Οι πρώτες 100 θέσεις είναι δύσκολες, μετά…
(Εφημερίδα Συντακτων)
Για άλλη μια χρονιά η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της κατάταξης σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου. Η ετήσια έκθεση της διεθνούς οργάνωσης Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα εμφανίζει τη χώρα μας στην 107η θέση ανάμεσα σε 180 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Πέρσι ήμασταν στην 108η θέση. Αυτό είναι ένα επίτευγμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη! Πράγμα που σημαίνει πως αν αυτή η κυβέρνηση αποτελέσει το παράδειγμα για τη διασφάλιση της ελευθερίας του Τύπου θα χρειαστεί να περάσει ένας αιώνας για να βρεθούμε, ως χώρα, στις πρώτες θέσεις.
Η έκθεση, όπως ήταν αναμενόμενο, αντιμετωπίστηκε με σκαιότατο τρόπο από το Μέγαρο Μαξίμου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Σκέρτσος επιτέθηκε στη διεθνή οργάνωση λέγοντας ότι «η ελευθερία του Τύπου είναι πολύ σοβαρό αγαθό δημοκρατίας ώστε να το αφήνεις σε “ρεπόρτερ χωρίς σύνορα”». Οντως είναι πολύ σοβαρή υπόθεση η ελευθερία του Τύπου για να την αφήσεις και στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.
***
Τους βγαίνει από…αριστερά (στην κυβέρνηση) στο μέγα ζήτημα της ελευθεροτυπίας, η καρικατούρα της παλιάς Ελευθεροτυπίας υπό τον…ονομαστικό τίτλο Εφημερίδα Συντακτών. Ο ευρηματικός, βεβαίως, βεβαίως, αυτός τίτλος, υποδηλώνει (γλώσσα λανθάνουσα τ αληθ΄ή λέγει) , πρωτίστως συμμετοχική (και ισότιμη-ισόποση;) σχέση όλων των κοντυλοφόρων στα κέρδη.
Αλλά, επειδή τίποτα δεν είναι άσπρο- μαύρο, όπως οι περισσότεροι επιθυμούν και επιβάλουν, πολύ περισσότερο, Δεξιό ή Αριστερό ,ειδικά στο ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα, δεν είναι καθόλου τα πράγματα, όπως τα θέλουν να είναι και τα σφραγίζουν με τη μεγάλη της Συντεχνίας Σφραγίδα της εγκυρότητας και της αμεροληψίας, οι έχοντες και τούτοι χεσμένη, ως επαγγελματικό -εμπορικό κύκλωμα , τη φωλιά τους, οι εκκωφαντικώς αυτοαποκαλούμενοι Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα (αλλά χωρίς να διαθέτουν και αποδείξεις της αντικειμενικότητας και του ιδεαλιστικού διεθνισμού τους).
Ασφαλώς, τα πράγματα δεν είναι ούτε όπως τα θέλει και τα προπαγανδίζει ο Σκέρτσος ( όνομα και πράμα και τούτο, ως σημειολογική υπόδειξη της υποκρισίας του !), επιτιθέμενος στους συστημικούς,κατά τα άλλα ομολόγους του (όλη μια παρέα είναι στο παγκόσμιο Σύστημα, αυτό να έχετε στο μυαλό σας). Αλλά ούτε, όπως χαλκεύει την πληροφόρηση και την κριτική η εφημερίδα Συντακτών και οι πρωτοξάδερφοι και λοιποί σέμπροι και κουμπάροι (για να μην αδικήσουμε -φορτώσουμε με αποκλειστικά βάρη στις πλάτες της, την κολεκτίβα Συντακτών).
Η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και στον Κόσμο ολόκληρο, όντως βρίσκεται…107 σκαλοπάτια κάτω από το έδαφος χωμένη. Ζει και ζένεται ως ο τυφλοπόντικας, που ανοίγει στοές και λαγούμια,αλλά δεν μπορεί ο ίδιος ( ως τυφλός), ούτε να τα δει,ούτε θέλει και να ακούσει άλλους να του περιγράφουν τις…πομπές του) . Και συνεχίζει ο Τύπος αυτής της συνομοταξίας, να σκάβει και να σκάβει για να κατεβαίνει, όλο και πιο κάτω. (Ως πού;)
΄Οπως συμβαίνει με όλες τις μπίζνες που έχουν το κέρδος ως μέλημα πρωταρχικό και κύριο. Ο Τύπος ανήκει στην οικονομία της Αγοράς και ακολουθεί τους κανόνες του εμπορίου, με ό,τι σημαίνει και συνεπάγεται μια τέτοια σχέση.-ένταξη . Τα άλλα που αναφέρουν και υποστηρίζουν όλα τα εμπλεκόμενα σε αυτή την γκεμπελική βιομηχανία , καλόπαιδα της μιντιακής πιάτσας, είναι πακέτα με σκ@τά και ιλουστρασιόν περιτύλιγμα με φιογκάκι στην κορυφή να ξεχωρίζει λαμπερό , πεταμένα στο δρόμο, πειρασμός για να τα περιμαζεύουν οι σκουπιδοφάγοι. Και ως τέτοιοι, νιώθουν μάλιστα τυχεροί και υπόχρεοι , γιατί τους προσφέρουν τζάμπα φαϊ, ειδικά στα διαδυκτυακά φαστφτουντάδικα-χωματερές.
Το μέγα επιχείρημα ορθής προσέγγισης του θέματος, με όποια επαγωγική ή απαγωγική μέθοδο, είναι τούτο. Ο Τύπος με τον τρόπο που λειτουργεί, όχι μόνο δεν είναι εκείνος που τα Συντάγματα κυρίως, χαρακτηρίζουν και προβάλουν ως μοντέλο πληροφόρησης, κριτικής και ελέγχου της εξουσίας, αλλά βρίσκεται ακριβώς στην κατηγορία της αντώνυμης έννοιας. Παραπληροφορεί, συσκοτίζει, χαλκεύει, αποκρύπτει, ,φανατίζει προπαγανδίζει. Στόχος, επαναλαμβάνουμε, ο ίδιος, όπως σε κάθε επιχείρηση. Το κέρδος. Κι αυτό μπορεί να υπάρξει, μόνο αν προσφέρει στο πελατειακό κοινό του, ό,τι εκείνο ζητάει.
Κι , όπως συμβαίνει με όλα τα προϊόντα της αγοράς, ό, τι αρέσει σε σένα ή το έχεις ανάγκη, δεν είναι απαραίτητο να το χρειάζεται και ο άλλος. Τα καταστήματα του Τύπου, επομένως, όπως και κάθε επιχείρηση, προσφέρουν σε ποικιλία και πολυωνυμία , αυτά ακριβώς τα προϊόντα που οι πελάτες τους αναζητούν .
Κι αν ,μεν, το προϊόν που πουλάει ο Τύπος ήταν…σαλάμια, ουδείς ψόγος, αν τηρούσε τις προδιαγραφές υγιεινής ή γευστικής απόλαυσης. Αν πληροί ή όχι τους όρους της κυκλοφορίας του, ως αλλαντικό , στην αγορά, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Και πάντως, όχι δικό μας
΄Όμως, η πληροφορία, η κριτική και ο έλεγχος της εξουσίας ,που διαθέτει στην αγορά η κάθε είδους μιντιακή βιομηχανία, δεν είναι παστουρμάς, για να μη μας αφορά, να μη έχουμε λόγο, ως ιστορική δημοσιογραφία για την ποιότητα και τα λοιπά χαρακτηριστικά του προϊόντος. Αντίθετα, είμαστε οι κατ ΄ εξοχήν αρμόδιοι να τους κρίνουμε. ΄Η, όπως λένε στη δικαστηριακή γλώσσα, το καθ ύλην αρμόδιο δικαστήριο να εξετάσει τη συγκεκριμένη υπόθεση .
Και με αυτή την ιδιότητα και ειδικότητα, τους θεωρούμε αναίσχυντους ,αισχρούς επιχειρηματίες, που αν τους νοιάζει κάτι, είναι όπως όλους τους εμπόρους, το κέρδος. Ζουν από τα προϊόντα που πουλάνε. Και πολλοί απ΄ αυτούς, πλουτίζουν μάλιστα . Και μόνο με τέτοια χαρακτηριστικά, η σχέση τους με την αλήθεια, την αντικειμενικότητα , την αμεροληψία, πάει περίπατο. Είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι οι στόχοι. Δρόμοι παράλληλοι, ουδέποτε συναντούμενοι.
Βεβαίως, το φαινόμενο δεν ειναι τωρινό. Δεν άλλαξαν και πολλά από την εποχή που οι ιστορικοί, ακόμα και οι κλασικοί , δεν ήταν παρά οι Γκεμπελίσκοι της εποχής, με όλα ή επί μέρους χαρακτηριστικά, των σημερινών. Η προπαγάνδα ,η παραπληροφόρηση, η χάλκευση με σκοπό το κέρδος, υλικό ή άλλο ,ήταν και τότε (και πάντα) στην ημερήσια διάταξη. Ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης για παράδειγμα , θα θάψει εντελώς με τη γραφίδα του τη χαρισματική παρουσία του βασιλιά της Σπάρτης Νάβη για χάρη του πατέρα του ,που ήταν στρατηγός κι αντίπαλος του Νάβη. Αργότερα, ο Προκόπιος με τη σειρά του, θα στολίσει τη Θεοδώρα με τα …κομψότερα μαργαριτάρια της ιστορικής αργκό , μόνο και μόνο, γιατί η άτυχη γυναίκα, ήταν σύζυγος του Ιουστινιανού με τον οποίο κάποια στιγμή ήρθε σε αντιπαράθεση . Και …πάει λέοντας μέχρι σήμερα
Η πλαστή σφραγίδα και οι πέτσινες ταυτότητες από τις παλιές αρχές των εξουσιών, πέρασαν στις νέες, τις λογής ανά τον κόσμο , ΕΣΗΕΑ. Ο Χατζηνικολάου,ο Ράπτης, ο Πορτοσάλτε, ο Βαξεβάνης, ο Παππάς, η Νικολούλη , η Σκορδά και ο Λιάγκας με τέτοιου είδους πιστοποιητικά εξουσιοδοτούνται να ασελγούν και να βιάζουν σε καθημερινά βάση το σώμα του Τύπου. Κι ανάλογα με τα αφεντικά και τους στόχους τους, παράγουν και προωθούν στην αγορά προϊόντα που τα πακετάρουν με το χρωματιστό κορδελάκι στη μέση και τα πετάνε στην κατανάλωση.
Για να μείνουμε στη δική μας γκεμπελική βιομηχανία παραπληροφόρησης, το πρόβλημα στη χώρα μας δεν είναι πως το καθεστώς, έστω και στην Ορμπανική-Μητσοτακική εκδοχή του, ελέγχει τί γράφουν και τί λένε οι δημοσιογράφοι. Ούτε απαγορεύει δημοσιεύματα, αν δε συμφωνούν ή παραβλάπτουν τα συμφέροντα της εξουσίας. Είναι ηλίου φαεινότερο.
Το ψαλίδι της λογοκρισίας πια στην Ελλάδα , το κρατούν οι ίδιοι οι Γκέμπελς και τα αφεντικά που υπηρετούν. Η κοπτοραπτική είναι η κύρια τέχνη και η ασχολίας τους τώρα πια ! ΄Ο,τι ο Ράπτης αποκρύπτει, το παρουσιάζει ο Παππάς. Και… τούμπαλιν. Και ό,τι εμείς παρουσιάζουμε από την πηγή της ιστορικής δημοσιογραφίας , το αποκρύπτουν αμφότεροι.
Ελευθερία Τύπου στην Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο , δεν υπάρχει, για ένα και μοναδικό λόγο. Η αλήθεια έχει χρώματα . Και πάντα εκείνα του χρήματος ή της ιδεοληψίας που υπηρετεί ο κάθε χαλκεύς της αλήθειας. Είναι ακόμα χειρότερη μια τέτοια παθογένεια κι από το να υφίστατο λογοκρισία στον Τύπο, να απαγόρευαν τα καθεστώτα την ελεύθερη κυκλοφορία του.
Αυτό που συμβαίνει με το σημερινό ,κυρίως, Τύπο, είναι ό,τι και με το πολίτευμα της Δημοκρατίας. Τα άλλα πολιτεύματα κυκλοφορούν ξεδιάντροπα χωρίς μάσκα και φύλλο συκής. Η Δημοκρατία που υποδύεται το σωστό πολίτευμα , κυκλοφορεί…σεμνή και με φερετζέ . Για να μην αντιλαμβάνεται ο αδαής πως οι εξουσίες… μαλλί αλλάζουν, γνώση ποτέ. Κι εδώ γίνεται το μπέρδεμα και το μεγάλο μπάχαλο. Στο Σύστημα του δημοκρατικού πολιτεύματος όλα τα δοχεία συγκοινωνούν. Στο δοχείο νυχτός του Τύπου (εξουσία και τούτος), δε θα μπορούσε να μη διαχέονται τα ίδια βρώμικα απόνερα των εξουσιών.
Η εποχή μας χαρακτηρίζεται, ως ο αιώνας του μεταμοντερνισμού. ΄Ενα ρεύμα , φιλοσοφικής κυρίως σκέψης, που καταλαμβάνει πολλά πεδία (φιλοσοφία, τέχνη, πολιτική) και είναι η εξέλιξη του μοντερνισμού. Απορρίπτει την αυθεντία, την κυρίαρχη ιδεολογία, τη μαζικότητα ως εκδήλωση και συμπεριφορά μάζας. Προσ(κατα)φεύγει στον ατομικό (μικρό)κοσμο. Οι φορείς του λειτουργούν σε προσωπική αυτοτέλεια σκέψης και δράσης . Ο υποκειμενισμός τους, είναι εκείνος ο αντίστοιχος και τόσο παλιός, των αρχαίων, Ελλήνων σοφιστών.
Η Ιστορική δημοσιογραφία έχει πολλά από τα στοιχεία του νέου ρεύματος του μεταμοντερνισμού στο δικό της πεδίο. Απορρίπτει συλλήβδην τη βιομηχανία παραπληροφόρησης, που έχει μοναδικό στόχο το κέρδος, ως πηγή εκπόρευσης αλήθειας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας.
Χτίζει ένα νέο κόσμο , μια καινούρια μορφή Τύπου με την κατάργηση ,κυρίως, των εξουσιαστικών και των χρησιμοθηρικών του παθογενειών. Ως υπόβαθρο στήνει την αφιλοκέρδεια και την αλήθεια εκείνη ,που δεν μπορού να διαστρέφονται από επιρροές , καπελώματα και εξαρτήσεις παντός είδους.
Δε θα επιβιώσει απλά. Θα εξελιχθεί σε πιο σύνθετες μορφές. ΄Ολα στον κόσμο ακολουθουν τη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης των ειδών.