους φόρους, μεγαλύτερες περικοπές κοινωνικών δαπανών.
Η μείωση του χρέους δεν οφείλεται μόνο στον πληθωρισμό και στην άνοδο του ΑΕΠ αλλά και στις διάφορες αλχημείες με τον ενδοκυβερνητικό δανεισμό, με βάση τον οποίον πλεονάσματα φορέων της γενικής κυβέρνησης χρησιμοποιούνται για την αγορά δανειακών τίτλων της κεντρικής κυβέρνησης, ώστε να φαίνεται το χρέος της γενικής κυβέρνησης χαμηλότερο εκείνου της κεντρικής. Με αυτόν τον τρόπο υπονομεύεται η ανθεκτικότητα των φορέων που δανείζουν και κυρίως του ΕΦΚΑ και του Επικουρικού Ταμείου, από το οποίο έγινε κυρίως ο δανεισμός. Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης που είναι και το πραγματικό έχει φτάσει περίπου τα 410 δισ!
Δεν αυξάνεται όμως το χρέος αλλά επιδεινώνονται όλοι οι άλλοι δείκτες της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που το 2019 ήταν στο -1,5%, έχει φτάσει στο -10%, λόγω της αύξησης των εισαγωγών. Είμαστε μια χώρα που δεν παράγει, που λόγω των μνημονίων έχει καταστραφεί ο παραγωγικός ιστός, έχει ξεπουληθεί ο δημόσιος πλούτος και οι νέοι αναζητούν εργασία στο εξωτερικό, όχι μόνο οι επιστήμονες αλλά ακόμα και όσοι έχουν λιγότερα προσόντα!
Οι πανηγυρισμοί για την αύξηση του ΑΕΠ και τη βιωσιμότητα του χρέους στηρίζονται στις προσδοκίες από τα κοινοτικά κονδύλια, που θα εισρεύσουν με τη μορφή επιδοτήσεων και δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το τρέχον ΕΣΠΑ. Η ανάπτυξη λοιπόν, που αποτελεί βασικό παράγοντα βιωσιμότητας του χρέους εξαρτάται από τα νέα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία βέβαια πηγαίνουν σε πολύ λίγους. Αντιθέτως για τους πολλούς υπάρχει λιτότητα και περιθωριοποίηση. Ο πρόσφατος νόμος για την φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών θα οδηγήσει πολλούς από αυτούς στην έξοδο από το επάγγελμα και στην ανεργία, διότι η κυβέρνηση επιδιώκει την μείωση του αριθμού τους και την συγκέντρωση όλης της οικονομικής δραστηριότητας σε λίγους επιχειρηματίες.
Η ανάπτυξη που διακηρύσσουν δεν υπάρχει πραγματικά. Στηρίζεται στα δάνεια, ενώ το δημόσιο χρέος αυξάνεται παρά τις αλχημείες και τον πληθωρισμό, οι υποχρεώσεις της χώρας για την εξυπηρέτησή του και την εξασφάλιση πρωτογενών πλεονασμάτων αυξάνονται, αυξάνονται όμως και τα βάρη των λαϊκών στρωμάτων και με κανέναν τρόπο δεν υπάρχει ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπτυξης των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας και των υποδομών της, με την εφαρμογή εναλλακτικών πολιτικών και στήριξης των λαϊκών εισοδημάτων, ώστε να υπάρχει μέλλον και για την ελληνική οικονομία και κυρίως για την κοινωνία.
Σήμερα δεν υπάρχει μέλλον, δεν υπάρχει όμως και παρόν. Οι συνθήκες διαβίωσης του λαού, που θα πρέπει να είναι το πρώτο στοιχείο απόδειξης ανάπτυξης και ευημερίας συνεχώς επιδεινώνονται. Ήδη τον Νοέμβριο σημειώθηκε νέα μείωση των καταθέσεων κατά 904 εκατομμύρια (748 των επιχειρήσεων και 156 εκ των νοικοκυριών) για δεύτερη φορά μετά την μείωση του Οκτωβρίου κατά 2,143 δις, διότι εξαντλούνται οι όποιες οικονομίες λόγω ακρίβειας και οικονομικής δυσπραγίας.
Από το 2021 μέχρι σήμερα οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής έχουν ξεπεράσει το 25% συνολικά, πάνω από 60% σε έλαια και λίπη, πάνω από 30% σε γαλακτοκομικά και αυγά, πάνω από 25% σε κρέατα και λαχανικά, πάνω από 20% σε λοιπά τρόφιμα, ψωμί, δημητριακά.
Η φορολεηλασία για τα λαϊκά στρώματα συνεχίζεται και εντείνεται. Τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν κατά 8% (θα φτάσουν τα 62,9 δις) αύξηση που θα προέλθει κυρίως από έμμεσους φόρους κυρίως λόγω της ακρίβειας, ενώ ΑΕ και ΕΠΕ θα πληρώσουν λιγότερους φόρους (από 7 δις σε 6,7 δις)!
Γενικά όχι μόνο δεν υπάρχει θαύμα, αλλά υπάρχει δύσκολο παρόν και σχεδιάζεται ακόμα πιο δύσκολο μέλλον. Τα ψέματα της κυβέρνησης θυμίζουν το παραμύθι του Christian Andersen (τα καινούρια ρούχα του βασιλιά). Στο παραμύθι όμως ένα παιδί φώναξε ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός και μετά το φώναξε όλος ο λαός.
Και εδώ ο βασιλιάς είναι γυμνός. Το θέμα είναι πότε θα το φωνάξει ο λαός, ανατρέποντας τον ίδιο και τις πολιτικές του.
*Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ-ΑΑ