Του E.G. Smith, δημοσίευση στο Institute for Social Ecology

Οι πανδημίες είναι οικολογικά ζητήματα. Οι ιογενείς επιδημίες εμφανίζονται συχνά στη διασταύρωση ανάμεσα στην ανθρώπινη κοινωνία με την άγρια ζωή, και της σχέσης κυριαρχίας που έχει η πρώτη με την τελευταία.

Σήμερα, είναι αδύνατον να δώσουμε προσοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης χωρίς να ακούσουμε για τον κορονοϊό. Οπουδήποτε και να κοιτάξουμε, ακούμε ιστορίες αποθέματος χαρτιού υγείας και προϊόντων απολύμανσης, μιλάμε για την καραντίνα και τον φόβο της ασθένειας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, «υπάρχουν, πλέον, περισσότερες από 118.000 περιπτώσεις σε 114 χώρες και 4.291 άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους».

Ο ιός έχει, επίσης, γίνει ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι άνθρωποι κινεζικής και της ανατολικής ασιατικής εθνικότητας υφίστανται ρατσιστικές διακρίσεις και ξενοφοβία· τα ανοσοκατασταλμένα άτομα αφήνονται να ανησυχούν για την ασφάλειά τους· οι ανθρώποι της εργατικής τάξης διαπιστώνουν εκ νέου την πλήρη έλλειψη συστημάτων υποστήριξης για τη δημόσια υγεία.

Ωστόσο, ενώ πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη σοβαρότητα της τρέχουσας κατάστασης, είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε πώς προέκυψε η τρέχουσα κρίση και πώς μπορεί να προληφθεί η εξάπλωσή της.

Οι κορονοϊοί είναι ζωονοσογόνοι, δηλαδή μεταδίδονται μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Το σημερινό ξέσπασμα πιστεύεται ότι έχει την προέλευσή του στην κινεζική πόλη Wuhan, όπου θεωρείται πως οι πρώτες περιπτώσεις αυτού του ιού συνδέονται με την αγορά χονδρικής “Huanan Seafood”. Δεν είναι σαφές ακριβώς από ποιο άγριο πλάσμα μπορεί να προήλθε ο ιός, αλλά αυτό το ερώτημα αποκρύπτει μια από τις ρίζες της αυξανόμενης ευπάθειάς μας στις πανδημίες: την απώλεια των οικοτόπων.

Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε από το The Nation μάς λέει πώς από το 1940 εκατοντάδες μικρόβια έχουν εξελιχθεί σε νέες περιοχές όπου δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ πριν. Η πλειονότητά τους προέρχεται από ζώα. Ορισμένα προέρχονται από κατοικίδια και εκτρεφόμενα ζώα, αλλά τα περισσότερα προέρχονται από άγρια ​​ζώα.

Αυτό, όμως, δεν είναι σφάλμα των ζώων, στα σώματα των οποίων τα περισσότερα από αυτά τα μικρόβια ζουν ακίνδυνα χωρίς να θέτουν κανένα ιδιαίτερο κίνδυνο για μας. «Το πρόβλημα», σύμφωνα με το The Nation, «είναι ο τρόπος με τον οποίο η αποψίλωση των δασών και η επέκταση των πόλεων, των μητροπόλεων και των βιομηχανικών δραστηριοτήτων δημιουργούν μονοπάτια στα μικρόβια των ζώων ώστε να προσαρμόζονται στο ανθρώπινο σώμα».

Η κοινωνική οικολογία αναγνωρίζει ότι η σημερινή κοινωνία της αγοράς βασίζεται στην ανάγκη του καπιταλισμού για ατέρμονη ανάπτυξη. Είναι αυτή η λογική του ανάπτυξη-ή-θάνατος που φέρνει αναγκαστικά την καπιταλιστική μηχανή σε σύγκρουση με την άγρια ​​φύση προς αναζήτηση κέρδους, σπρώχνοντας τα ζώα αυτά είτε στη συρρίκνωση του εναπομείναντος βιοτόπου τους είτε στην ίδια την αγορά. Και είναι αυτή ακριβώς η επαναλαμβανόμενη, στενή επαφή που επιτρέπει στα μικρόβια που ζουν στα σώματα των ζώων να περάσουν στα δικά μας. Όταν συμβεί αυτό, τα μικρόβια αυτά μπορούν να μετατραπούν σε θανατηφόρα παθογόνα για τον άνθρωπο.

Η κυριαρχία της φύσης έχει φτάσει σε κρίσιμα μεγέθη υπό τον καπιταλισμό και τα ιογενή κρούσματα αποτελούν ένα ακόμη οικολογικό πρόβλημα. Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να αποτρέψουμε την εξάπλωση αυτών των παθογόνων: πλένετε τα χέρια σας, απολυμαίνετε το τηλέφωνό σας, μην αγγίζετε το πρόσωπό σας και μπείτε σε καραντίνα εάν παρουσιάσετε συμπτώματα αρρώστιας. Αλλά χωρίς να αντιμετωπίσουμε τις βαθύτερες αιτίες αυτών των θεμάτων -τον καπιταλισμό και την ιδέα της κυριαρχίας επί της φύσης- αυτά τα προβλήματα θα επιδεινωθούν.

Η κοινωνική οικολογία προσφέρει ένα εναλλακτικό όραμα για το πώς μπορεί να μοιάζει ένας οικολογικός και κοινωνικά δίκαιος κόσμος -ένας κόσμος οργανωμένος γύρω από την περίθαλψη αντί την κυριαρχία, που ενθαρρύνει την εκ νέου αρμονία της ανθρωπότητας με τη μη ανθρώπινη φύση.